Bài 23. Hướng động

CHƯƠNG II: CẢM ỨNG
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
Tiết 23: HƯỚNG ĐỘNG
Hướng động
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG
1. Khái niệm
 Là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
2. Các loại hướng động
 Có 2 loại hướng động:
 Thế nào là tính hướng động?
+ Hướng động dương: Sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích.
+ Hướng động âm: Sinh trưởng theo hướng tránh xa nguồn kích thích.
 Có mấy loại hướng động? Cơ chế của hướng động là gì?
II . CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
1. Hướng sáng
- Thân cây uốn cong về phía nguồn sáng (hướng sáng dương).
→ Hướng sáng của thân là sự sinh trưởng của thân (cành) hướng về phía ánh sáng.
- Rễ cây uốn cong theo hướng ngược lại (hướng sáng âm).
Quan sát hình, kể tên
một số kiểu hướng động?
2. Hướng trọng lực
▼Quan sát hình và cho biết chiều sinh trưởng của chồi và của rễ? Giải thích hiện tượng?
→ Phản ứng của cây đối với trọng lực gọi là hướng trọng lực.
- Đỉnh rễ cây sinh trưởng hướng theo hướng của trọng lực (hướng trọng lực dương).
- Đỉnh thân sinh trưởng theo hướng ngược lại hướng của trọng lực (hướng trọng lực âm).
 Quan sát hình, hãy nêu hiện tượng ở rễ và ở chồi khi để lệch hướng bình thường?
3. Hướng hóa
- Rễ hướng tới nguồn chất cần thiết cho sự sống tế bào (hướng hóa dương).
- Rễ tránh xa hóa chất gây độc cho tế bào (hướng hóa âm).
So sánh sự khác nhau giữa hai chậu cây trồng trong đất?
4. Hướng nước
- Là sự sinh trưởng của rễ cây hướng tới nguồn nước (hướng nước dương)
- Trong lòng đất rễ cây vươn khá xa len lỏi vào các khe hở của đất hướng về phía nguồn nước để lấy nước.
5. Hướng tiếp xúc
Ngoài ra, thực vật còn có hướng tiếp xúc khi gặp chướng ngại rắn (bò lan theo hình vật chướng ngại hoặc dây leo quấn quanh cọc rào như đậu côve)
III. VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
- Nhờ hướng động mà cây thích ứng với các biến động của môi trường.
- Trong trồng trọt con người ứng dụng tính hướng làm cho cây sinh trưởng theo ý muốn. Vận dụng uốn cây trong nghệ thuật bonsai.
CỦNG CỐ
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
1. Hướng sáng dương của thân, cành cây có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây?
A. Giúp tìm đến nguồn sáng để quang hợp.
B. Giúp cây hô hấp tốt.
C. Giúp cây hút được nước cùng các chất khoáng.
D. Giúp cho rễ mọc vào trong đất.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Hướng tiếp xúc
Hướng trọng lực (+)
Hướng sáng (+)
Hướng trọng lực (─)
C
B
D
A
 Hãy sắp xếp các hình A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
3. Trồng cây trong một hộp kín có khoét một lỗ tròn. Sau một thời gian, ngọn cây mọc vươn về phía ánh sáng. Đây là thí nghiệm chứng minh loại hướng động nào?
A. Hướng sáng.
B. Hướng sáng âm.
C. Hướng sáng dương.
D. Hướng sáng và hướng gió.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Cảm ứng của cây với điều kiện ánh sáng

Nhận xét: - Ở điều kiện chiếu sáng 1 hướng, thân cây hướng về nguồn sáng (a).
- Khi không có ánh sáng, thân cây có màu vàng úa (b).
- Ở điều kiện chiếu sáng bình thường, cây mọc thẳng, lá màu xanh lục (c).
Quan sát hình, nêu nhận xét về sự sinh trưởng của thân cây non ở những điều kiện chiếu sáng khác nhau?
Hướng sáng
Hướng trọng lực
Hướng nước
Hướng hóa
Hướng tiếp xúc