Bài 23. Hướng động

TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRÃI
TỔ SINH - CÔNG NGHỆ
Giáo viên: Lưu Thị Hiền
Chào mừng các thầy cô
và các em học sinh
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích.
Cảm ứng ở động vật và cảm ứng ở thực vật có sự khác nhau?
Khí hậu trở lạnh.
Chim Sẻ xù lông giúp giữ
ấm cơ thể.
Kích thích
Lá cây xếp lại.
CHUONG II: C?M ?NG
A. C?M ?NG ? TH?C V?T
Bài 23: HƯỚNG ĐỘNG
I/ KHÁI NIỆM:
1/ Hướng động là gì?
2/ Các loại hướng động:
II/ CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG:
1/ Hướng sáng:
2/ Hướng đất:
3/ Hướng nước:
4/ Hướng hóa:
III/ VAI TRÒ HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT:

Em hãy nhận xét hiện tượng gì xảy ra khi đặt chậu cây gần cửa sổ?
Cây phản ứng lại với kích thích là ánh sáng: phần chồi ngọn hướng về phía ánh sáng.
Khi cây mọc gần bờ ao, rễ có hiện tượng gì? Tác nhân làm thay đổi hướng phát triển của rễ?
Rễ cây dài ra hướng về phía có nước.
Hướng động là gì?
Hướng động: là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
1/ Hướng động là gì?
Thân, lá hướng tới nguồn kích thích
Rễ tránh xa nguồn kích thích
Có mấy loại hướng động?
+ Hướng động dương:
Sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích

+ Hướng động âm:
Sinh trưởng tránh xa nguồn kích thích
2/ Các loại hướng động:
Thảo luận và hoàn thành bảng sau:
1. HƯỚNG SÁNG
Quan sát các thí nghiệm và nhận xét hiện tượng xảy ra?
Điều kiện chiếu sáng từ 1 phía
Điều kiện thiếu ánh sáng
Điều kiện chiếu sáng bình thường
*Đặc điểm:
Chồi ngọn hướng sáng dương
Cơ chế của hiện tượng trên là gì?
*Cơ chế: Do sự phân bố auxin không đều giữa hai phía của thân khi cường độ chiếu sáng khác nhau.
+ Ở mặt nhiều ánh sáng: ít auxin
+ Ở mặt ít ánh sáng: nhiều auxin -> tế bào kéo dài ra
2. HƯỚNG ĐẤT (HƯỚNG TRỌNG LỰC)
Hiện tượng gì xảy ra khi thay đổi tư thế của chậu cây?
*Đặc điểm:
- Chồi ngọn hướng lên trên -> hướng trọng lực âm
Rễ hướng xuống đất -> hướng trọng lực dương
Cơ chế gây nên hiện tượng trên?
*Cơ chế: Do sự phân bố auxin không đều giữa mặt trên và mặt dưới của rễ
Auxin là gì? Đặc điểm của auxin?
Auxin là loại hoocmôn thực vật được tổng hợp ở trong các đỉnh sinh trưởng (chồi ngọn, đỉnh sinh trưởng của rễ).
Đặc điểm:
+ Kích thích sự kéo dài của tế bào thực vật
+ Bị phân hủy trong điều kiện cường độ ánh sáng cao
+ Có khả năng di chuyển trong các cơ quan thực vật
Mặt trên: auxin nhiều -> tế bào kéo dài ra
Mặt dưới: auxin ít -> ức chế sự kéo dài của tế bào
a
c
b
d
H23a, H23c: Thân và rễ sinh trưởng theo hướng nằm ngang?
H23b, H23d: Thân và rễ phản ứng với kích thích trọng lực có gì khác nhau?
3. HƯỚNG NƯỚC:
Quan sát hình và cho biết đặc điểm của rễ đối với sự có mặt của nước?
*Đặc điểm:
Rễ có tính hướng nước dương
4. HƯỚNG HÓA:
*Đặc điểm:
- Rễ có tính hướng hóa dương đối với các chất dinh dưỡng
- Rễ có tính hướng hóa âm đối với các hóa chất độc hại
So sánh sự khác nhau giữa hai cây trồng trong 2 bình thí nghiệm trên?
5. HƯỚNG TIẾP XÚC:
Hướng tiếp xúc là gì?
- Hướng tiếp xúc là phản ứng sinh trưởng đối với sự tiếp xúc.
- Sự tiếp xúc đã kích thích sự sinh trưởng kéo dài của các tế bào tại phía ngược lại (phía không tiếp xúc)
Hướng động có lợi cho thực vật không? Tại sao?
Giúp cây thích nghi đối với sự biến động của điều kiện môi trường để tồn tại và phát triển.
Là phản ứng sinh trưởng (ST) của TV đối với kích thích ánh sáng
Là phản ứng ST của cây đối với sự kích thích từ 1 phía của trọng lực
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với các hợp chất hóa học
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với sự tiếp xúc
Ánh
sáng
Trọng
lực
Hóa chất
Tiếp
xúc
HS (─)
HS (+)
HTL (─)
HTL (+)
Tìm nguồn sáng để QH
Bảo đảm sự PT của bộ rễ
Thực hiện TĐN-MK
Cây leo vươn lên hướng tiếp xúc
Củng cố:
?ng d?ng hu?ng d?ng trong nơng nghi?p ?
Hướng hóa
Hướng sáng
Hướng nước
- Làm đất tơi xốp, thoáng khí -> rễ sinh trưởng ăn sâu
- Tưới nước ở rãnh làm cho rễ phaân boá rộng, nước thấm sâu -> rễ ăn sâu
- Bón phân nông cho cây rễ chùm, bón phân sâu cho cây rễ cọc
- Có thể trồng xen nhiều loại cây khác nhau -> chú ý mật độ từng loại cây
Hướng đất
Do?n phim các kiểu hu?ng d?ng.
- Về nhà học bài, làm bài tập.
- Chuẩn bị bài mới:
? Ứng động là gì? So sánh ứng động với hướng động?
? Giải thích một số hiện tượng sau:
+ Vì sao khi chạm vào cây xấu hổ, lá nó bị cụp lại?
+ Hiện tượng hoa nở vào một giờ nhất định: hoa mười giờ, hoa quỳnh, hoa phù dung.. được giải thích như thế nào?
Dặn dò: