Bài 23. Hướng động

Chào mừng Thầy Cô và Các em!
Khí hậu trở lạnh.
Chim Sẻ xù lông giúp giữ
ấm cơ thể.
Kích thích
Lá cây xếp lại.
 Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích.
 Khả năng của thực vật phản ứng đối với kích thích gọi là tính cảm ứng.
CHƯƠNG II: CẢM ỨNG
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
Bài 23: HƯỚNG ĐỘNG



I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
Hình 23.1
Cảm ứng của cây non đối với điều kiện chiếu sáng.
Ánh sáng
Trong tối
Ánh sáng
1
2
3
Chậu 1: ở điều kiện chiếu sáng từ một hướng,
thân cây non sinh trưởng hướng về nguồn sáng.
Chậu 2: khi không có nguồn sáng,
cây non mọc vống lên và có màu vàng úa.
Chậu 3: ở điều kiện chiếu sáng từ mọi hướng,
cây non mọc thẳng, cây khỏe, lá có màu xanh lục.
Kết luận: ở các điều kiện chiếu sáng khác
nhau, cây non có phản ứng sinh trưởng rất khác nhau.
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
 Hướng động (vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
 Hướng của phản ứng được xác định bởi hướng của tác nhân kích thích.
Hướng động là gì?
Khái niệm hướng động:

 Có hai loại hướng động chính:
+ Hướng động dương: sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích.
+ Hướng động âm: sinh trưởng tránh xa nguồn kích thích.
Có mấy loại hướng động chính?
2. Phân loại:
3. Cơ chế hướng động ở mức tế bào:
 Sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía đối diện của cơ quan.









Thân
Ánh sáng
Ánh sáng (Kích thích)
Chú thích : hoocmôn Auxin kích thích tế bào sinh trưởng nhanh.
4. Nguyên nhân:
 Hoocmôn Auxin di chuyển
Kết quả: phía không bị kích thích có nồng độ auxin cao hơn  tế bào sinh trưởng nhanh hơn.
Phía bị kích thích (phía sáng)
Phía không bị kích thích (phía tối)
Không bị kích thích
II. Các kiểu hướng động:
Ánh sáng
Đất – trọng lực
1. Hướng sáng
4. Hướng nước
Nước
2. Hướng trọng lực
5. Hướng tiếp xúc
Phân bón
Hóa chất
3. Hướng hóa
II. Các kiểu hướng động:
1. Hướng sáng:



























Hướng sáng dương
Ánh sáng
Hướng sáng âm
Thân:
Rễ:
Khi có tác nhân kích thích là ánh sáng thân cây, rễ cây sinh trưởng như thế nào?
II. Các kiểu hướng động:
2. Hướng trọng lực:
P
Loại P



Vì sao thân và rễ trên
H.23.3a và H.23.3c
sinh trưởng theo hướng
nằm ngang?
Phản ứng của thân và rễ cây đối với sự kích thích của trọng lực (H.23.3b; 23.3d) có gì khác nhau?
rễ
thân

Thế nào là Hướng trọng lực?
II. Các kiểu hướng động:
2. Hướng trọng lực:
Hướng trọng lực dương
Hướng trọng lực âm
rễ
thân
II. Các kiểu hướng động:
3. Hướng hóa:
Hóa chất
Phân bón
Thế nào là hướng hóa?
So sánh sự khác nhau giữa hai chậu cây trồng trong đất
Bình đựng N,P,K
Đất
Bình đựng chất độc
Hạt đậu nảy mầm
II. Các kiểu hướng động:
3. Hướng hóa:
Hướng hóa dương
Hướng hóa âm
II. Các kiểu hướng động:
4. Hướng nước:
Nước
II. Các kiểu hướng động:
5. Hướng tiếp xúc:
Thế nào là hướng tiếp xúc?
Hãy hoàn thành phiếu học tập sau
III. Vai trò của hướng động trong đời sống thực vật:





Rễ chính
Thân
 Hướng động giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.
Rễ bên



Lá
Hãy nêu vai trò của hướng sáng dương
của thân, cành cây và cho ví dụ minh họa.
Hướng sáng âm và hướng
trọng lực dương của rễ có ý nghĩa gì
đối với đời sống của cây?
Nêu vai trò của hướng hóa đối với
dinh dưỡng khoáng và nước của cây.
Hãy nêu những loài cây trồng có
hướng tiếp xúc.
Vai trò của hướng động là gì?
Củng cố
TRÒ CHƠI Ô CHỮ








H 1
H 2
H 3
H 4
H 5
H 6
H 7
H 8




































































H 9


Câu 1: Có 7 chữ: Một nhân tố MT tác động làm ngọn cây luôn mọc về hướng này.
Câu 2: Có 8 chữ: Dạng hướng động mà rễ cây luôn hướng về chất khoáng cần thiết cho sự sống của tế bào.
Câu 3: có 8 chữ: Hiện tượng rễ cây phát triển trong tự nhiên luôn hướng về trọng lực.
Câu 4: có 5 chữ: Một loại hoocmôn sinh trưởng của thực vật có ảnh hưởng đến vận động hướng động của cây.
Câu 5: có 14 chữ: Đặc tính của rễ cây khi phát triển luôn hướng về nguồn nước trong đất.
Câu 6: có 5 chữ: Một bộ thực vật có các cây mà rễ của nó sống cộng sinh với vi khuẩn Rhizôbium.
Câu 7: có 14 chữ: Hiện tượng cây vận động sinh trưởng và luôn hướng về tác nhân kích thích của môi trường.
Câu 8: có 10 chữ: Là tỉ lệ giữa chất khô mà cây tích lũy trong các cơ quan có giá trị kinh tế của cây với tổng lượng chất khô mà cây quang hợp được.
Câu 9: có 7 chữ: là một giai đoạn của quang hợp ở cây xanh mà phản ứng chỉ xảy ra được khi có ánh sáng.
- Sưu tầm những hình ảnh minh họa về các kiểu hướng động.
-Trả lời câu hỏi SGK và Đọc trước bài mới.
DẶN DÒ
Xin chân thành cảm ơn
quý Thầy Cô và các em!
Lựa chọn câu trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi sau:
1. Sự sinh trưởng của cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn đến:
a. Cây mọc cong về phía ánh sáng, lá màu xanh nhạt.
b. Cây mọc vống lên, lá màu vàng úa.
c. Cây mọc thẳng đều, lá màu xanh lục.
d. Cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau thì sinh trưởng không giống nhau.
2. Hướng động là:
a. Cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng.
c. Vận động của rễ hướng về lòng đất.
d. Hướng mà cây sẽ cử động vươn đến.
b. Vận động sinh trưởng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường.
3. Tính hướng động của thân và rễ cây đều tùy thuộc vào tác nhân kích thích là auxin, thế tại sao thân lại hướng đất âm còn rễ lại hướng đất dương:
a. Vì khi đặt cây nằm ngang, auxin phân bố đều ở hai phía của cơ quan thân và rễ .
c. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt dưới của thân và mặt trên rễ .
d. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt trên của thân và mặt dưới rễ .
b. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phía dưới cao hơn phía trên của cơ quan .
4. Trồng cây bên bờ ao, sau một thời gian sẽ có hiện tượng:
a. Rễ cây mọc dài về phía bờ ao .
c. Thân cây uốn cong về phía ao .
d. Thân cây không uốn cong về phía bờ ao mà theo chiều ngược lại .
b. Rễ phát triển đều quanh gốc cây .