Bài 23. Hướng động

CHÀO MỪNG CÁC THẦY,
CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
Thực hiện: Nguyễn Thị Hảo
Tổ: KHTN – Trường THPT Mường Bú
Cơ thể sống có những đặc trưng cơ bản nào?
Các đặc trưng cơ bản của một cơ thể sống
Trao đổi chất và năng lượng
Cảm ứng
Sinh trưởng và phát triển
Sinh sản
CẢM ỨNG
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
CHƯƠNG II
HƯỚNG ĐỘNG
Bài 23 * Tiết 22
TIẾT 22
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động
Quan sát hình, nêu nhận xét về sự sinh trưởng của thân cây non ở các điều kiện chiếu sáng khác nhau.
Cây được chiếu sáng từ một phía
Cây mọc trong tối hoàn toàn
Cây được chiếu sáng từ mọi phía
Cây được chiếu sáng từ một phía  Thân non sinh trưởng hướng về phía nguồn sáng
b. Cây mọc trong tối hoàn toàn  Cây mọc vống lên và có màu vàng úa
c. Cây được chiếu sáng từ mọi phía Cây non mọc thẳng, sinh trưởng khỏe, lá cây có màu xanh lục.
a
a
b
c
Cây được chiếu sáng từ một phía
b. Cây mọc trong tối hoàn toàn
c. Cây được chiếu sáng từ mọi phía
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động
Ở thực vật, có những cơ quan nào tham gia trả lời các kích thích từ môi trường bên ngoài?

Ở thực vật, các cơ quan như cuống lá, thân hoặc tua, rễ… vận động phản ứng trả lời các kích thích từ môi trường bên ngoài.

Những cơ quan này có những phản ứng sinh trưởng khác nhau dưới tác động của các nhân tố khác nhau theo hướng của nhân tố đó thì được gọi là hướng động.

BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động

Hướng động (vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng.
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động
Hướng động là gì?
Hướng của phản ứng được xác định bởi hướng của tác nhân kích thích.
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động
Ở thực vật, phản ứng với kích thích thể hiện như thế nào?
Có mấy loại hướng động?
.
- Có hai loại hướng động
Hướng động dương
Hướng động âm
Nghiên cứu SGK và hoàn thành bảng sau:
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động
- Có hai loại hướng động
Hướng tới nguồn kích thích.
Tránh xa nguồn kích thích.
TB phía được kích thích sinh trưởng chậm hơn các TB phía không bị kích thích.
TB phía được kích thích sinh trưởng nhanh hơn các TB phía không bị kích thích.
Hoocmon Auxin
Như vậy, cơ chế của hướng động chính là sự sai khác về tốc độ sinh trưởng tại hai phía của cơ quan (thân, rễ) mà bản chất của nó là sự tái phân bố auxin dẫn tới nồng độ của hoocmôn này không đều tại hai phía của cơ quan
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
Dựa vào tác nhân kích thích người ta chia hướng động ra làm mấy kiểu? Đó là những kiểu hướng động nào?
Có 5 kiểu hướng động là: - Hướng sáng - Hướng trọng lực - Hướng hóa - Hướng nước - Hướng tiếp xúc
Ánh sáng
Đất – trọng lực
1. Hướng sáng
4. Hướng nước
Nước
2. Hướng trọng lực
5. Hướng tiếp xúc
Phân bón
Chất độc
3. Hướng hóa
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
11111111111
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
Hướng sáng là gì?
Hướng sáng là phản ứng sinh trưởng của thực vật đáp ứng lại tác động của ánh sáng
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
- Phản ứng của thân và rễ cây đối với sự kích thích của trọng lực ở hình b và d có gì khác nhau?
So sánh sự sinh trưởng của các cây trên hình và trả lời các câu hỏi sau:
- Vì sao thân và rễ cây trên hình a và c sinh trưởng theo hướng nằm ngang?
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
Hướng trọng lực là gì?
Là phản ứng của cây đối với trọng lực
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
Hướng hóa là gì? Các cơ quan nào của cây chịu ảnh hưởng của loại kích thích này?
3. Hướng hóa
Phân bón
Hóa chất
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với các hóa chất.
Có mấy kiểu hướng hóa?
+ Hướng hóa dương: Sinh trưởng hướng tới nguồn hóa chất
+ Hướng hóa âm: Sinh trưởng tránh xa nguồn hóa chất.
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
3. Hướng hóa
4. Hướng nước
Nguồn nước
Quan sát hình và cho biết hướng nước là gì?
Là sự sinh trưởng của rễ cây hướng tới nguồn nước
Hướng hóa và hướng nước có ý nghĩa gì với đời sống của cây?
Trong sản xuất, nông dân hay đánh luống đất để trồng cây và bón phân hay tưới nước vào rãnh. Điều này có ý nghĩa như thế nào?
Ý nghĩa của hướng hóa và hướng nước: Giúp rễ cây tìm tới nguồn nước và phân bón được dễ dàng
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
3. Hướng hóa
4. Hướng nước
Quan sát hình và cho biết hướng tiếp xúc là gì?
5. Hướng tiếp xúc
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
3. Hướng hóa
4. Hướng nước
Hãy mô tả quá trình vận động sinh trưởng của thân cây quanh giá thể.
5. Hướng tiếp xúc
Tại sao khi tiếp xúc với giá thể lại xảy ra hiện tượng tua quấn quấn quanh giá thể?
Là phản ứng sinh trưởng đối với sự tiếp xúc.
BÀI 23. HƯỚNG ĐỘNG
III. Vai trò của hướng động trong đời sống thực vật
Hãy nêu vai trò của hướng sáng dương của thân, cành cây và cho ví dụ minh họa.
- Hướng sáng dương giúp thân, cành cây tìm đến nguồn sáng để quang hợp.
Hướng sáng âm và hướng trọng lực dương của rễ có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây?
- Hướng sáng âm và hướng trọng lực dương đảm bảo rễ cây mọc và bám vào đất để giữ cây, hút nước, chất khoáng.
Nêu vai trò của hướng hóa đối với sự dinh dưỡng khoáng và nước của cây.
- Nhờ hướng hóa, rễ cây sinh trưởng hướng tới nguồn nước và phân bón để dinh dưỡng.
Hãy nêu những loại cây trồng có hướng tiếp xúc.
Hướng động có vai trò giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.
1
A
B
C
D
Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động nào?
Hướng sáng
Hướng nước
Hướng trọng lực
Hướng tiếp xúc
CỦNG CỐ
2
A
B
C
D
Vào rừng nhiệt đới ta gặp rất nhiều dây leo quấn quanh những cây gỗ lớn để vươn lên cao, đó là kết quả của:
hướng sáng
hướng tiếp xúc
hướng trọng lực âm
cả 3 loại trên
CỦNG CỐ
3
Kể tên một số thực vật có tính hướng tiếp xúc ?
Mướp, bầu bí, dưa leo, nho, cây củ từ, đậu cô ve, dây tơ hồng,...
CỦNG CỐ
4
Giải thích tại sao cây mọc ở sát các bức tường cao luôn hướng ra phía xa tường?
 Cây mọc sát các bức tường cao luôn hướng ra phía xa tường để có nhiều ánh sáng hơn. Đây là đặc điểm của tính hướng sáng của cây,giúp cây tìm đến nguồn sáng để quang hợp.
CỦNG CỐ
4. Hướng tiếp xúc
1. Hướng trọng lực (+)
2. Hướng sáng (+)
3. Hướng trọng lực (─)
C
B
D
A
5. Hãy sắp xếp các H/ A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong sgk.
- Đọc và nghiên cứu kĩ nội dung bài 24 - Hướng động.
- Tìm hiểu thêm các hiện tượng thực tế liên quan đến hướng động.