Bài 23. Hướng động

Bài 23: Hướng động
Khí hậu trở lạnh.
Chim Sẻ xù lông giúp giữ
ấm cơ thể.
Kích thích
Lá cây xếp lại.
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích.
Khả năng của thực vật phản ứng đối với kích thích gọi là tính cảm ứng.



I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
Giải thích thí nghiệm:
Hình 23.1
Cảm ứng của cây non đối với điều kiện chiếu sáng.
Ánh sáng
Trong tối
Ánh sáng
1
2
3
Chậu 1: ở điều kiện chiếu sáng từ một hướng,
thân cây non sinh trưởng hướng về nguồn sáng.
Chậu 2: khi không có nguồn sáng,
cây non mọc vống lên và có màu vàng úa.
Chậu 3: ở điều kiện chiếu sáng từ mọi hướng,
cây non mọc thẳng, cây khỏe, lá có màu xanh lục.
Kết luận: ở các điều kiện chiếu sáng khác
nhau, cây non có phản ứng sinh trưởng rất khác nhau.
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
Khái niệm về tính cảm ứng của thực vật:

2.Hướng động: (vận động định hướng)
Tính cảm ứng của thực vật là khả năng phản ứng đối với kích thích
-Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng
Nguyên nhân: Do sự phân bố không đều của các auxin dưới sự tác động của kích thích -> sự sinh trưởng không đều tại 2 phía của cơ quan thực vật
Phân loại:
+ Hướng động dương: phản ứng sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích.
+ Hướng động âm: phản ứng sinh trưởng tránh xa nguồn kích thích.
II. Các kiểu hướng động: Một số kiểu hướng động tương ứng với tác nhân kích thích.
Ánh sáng
Đất – trọng lực
1. Hướng sáng
4. Hướng nước
Nước
2. Hướng trọng lực
5. Hướng tiếp xúc
Phân bón
Hóa chất
3. Hướng hóa
II. Các kiểu hướng động:
1. Hướng sáng:



























Hướng sáng dương
Ánh sáng
Hướng sáng âm
Thân cây sinh trưởng hướng về phía ánh sáng.
Thân:
Rễ:
Rễ cây sinh trưởng ngược hướng ánh sáng.
Khái niệm: Sinh trưởng về phía ánh sáng

Tác nhân: Ánh sáng

Vai trò: Tìm nguồn sáng -> Quang hợp
2. Hướng trọng lực:
So sánh sự sinh trưởng của các cây trên hình 23.3 (sách giáo khoa) và trả lời các câu hỏi sau:
- Vì sao thân và rễ trên hình 23.3a và hình 23.3c sinh trưởng theo hướng nằm ngang?
Loại P
- Do loại bỏ tác nhân trọng lực nên thân và rễ trên hình 23.3a và hình 23.3c sinh trưởng theo hướng nằm ngang.
- Phản ứng của thân và rễ cây đối với sự kích thích của trọng lực (hình 23.3b và 23.3d) có gì khác nhau?
Khái niệm: phản ứng của cây đối với trọng lực
Tác nhân: Trọng lực
Vai trò: Bảo đảm sự phát triển của bộ rễ.
- Khi có trọng lực thì rễ hướng trọng lực dương (hướng xuống dưới) và thân hướng trọng lực âm (hướng lên trên).
3. Hướng hóa:
Hướng hóa dương
Hóa chất
Hướng hóa âm
Phân bón
4. Hướng nước:
Khái niệm: Phản ứng sinh trưởng của cây đối với các hợp chất hóa học
Tác nhân: Hóa chất
Vai trò: trao đổi muối khoáng
Khái niệm: sinh trưởng của rễ hướng tới nguồn nước
Tác nhân: Nước
Vai trò: Trao đổi nước
5. Hướng tiếp xúc:
Nêu hiện tượng sinh trưởng của cây?
-Cây đậu cô ve sinh trưởng quấn quanh một cọc rào.
-Chính là chồi ngọn của cây sinh trưởng uốn cong khi tiếp xúc với cọc rào.
Khái niệm: phản ứng sinh trưởng đối với sự tiếp xúc
Tác nhân: sự tiếp xúc
Vai trò: giúp cây leo vươn lên
III. Vai trò của hướng động trong đời sống thực vật:
- Hãy nêu vai trò của hướng sáng dương của thân, cành cây và cho ví dụ minh họa.
- Hướng sáng âm và hướng trọng lực dương của rễ có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây?
- Nêu vai trò của hướng hóa đối với dinh dưỡng khoáng và nước của cây.
Hướng động giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.
Cơ chế chung: Do sự phân bố auxin không đồng đều ở các tế bào 2 phía của cơ quan thực vật -> tốc độ sinh trưởng không dều của các tế bào ở 2 phía cơ quan thực vật
1-Vai trò của hướng sáng dương của than và cành cây là tìm nguồn sáng để quang hợp
2-Giúp cho rễ đâm sâu vào đất để giữ cây và hút nước, hút khoáng từ đất
3-Rễ cây có thề tìm được tới nguồn nước và phân bón để hút chất dinh dưỡng
Lựa chọn câu trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi sau:
1. Rễ cây tránh xa chất khóang độc hại đó là:
a. Hướng đất
b. Hướng trọng lực.
c. Hướng hóa dương
d. Hướng hóa âm.
2. Hướng động là:
a. Cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng.
c. Vận động của rễ hướng về lòng đất.
d. Hướng mà cây sẽ cử động vươn đến.
b. Vận động sinh trưởng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường.
3. Trồng cây bên bờ ao, sau một thời gian sẽ có hiện tượng:
a. Rễ cây mọc dài về phía bờ ao .
c. Thân cây uốn cong về phía ao .
d. Thân cây không uốn cong về phía bờ ao mà theo chiều ngược lại .
b. Rễ phát triển đều quanh gốc cây .
CÁM ƠN ĐÃ THAM GIA BÀI THUYẾN TRÌNH
Nhóm 7