Bài 23. Hướng động

CHƯƠNG II : CẢM ỨNG
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
Khí hậu trở lạnh.
Chim Sẻ xù lông giúp giữ
ấm cơ thể.
Kích thích
Lá cây xếp lại.
Cảm ứng là gì ?
Khái niệm: Cảm ứng là phản ứng của sinh vật với kích thích.
Thế nào là tính cảm ứng ?
- Là khả năng của thực vật phản ứng đối với kích thích.
CHƯƠNG II : CẢM ỨNG
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
- Có hai hình thức: hướng động và ứng động
BÀI 23 : HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm hướng động :
Quan sát hình 23.1, nêu nhận xét về sự sinh trưởng của thân cây non ở các điều kiện chiếu sáng khác nhau?
1. Khái niệm :
1
2
3
Hình 23.1: Cảm ứng của cây non đối với điều kiện chiếu sáng.
Kết luận: ở các điều kiện chiếu sáng khác nhau, cây non có phản ứng sinh trưởng rất khác nhau.
Hướng động là gì ?
I. Khái niệm hướng động :
1. Khái niệm :
- Là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
2. Phân loại :
Có mấy kiểu hướng động chính ?
- Hướng động dương : sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích.
- Hướng động âm : sinh trưởng tránh xa nguồn kích thích.









Thân
Ánh sáng
Ánh sáng (Kích thích)
Khi bị kích thích: Auxin di chuyển
Kết quả: phía không bị kích thích (phía tối) có nồng độ auxin cao hơn  tế bào sinh trưởng nhanh hơn.
Phía bị kích thích
(phía sáng)
Phía không bị kích thích
(phía tối)
Không bị kích thích
3. Cơ chế hướng động ở mức tế bào:
Sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía đối diện nhau của cơ quan (thân, rễ, bao lá mầm): Các tế bào ở phía không bị kích thích sinh trưởng nhanh hơn phía bị kích thích  thân uốn cong về phía có nguồn kích thích.

Nêu cơ chế hướng động ở mức tế bào ?
II. Các kiểu hướng động:
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
3. Hướng hóa
4. Hướng nước
5. Hướng tiếp xúc
I. Khái niệm hướng động :
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
Ánh sáng
Đất – trọng lực
3. Hướng hóa
Phân bón
Hóa chất
Nước
4. Hướng nước
5. Hướng tiếp xúc
 Cơ chế chung của các kiểu hướng đông:
- Tốc độ sinh trưởng không đồng đều của các tế bào tại hai phía của cơ quan (thân, rễ, tua cuốn).
- Nguyên nhân: Do sự tái phân bố auxin dẫn đến nồng độ của hoocmon này không đồng đều tại hai phía của cơ quan.
 Tổng kết:
- Ở thân, bao lá mầm : auxin kích thích sinh trưởng.
- Ở rễ: auxin ức chế sinh trưởng.
III. Vai trò của hướng động trong đời sống thực vật:

Hướng sáng âm và hướng trọng lực dương của rễ có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây?
Nêu vai trò của hướng hóa đối với dinh dưỡng khoáng và nước của cây?
- Hướng động giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.



IV. Đặc điểm cảm ứng ở thực vật :
Cảm ứng ở thực vật có đặc điểm gì ?
- Phản ứng chậm, khó nhận thấy, hình thức phản ứng kém đa dạng.
Học sinh lựa chọn câu trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi sau:
1. Sự sinh trưởng của cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn đến:
a. Cây mọc cong về phía ánh sáng, lá màu xanh nhạt.
b. Cây mọc vống lên, lá màu vàng úa.
c. Cây mọc thẳng đều, lá màu xanh lục.
d. Cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau thì sinh trưởng không giống nhau.
2. Hướng động là:
a. Cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng.
c. Vận động của rễ hướng về lòng đất.
d. Hướng mà cây sẽ cử động vươn đến.
b. Vận động sinh trưởng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường.
4. Trồng cây bên bờ ao, sau một thời gian sẽ có hiện tượng:
a. Rễ cây mọc dài về phía bờ ao .
c. Thân cây uốn cong về phía ao .
d. Thân cây không uốn cong về phía bờ ao mà theo chiều ngược lại .
b. Rễ phát triển đều quanh gốc cây .
Hướng tiếp xúc
Hướng trọng lực (+)
Hướng sáng (+)
Hướng trọng lực (─)
C
B
D
A
 Hãy sắp xếp các Hình A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.