Bài 23. Động lượng. Định luật bảo toàn động lượng

Gi�o vi�n: LÝ MINH HÙNG
Câu 1:
Kiểm tra bài cũ :
* Hãy phát biểu và viết biểu thức định nghĩa của động lượng? Giải thích các kí hiệu và đơn vị?
Câu 2:
Phát biểu và viết biểu thức dạng khác của định luật II Niu-tơn?
Bài 23
II- ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
(Tiết 2)
1. Hệ cô lập ( Hệ kín):
 Một hệ vật được gọi là hệ cô lập khi không có ngoại lực tác dụng lên hệ hoặc nếu có thì các ngoại lực ấy cân bằng nhau.
Đọc sgk cho biết thế nào là hệ cô lập?
Ví dụ 1: Trường hợp hai hòn bi chuyển động không ma sát trên mặt phẳng ngang va chạm với nhau có thể xem là hệ cô lập gồm hai vật.
Ví dụ 2: Một tên lửa chuyển động trong vũ trụ không chịu tác dụng của lực hấp dẫn của Trái Đất hay các hành tinh. Các bộ phận của tên lửa có thể tương tác với nhau (nội lực).
2. Định luật bảo toàn động lượng của hệ cô lập:
* Ví dụ: Xét hai hòn bi lăn không ma sát trên mặt phẳng ngang đến tương tác với nhau ( Hệ cô lập gồm hai vật).
Trước va chạm:
Sau va chạm:
* Ví dụ:
Xét hai hòn bi lăn không ma sát trên mặt phẳng ngang đến tương tác với nhau ( Hệ cô lập gồm hai vật).
Trong thời gian tương tác giữa hai viên bi, hãy phân tích các lực tác dụng vào chúng?
Qua kết quả mới vừa tìm được. HS có nhận xét gì về độ biến thiên của tổng động lượng của hệ?
2. Định luật bảo toàn động lượng của hệ cô lập:
* Nội dung: “Động lượng của một hệ cô lập
(hệ kín) là một đại lượng bảo toàn”
* Biểu thức:
* pT: Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác.
* pS: Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác.
3. Va chạm mềm:
m2
m1
m2
* Hệ trước tương tác:
* Hệ sau tương tác:
3. Va chạm mềm:
Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác?
Tổng động lượng của hệ sau khi tương tác?
* Chú ý: +
+ Nếu m1>>m2 =>
+ Nếu m1<
3. Va chạm mềm:
Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác?
* Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác:
* Tổng động lượng của hệ trước khi tương tác:
Tổng động lượng của hệ sau khi tương tác?
* Chú ý:
+ Nếu m1>> m2 thì v ≈ v1
+ Nếu m1<< m2 thì v ≈ 0
4. Chuyển động bằng phản lực:
Cái diều bay lên được là nhờ có không khí đã tạo ra lực nâng tác dụng lên diều. Trong khoảng không gian vũ trụ (không có không khí) thì tên lửa hay con tàu vũ trụ chuyển động trên nguyên tắc nào???
Sự chuyển động của tên lửa.
+ Xét một tên lửa có khối lượng (M+m) ban đầu đang đứng yên.
* Xét ví dụ chuyển động của tên lửa:
Vì hệ thân tện lửa và khí là hệ cô lập. Ta đi tổng lượng của hệ trước và sau khi phụt khí sẽ được bảo toàn!
+ Xét một tên lửa có khối lượng (M+m) ban đầu đang đứng yên.
* Xét ví dụ chuyển động của tên lửa:
m
M
Vì hệ thân tện lửa và khí là hệ cô lập. Ta đi tổng lượng của hệ trước và sau khi phụt khí sẽ được bảo toàn!
Tìm tổng lượng của hệ trước khi phụt khí?
Tìm tổng lượng của hệ sau khi phụt khí?
4. Chuyển động bằng phản lực:
 Nguyên lí chuyển động bằng phản lực: Trong một hệ kín đứng yên, nếu có một phần của hệ (khối lượng m) chuyển động theo một hướng với vận tốc v thì phần còn lại của hệ (khối lượng M) phải chuyển động theo hướng ngược lại với vận tốc V:
BÀI TẬP CỦNG CỐ
CÂU HỎI
CÂU 1
Ghép nội dung ở cột bên trái với nội dung tương ứng ở cột bên phải để được một câu có nội dung đúng:
1. Vecto động lượng
2. Với một hệ cô lập thì
3. Nếu hình chiếu lên phương z của tổng ngoại lực tác dụng lên hệ vật bằng 0
a) Động lượng của hệ được bảo toàn
b) Cùng hướng với vận tốc
c) Thì hình chiếu lên phương z của tổng động lượng của hệ bảo toàn
ĐÁP ÁN
CÂU 2
Một vật có khối lượng 1kg rơi tự do xuống đất trong khoảng thời gian 0.5 s. Độ biến thiên động lượng của vật trong khoảng thời gian đó là bao nhiêu?
A. 5,0 kg.m/s
B. 4,9 kg.m/s
C. 10 kg.m/s
D. 0,5 kg.m/s
ĐÁP ÁN
CÂU 3
Trong quá trình nào sau đây, động lượng của ôtô được bảo toàn:
A/ Ô tô tăng tốc
B/ Ô tô giảm tốc
C/ Ô tô chuyển động tròn đều
D/ Ô tô chuyển động thẳng đều trên đường có ma sát
ĐÁP ÁN
Người biên soạn:
GV: Lý Minh Hùng
Trường THPT Nguyễn Trung Trực