Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Giáo viên: Đinh Thị Phương
Phòng giáo dục Yên Khánh
Văn bản

đÊM NAY BáC KHÔNG NGủ (Minh Huệ)
Minh Huệ tên khai sinh là Nguyễn Thái, sinh năm 1927, quê ở tỉnh Nghệ An
Là hội viên Hội nhà văn Việt Nam
Đạt giải nhất chi hội văn nghệ kháng chiến khu Bốn (1954); giải thưởng Nguyễn Du của Nghệ Tĩnh (1986).
Minh Huệ (Nguyễn Thái)
Tác phẩm: Thơ: Tiếng hát quê hương (1959), Đất chiến hào (1970), Mùa xanh đến (1972); Truyện kí: Ngọn cờ Bến Thuỷ (1974 - 1979), Người mẹ và mùa xuân (1981)...
Bác hồ trong chiến dịch biên giới (1950)


Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ


Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm

.
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc
đêm nay bác không ngủ
(Minh Huệ)


Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Bóng Bác cao lồng lộng
ấm hơn ngọn lửa hồng
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng

Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn

Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt!
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau
- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
.

Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, bài thơ đã thể hiện một cách cảm động, tự nhiên mà sâu sắc hình ảnh Bác Hồ với tấm lòng yêu thương mênh mông, sâu nặng; sự chăm lo ân cần, chu đáo của Bác đối với bộ đội và nhân dân.
Thảo luận nhóm

?Hãy chỉ ra cái hay của nhan đề bài thơ " Đêm nay Bác không ngủ".
-Tác giả không viết là "Bác Hồ" mà viết là "Bác" vì trong tấm lòng trìu mến của nhân dân Việt Nam, chữ "Bác" viết hoa dành thân thiết chỉ Bác Hồ.
-Một đêm nhưng viết là "đêm nay" như là đêm hiện tại và đêm sắp tới. Nghĩa là Bác đã không ngủ và sẽ còn thao thức vì tình yêu lớn với nhân dân, đất nước.
- Vì thế, nhan đề bài thơ hay về âm điệu, đồng thời có ý nghĩa khái quát, thể hiện chủ đề của bài thơ.
- Soạn bài: "Đêm nay bác không ngủ" tiết 2: Hình ảnh anh đội viên.
- Học thuộc lòng bài thơ: "Đêm nay Bác không ngủ".
- Làm bài tập 3 phần luyện tập (Sgk trang 68): Dựa theo bài thơ, em hãy viết bài văn ngắn bằng lời của người chiến sĩ kể về kỉ niệm một đêm được ở bên Bác Hồ khi đi chiến dịch.