Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh đến tham dự tiết học:

Gv: Phan Thị Hàn
Ngữ văn 6
Trường THCS VĂN Lang
- ý nghĩa của truyện?
kiểm tra bài cũ
Buổi học cuối cùng của thầy Ha - men diễn ra
như thế nào?
Minh Huệ
Tiết 93:
Đêm nay Bác không ngủ (T1)
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
2. Tìm hiểu chú thích:
I. Tiếp xúc văn bản:
1. Đọc - kể
* Tác giả
Tiểu sử:
Tên thật: Nguyễn Đức Thái
Sinh năm: 1924
Nơi sinh: Bến Thủy, Thành phố Vinh
Bút danh: Minh Huệ, Mai Quốc Minh, Nguyễn Thái
Thể loại: thơ, bút ký, tiểu thuyết, tiểu luận
Các tác phẩm:
- Tiếng hát quê hương (1959)
- Đất chiến hào, (1970)
- Mùa xanh đến (1972)
- Đêm nay Bác không ngủ (1985)
- Rừng xưa rừng nay (1962)
- Ngọn cờ Bến Thủy(1974-1979)
- Người mẹ và mùa xuân (1981)
- Phút bi kịch cuối cùng (1990)
- Thưởng thức thơ viết về Bác Hồ (1992)
- Dòng máu Việt Hoa (1954)
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
- Thành tích
+Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng
+Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất;
+Huy chương vì sự nghiệp văn học nghệ thuật VN.
-Sau hơn hai tháng điều trị tại khoa hồi sức cấp cứu Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nghệ An, nhà thơ Minh Huệ (tên khai sinh Nguyễn Đức Thái) đã qua đời hồi 6h00 ngày 11-10-2003, thọ 77 tuổi.
-Nhà thơ Minh Huệ đã trải qua nhiều lĩnh vực công tác:
+Hội trưởng Hội Sáng tác văn nghệ Liên khu 4
+Trưởng ban thơ - lý luận phê bình Nhà xuất bản Văn Học
+Trưởng Ty văn hóa Nghệ An
+Bí thư Đảng đoàn kiêm chủ tịch Hội VHNT Nghệ An
+Hội viên sáng lập Hội Nhà văn VN (1957)
+Ủy viên Ủy ban T.w Hội Liên hiệp VHNT VN.
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
-Sự nghiệp sáng tác của ông ghi dấu ấn qua bảy tập thơ (có hai tập thơ viết về Bác Hồ là Cõi Sen và Đêm nay Bác không ngủ), bốn tập truyện ký và ký, hai tập truyện và nhiều bài báo, tiểu luận về đời sống văn học nghệ thuật và văn hóa VN. Bài thơ nổi tiếng Đêm nay Bác không ngủ được nhà thơ Minh Huệ viết năm 1951 lúc 24 tuổi
*Tác phẩm:
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
? Từ láy tượng hình gợi cảnh đêm khuya, trời mưa nhỏ, kéo dài, lạnh giá mà chỉ trú trong căn lều tạm bợ ? Thiên nhiên khắc nghiệt, vật chất thiếu thốn, khó khăn (cái khó khăn chung của cuộc kháng chiến chống Pháp).
II. Tìm hiểu văn bản:
? Hoàn cảnh:
"Trời khuya lắm rồi
Trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác"
L3: "Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc"
1. Hình ảnh Bác Hồ
L1: Vẻ mặt Bác trầm ngâm... mái tóc bạc
? Dùng nhiều từ láy gợi tâm trạng: Lặng yên như đang nghĩ ngợi chăm chú về một điều gì (về cuộc kháng chiến). Tâm trạng ấy được lặp đi lặp lại và nhấn mạnh hơn ở lần thứ ba.
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
- Cử chỉ, hành động.
... Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng.
? Từ ngữ hình ảnh chân thực, phép điệp, từ láy gợi hình
? Thể hiện tình yêu thương và chăm sóc ân cần, tỉ mỉ của Bác Hồ với chiến sĩ như người cha, người mẹ chăm lo giấc ngủ cho những đứa con. Sự chăm sóc chu đáo không sót một ai "từng người một". Đặc biệt cử chỉ "nhón chân nhẹ nhàng" thể hiện sự tôn trọng, nâng niu của vị lãnh tụ đối với những người chiến sĩ bình thường giống như cử chỉ của người mẹ nâng niu giấc ngủ của đứa con nhỏ.
Giàu đức hy sinh quên mình:
"Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta.
Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa
Chỉ biết quyên mình cho hết thảy
Như dòng sông chảy nặng phù sa".
(Tố Hữu)
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
? "Bác ơi tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người".
- Lời nói: L1: "Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc".
? Lời động viên chân thành, tình cảm.
L3: "Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
... Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau.
? Tình yêu thương mênh mông, sâu nặng với cán bộ chiến sĩ và cả đoàn dân công ? "Thương người như thể thương thân".
? Lời lẽ chân thực: Điệp từ -> Bác rất hiểu, cảm thông với những khó khăn vất vả của dân công ? Bác thương xót, lo lắng đến bồn chồn, day dứt mà không ngủ được
Tiết 93: Đêm nay Bác không ngủ (T1)
III. Tổng kết - Ghi nhớ
( Thực hiện ở tiết sau)
- Trình tự thể hiện hình ảnh Bác ? Bác hiện lên như thế nào?
IV. Luyện tập
- Tại sao nói bài thơ được trình bày như một câu chuyện?
Xin chân thành cảm ơn !
Chúc các em học tốt