Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Nhiệt liệt chào mừng thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi :
Câu chuyện Buổi học cuối cùng diễn ra trong hoàn cảnh , thời gian , địa điểm nào?
Em hiểu như thế nào về tên truyện ?
Truyện kể về buổi học bằng tiếng Pháp cuối cùng ở lớp học của Thầy Ha-men, tại một trường làng trong vùng An - dát . Đó là thời kì sau cuộc chiến tranh Pháp- Phổ , nước Pháp thua trận phải cắt hai vùng An-dát và Lo- ren ở sát biên giới Phổ cho nước Phổ . Các trường học ở hai vùng này , theo lệnh của chính quyền Phổ , không được tiếp tục dạy học tiếng Pháp . Chính vì vậy tac giả đặt tên truyện là buổi học cuối cùng .
ĐÁP ÁN :
Đêm nay Bác không ngủ
Minh Huệ
Tiết 101 – Văn bản
1. Tác giả:
I.TÌM HIỂU CHUNG:
2. Tác phẩm : “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ”
Bài 23: tiết 101
Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
sgk/66
sgk/66
- Tên thật Nguyễn Đức Thái (1927-2003) quê Nghệ An.
Ông giữ chức vụ chủ tịch hội Văn nghệ tỉnh Nghệ An.
Ngoài thơ, ông còn viết truyện, kí và phê bình.
*Hoàn cảnh: Mùa đông năm 1951, trời lâm thâm, mưa lạnh, bên bờ sông Lam, Nghệ An, nghe một anh bạn là chiến sĩ vệ quốc quân kể những chuyện được chứng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường Người đi chiến dịch Biên giới - Thu đông 1950, Minh Huệ vô cùng xúc động, viết bài thơ này.

BÁC HỒ KÍNH YÊU
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
Th?n th?c c? n?i lũng
Th?m thỡ anh h?i nh? :
- Bỏc oi! Bỏc chua ng? ?
Bỏc cú l?nh l?m khụng ?
Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài
- Chỳ c? vi?c ng? ngon
Ng�y mai di dỏnh gi?c
Võng l?i anh nh?m m?t
Nhung b?ng v?n b?n ch?n
Bài 23: tiết 101 Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc, lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi
... Lần thứ ba thức dậy
Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc
Anh vội vàng nằng nặc:
- Mời Bác ngủ Bác ơi !
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi ! Mời Bác ngủ !
Chỳ c? vi?c ng? ngon
Ng�y mai di dỏnh gi?c
Bỏc th?c thỡ m?c Bỏc
Bỏc ng? khụng an lũng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt !
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau
Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác
Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
(1951)
Bài 23: Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
- Hoàn cảnh không gian: trên đường đi chiến dịch
- Địa điểm: Trong một lều tranh trú tạm của bộ đội giữa rừng
- Thời gian: đêm khuya, mưa lạnh
- Nhân vật: Bác Hồ và anh đội viên
Bài 23: tiết 101 Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
- Diễn biến sự việc
- Lời đối thoại nhân vật
=> *B�i tho l� cõu chuy?n ho�n ch?nh v? m?t dờm khụng ng? c?a Bỏc H? qua cỏi nhỡn v� c?m nh?n c?a anh d?i viờn

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:
a. Hỡnh tu?ng Bỏc H? qua c?m nh?n c?a anh d?i viờn:
a 1. Hình dáng, tư thế:
Bài 23: Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
Hình dáng , tư thế :
- Vẫn ngồi, lặng yên , trầm ngâm, người cha, bóng Bác…lửa hồng, đinh ninh, im phăng phắc,
- Từ láy,so sánh,ẩn dụ
=> Băn khoăn , lo lắng
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
... Lần thứ ba thức dậy
Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
1.Nội dung :
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN :

a. Hình tượng Bác Hồ qua cảm nhận của anh đội viên:
* Cử chỉ hành động:
Bài 23: TIẾT 101 Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
=> Cử chỉ lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương.

a1.Hình dáng, tư thế:
a2.Cử chỉ hành động :

- Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng , từng ngưòi
- Các cụm động từ + Điệp ngữ

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Đốt + lửa -> cụm động từ
(ĐT + phụ sau)
1. Nội dung :
Càng … càng
Từng người từng người => điệp ngữ
I. TÌM HIỂUCHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:
1. Nội dung:
a. Hỡnh tu?ng Bỏc H? qua c?m nh?n c?a anh d?i viờn:
* Lời nói:
Bài 23 : Tiết 101 Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ

a1. Hình dáng, tư thế:
a2. Cử chỉ hành động :
a3. Lời nói:
- Chú cứ việc ngủ ngon ( 2lần)
- Bác thương đoàn dân công
…Mong trời sáng mau mau
=> Sự lo lắng của Bác đối với bộ đội và dân công
Chỳ c? vi?c ng? ngon
Ng�y mai di dỏnh gi?c
Võng l?i anh nh?m m?t
Nhung b?ng v?n b?n ch?n
Chỳ c? vi?c ng? ngon
Ng�y mai di dỏnh gi?c
Bỏc th?c thỡ m?c Bỏc
Bỏc ng? khụng an lũng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt !
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:
a. Hỡnh tu?ng Bỏc H? qua c?m nh?n c?a anh d?i viờn:
Bài 23: Tiết 101 Văn bản “ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ” - Minh Huệ
Tóm lại : Câu chuyện cảm động về tấm lòng yêu thương sâu sắc của Bác Hồ đối với bộ đội và nhân dân qua cảm nhận của người chiến sĩ.
1. Nội dung:
Củng cố
…Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
? Theo em tác giả muốn nói về chuyện gì xảy ra thường xuyên với Bác .
Em hãy tìm câu thơ đề từ cho bức tranh sau
Hướng dẫn về nhà :
Học bài : học thuộc lòng chín khổ thơ đầu.
Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua cảm nhận của anh đội viên.
Soạn phần 2 : Tình cảm mến yêu , kính phục của người chiến sĩ đối với Bác Hồ.
Sưu tầm một số bài thơ nói lên tình cảm của nhân dân đối với Bác.
Soạn bài tiếng việt : Ẩn dụ : khái niệm ẩn dụ và các kiểu ẩn dụ

Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh bạch chẳng vàng son

Mong manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
BÁC HỒ KÍNH YÊU
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời

Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội

Rước Bác vào thǎm, thấy Bác cười!
Đất nước đẹp vô cùng nhưng Bác phải ra đi

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác

Khi bờ bãi dần lui, làng xóm khuất

Bốn phía nhìn không bóng một hàng tre.
Nhớ ngày Bác đọc tuyên ngôn

Mồng hai - tháng chín bồn chồn lòng ta

Công lao của vị cha già

Chúng con tạc dạ, nhớ ơn suốt đời!
*Bác thật giản dị , chân thưc, gần gũi mà vĩ đại.Vẻ đẹp của Bác là sự thống nhất, hài hòa giữa vĩ đại và giản dị. Chính sự giản dị đã làm nên sự vĩ đại. Tình thương của Bác thật rộng lớn. Đúng như nhà thơ Tố Hữu viết:
“Bác ơi tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người!”
Trân trong kính chào quý thầy cô