Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Thứ hai ngày 8 tháng 2 năm 2010
Tiết 94 - 94
Đêm nay Bác không ngủ
Nêu những hiểu biết của em về tác giả Minh Huệ?
?
1.Tác giả:Minh Huệ (Nguyễn Thái) – 1927
Minh Huệ tên khai sinh là Nguyễn Đức Thái, sinh năm 1927, quê ở thành phố Vinh, làm thơ từ kháng chiến chống thực dân Pháp

I)Giới thiệu tác giả, tác phẩm
I)Giới thiệu tác giả, tác phẩm
2. Tác phẩm:
*Hoàn cảnh: 1951: Chiến dịch biên giới
Việt Bắc-Thu đông tại chiến khu Việt Bắc.
*Phương thức biểu đạt: Kết hợp tự sự và trữ tình, thêm yếu tố miêu tả.
*Mạch cảm xúc chính: Tình cảm của Bác đối với bộ đội, dân công và tình cảm của anh đội viên đối với Bác.
Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? Phương thức biểu đạt?
?
?
Mạch cảm xúc chính của bài thơ là gì?
II) Tìm hiểu chung
a, Đọc



Đêm nay
Bác không ngủ
b, Chú thích
1. Đọc - Chú thích
Đội viên
(2)Trầm ngâm
(3)Mưa lâm thâm
(4)Dém chăn
(5)Giật thột
(6)Mơ màng
(7)Cao lồng lộng
(8)Thổn thức
(9)Bồn chồn
(10)Bề bộn
(11)Chiến dịch
(12) Đinh ninh
(13)Nằng nặc
(14)Dân công
II) Tìm hiểu chung
2.Thể thơ
1.Thể thơ: Ngũ ngôn (5 chữ)
2.Ví dụ:
“Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ”
“Đêm nay Bác không ngủ”
Minh Huệ
II) Tìm hiểu chung
3.Bố cục
Theo em, bố cục chia làm mấy phần ?
Đó là những phần nào ?
Ý nghĩa của mỗi phần là gì ?
Bố cục: 3 phần
P1: Từ đầu đến “Lấy sức đâu mà đi”
Tình cảm của anh đội viên lần tức dậy thứ nhất
P2:Tiếp đến “cùng Bác”
Tâm trạng của anh đội viên lần thứ ba
P3:Còn lại
Hình tượng Bác Hồ
II) Tìm hiểu chung
4.Hoàn cảnh diễn ra
câu chuyện
-Hoàn cảnh:
Trên đường đi chiến dịch,trời mưa lâm thâm và lạnh
-Thời gian:
Một dêm khuya, từ lúc anh thức dậy lần thứ nhất cho đến lần thứ ba
-Địa điểm:
Trong một mái lều tranh xơ xác
HOÀN CẢNH
THỜI GIAN
ĐỊA ĐIỂM
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
a, Lần thức dậy
thứ nhất
-Ngạc nhiên:
+Trời khuya lắm rồi
+Bác vẫn ngồi
+Vẻ mặt trầm ngâm
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
-Hành động của Bác Hồ:
Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng
Tình cảm của cha mẹ đối với con cái
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
-Cảm giác của anh đội viên:
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
Như
Ấm hơn
Nghệ thuật so sánh
Diễn tả niềm
hạnh phúc lớn lao của anh đội viên
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
*Hình tượng Bác Hồ:
Vừa lớn lao vĩ đại, vừa gần gũi, ấm áp, than thương
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
Lần thức dậy thứ ba
-Anh đội viên: Hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chùm râu im phăng phắc
Bác đang lo lắng cho vận mệnh đất nước
-Anh nằng nặc:
Mời bác ngủ, bác ơi!
Bác ơi, mời Bác ngủ!
Đảo trật tự ngôn từ, lặp lại cụm từ
Nhấn mạnh sự lo lắng của anh đội viên
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Cái nhìn và tâm trang của
Anh đội viên với Bác Hồ
Lần thức dậy thứ ba
*Anh đội viên: Yêu mến, cảm phục, tự hào về Bác. (Tình cảm của nhân dân đối với Bác Hồ kính yêu)
III) Tìm hiểu chi tiết văn bản
2.Hình tượng Bác Hồ
*Bác thật giản dị , chân thưc, gần gũi mà vĩ đại.Vẻ đẹp của Bác là sự thống nhất, hài hòa giữa vĩ đại và giản dị. Chính sự giản dị đã làm nên sự vĩ đại. Tình thương của Bác thật rộng lớn. Đúng như nhà thơ Tố Hữu viết:
“Bác ơi tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người!”
Thời gian, không gian: - Cử chỉ: - Hình dáng:
*Khổ thơ cuối:
-Lời nói, tâm tư:
Đêm nay Bác không ngủ
(Phù điêu nhôm của Hà Trí Dũng)
IV.Tổng kết
1.Nghệ thuật
2.Nội dung
SGK
V.Luyện tập
Bài tập sách giáo khoa
Chúc các con học bài tốt và hiệu quả