Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Đêm
nay
Bác
không
ngủ
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH :
Em hãy cho biết về tác giả Minh Huệ ?
1. Tác giả:
Nhà thơ Minh Huệ tên khai sinh là Nguyễn Đức Thái.
Ông sinh năm 1927 mất năm 2003, quê gốc Bến Thủy, thành phố Vinh.
Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1957)
SGK.
2. Tác phẩm:
Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào ?
Minh Huệ viết lại dựa trên câu chuyện có thật do người bạn là vệ quốc quân kể lại khi chứng kiến Bác không ngủ, trên đường đi chiến dịch biên giới Thu-Đông 1950.
SGK.
Bài được viết theo thể thơ gì ?
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN :
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
Bố cục bài thơ chia như thế nào ?
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN

Khổ 1 ( mở truyện )
Thắc mắc của anh đội viên.
Khổ 2 -15 ( thân truyện )
Câu chuyện giữa anh đội viên và Bác.
Khổ cuối ( kết luận )
Lý do Bác không ngủ.
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
C�ch v�o b�i tho nhu th? n�o ?
Lần đầu thức dậy, anh có thái độ gì ?
Thấy Bác chưa ngủ, anh đội viên làm gì?
- Ng?c nhi�n
, d�i theo h�nh d?ng,
c? ch? c?a B�c.
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
- Ng?c nhi�n
Tìm các câu thơ thể hiện tình cảm của anh đội viên với Bác trong lần thức dậy đầu tiên
, d�i theo h�nh d?ng,
c? ch? c?a B�c.
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Bác ơi Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm không?

Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.
Nghệ thuật gì được tác giả sử dụng trong đoạn ?
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Bác ơi Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm không?

Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.
 Điệp từ, so sánh
Qua đó, ta cảm nhận tình cảm của anh với Bác ra sao ?
 Ngưỡng mộ, kính trọng Bác.
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
- Ng?c nhi�n
Tìm các câu thơ thể hiện tâm tư của anh đội viên với Bác trong lần thức dậy thứ ba ?
, d�i theo h�nh d?ng,
c? ch? c?a B�c.
 Điệp từ, so sánh
 Ngưỡng mộ, kính trọng Bác.
Anh hốt hoảng giật mình

Anh vội vàng nằng nặc
“ Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi! Mời Bác ngủ!”

Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác.
Tìm các từ thể hiện tấm lòng của anh đội viên đối với Bác ?
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
- Hoảng hốt, giật mình, nằng nặc
Từ đó, em thấy tình cảm của anh đội viên như thế nào với Bác?
 Tình cảm chân thành, mộc mạc.
Vì sao anh đội viên vui sướng và quyết định thức cùng Bác?
- Sung sướng vì hiểu được tấm lòng của Bác.
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
- Hoảng hốt, giật mình, nằng nặc
THẢO LUẬN
Vì sao tác giả chỉ tường thuật lần thức thứ nhất và thứ ba của anh đội viên ?
 Tình cảm chân thành, mộc mạc.
- Sung sướng vì hiểu được tấm lòng của Bác.
Kể hai lần để nổi bật được tâm trạng khác nhau:
Lần đầu: là sự ngạc nhiên, cảm phục nhưng vẫn vâng lời Bác đi ngủ.
Lần thứ ba: hốt hoảng giật mình rồi vui sướng khi cảm nhận được sự vĩ đại của Bác, thức luôn cùng Bác.  Ý thơ tập trung hơn và hình tượng Bác nổi bật hơn.
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
Trời khuya, bên bếp lửa, mưa, lều xơ xác.
Bác thức trong hoàn cảnh như thế nào ?
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
3. Hình tượng Bác Hồ:
Trong hoàn cảnh ấy, Bác có những hành động, cử chỉ gì ?
Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.
Những hành động, cử chỉ ấy thể hiện điều gì ở Bác ?
 Lo lắng, yêu thương.
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
Tìm các cặp từ láy gợi hình sinh động về Bác?
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
3. Hình tượng Bác Hồ:
 Lo lắng, yêu thương.
Trầm ngâm, đinh ninh, phăng phắc, lồng lộng.
 Gợi hình sinh động.
Tác giả so sánh sự vĩ đại của Bác như thế nào ?
Tìm các cặp từ láy gợi hình sinh động về Bác?
Bóng Bác . . . ấm hơn ngọn lửa hồng.
Từ đó ta thấy hình tượng của Bác như thế nào?
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
3. Hình tượng Bác Hồ:
Người Cha vĩ đại đã nói chuyện như thế nào? Thể hiện điều gì ?
 Bác vừa gần gũi, vừa cao cả thiêng liêng.
- Không an lòng, thương đoàn dân công, càng thương càng nóng ruột, mong…
 Tấm lòng bao la, rộng lớn.
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
3. Hình tượng Bác Hồ:
Ý nghĩa khổ thơ cuối là gì?
- Khổ cuối : Bác thức là chuyện thường tình.
Điệp ngữ “đêm nay” một lần nữa khẳng định gì ?
 Cuộc đời Bác chỉ dành cho dân, cho nước.
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
Minh Huệ
I. ÑOÏC – TÌM HIEÅU CHUÙ THÍCH
II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN
1. Anh đội viên dậy lần thứ nhất:
2. Anh đội viên dậy lần thứ ba:
3. Hình tượng Bác Hồ:
THẢO LUẬN
Nghệ thuật nổi bật của bài thơ ?
Bài học em nhận được về Bác?
III. TỔNG KẾT
Thể thơ năm chữ có nhiều vần liền.
Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Lời thơ giản dị, chân thành từ ngữ gợi hình, gợi cảm.
Tình cảm yêu kính, cảm phục của người đội viên, cũng là của mọi người đối với Bác.
Tấm lòng yêu thương giản dị mà sâu sắc của Bác đối với quân và dân ta.
Ghi nhớ : SGK.
IV. LUYEÄN TAÄP
Sưu tầm thơ, hình ảnh về Bác.
BÁC HỒ KÍNH YÊU

Bác để tình thương cho chúng con

Một đời thanh bạch chẳng vàng son

Mong manh áo vải hồn muôn trượng

Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.
BÁC HỒ KÍNH YÊU
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!

Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời

Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội

Rước Bác vào thǎm, thấy Bác cười!
Đất nước đẹp vô cùng nhưng Bác phải ra đi

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác

Khi bờ bãi dần lui, làng xóm khuất

Bốn phía nhìn không bóng một hàng tre.
Nhớ ngày Bác đọc tuyên ngôn

Mồng hai - tháng chín bồn chồn lòng ta

Công lao của vị cha già

Chúng con tạc dạ, nhớ ơn suốt đời!
Học bài.
Chuẩn bị bài mới.