Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

Tiết 94: ĐÊM NAY BáC KHÔNG NGủ
( Minh Huệ) ( Tiếp theo)
Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
Đọc và tìm hiểu chung:
Tìm hiẻu văn bản:
1. Tình cảm của anh đội viên đối với Bác Hồ:
2. Hình tượng Bác Hồ:
Hình tượng Bác Hồ
2. Hình tượng Bác Hồ:
Anh ®éi viªn thøc dËy
ThÊy trêi khuya l¾m råi
Mµ sao B¸c vÉn ngåi
Dªm nay B¸c kh«ng ngñ

LÆng yªn bªn bÕp löa
VÎ mËt B¸c trÇm ng©m
Ngoµi trêi m­a l©m th©m
M¸i lÒu tranh x¬ x¸c
…
Khổ thơ cuối:
Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
* Hoạt động nhóm( bàn)
- CH: Vì sao trong đoạn kết nhà thơ lại viết: ". Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh" ?

3. Thể thơ và đặc điểm ngôn ngữ:
Thể thơ 5 chữ trong thơ ca dân gian:
* Tục ngữ: - Cơm treo, mèo nhịn đói.
- Việc bé, xé ra to.
* Hát dặm: Là một thể ca 5 chữ gồm nhiều khổ, mỗi khổ ít nhất cũng có 5 câu, trong đó có một câu láy lại, có nhịp 3/ 2, vần là vần liên tiếp và vần chân( bằng hoặc trắc) với nguyên tắc là vần cuối khổ phải trắc thì mới láy và hát được.



Trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ:
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
ấm hơn ngọn lửa hồng
=> Mỗi khổ 4 dòng, vần trong mỗi khổ thường là vần liền ở cuối dòng 2 và 3, chữ cuối của dòng cuối mỗi khổ lại vần với chữ cuối của dòng đầu khổ tiếp theo .
Từ láy gợi hình:
- Vẻ mặt Bác trầm ngâm
- Mái lều tranh xơ xác
- Bác vẫn ngồi đinh ninh
- Chòm râu im phăng phắc
- Bóng bác cao lồng lộng
Từ láy gợi cảm:
Anh đội viên mơ màng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Anh vội vàng nằng nặc
Ghi nhớ:
. Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, bài thơ đã thể hiện lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
. Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ, có nhiều vần thích hợp với lối kể chuyện, kết hợp miêu tả với biểu cảm, có nhiều chi tiết giản dị, chân thực cảm động.
Một số hình ảnh về Bác Hồ kính yêu
IV. Luyện tập:
Đọc diễn cảm và học thuộc lòng 5 khổ thơ đầu

5. Hướng dẫn học ở nhà:
- Học bài và làm bài tập 2( phần luyện tập)
- Tìm những câu thơ viết về tình thương của Bác với nhân dân.
- Chuẩn bị bài: " ẩn dụ"