Bài 23. Đêm nay Bác không ngủ

LỚP 6A1
Giáo viên:……………
1/ Hãy kể tóm tắt lại truyện “Buổi học cuối cùng”.
Truyện kể về buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở một lớp học vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng. Đây là buổi học cuối cùng mà thầy Ha-men và học trò của mình được dạy và học tiếng pháp, tiếng mẹ đẻ của họ. Bởi vì sau buổi học đó, các trường học ở vùng này đều phải dạy bằng tiếng Đức. Chính trong tình huống và thời điểm đặc biệt ấy, chú bé Phrăng và mọi người mới thấm thía điều hết sức quan trọng và thiêng liêng là phải biết yêu quyù ‎ngôn ngữ của dân tộc mình.
2/ Nêu nội dung, nghệ thuật truyện “Buổi học cuối cùng”.
Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hỡnh ảnh đầy cảm động của th?y Ha-men, truyện đã thể hiện lòng yêu nước trong một biểu hiện cụ thể là tỡnh yêu tiếng nói của dân tộc và nêu chân lí : " Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ còn gi? v?ng tiếng nói của mỡnh thỡ chẳng khác gỡ nắm được chỡa khoá chốn lao tù ."
Truyện đã xây dựng thành công nhân vật thầy giáo Ha-men và chú bé Phrang qua miêu tả ngoại hỡnh, cử chỉ, lời nói và tâm trạng của họ.
- Minh Huệ (1927-2003), tên thật là Nguyễn Thái, quê ở Nghệ An.
I. Đọc – Hiểu chú thích:
1. Tác giả:
Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Minh Hu?.
Em hãy giới thiệu đôi nét về hoàn cảnh ra đời của van bản "Dờm nay Bỏc khụng ng?".
- Bµi th¬: “ Đªm nay B¸c kh«ng ngñ” s¸ng t¸c năm 1951, kÓ vÒ mét ®ªm kh«ng ngñ cña B¸c trªn ®­êng ®i chiÕn dÞch Biªn Giíi -Thu Đ«ng.
2. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh: Chiến dịch biên giới Việt Bắc - Thu đông (1951).
- Thể thơ:
ngũ ngôn (5 tiếng)
- Bố cục:
? Hãy nêu bố cục văn bản.
2 phần
Ph?n 1: 9 khổ tho đầu
Anh đội viên thức dậy lần th? nh?t.

-Ph?n 2: 7 khổ tho còn lại
?Anh đội viên thức dậy lần th? ba.
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1/ Anh đội viên thức dậy lần thứ nhất:
a/ Hình tượng Bác Hồ:
Tìm những chi tiết miêu tả hình dáng, tư thế của Bác Hồ?
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.

Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.
Tìm những chi tiết miêu tả cử chỉ, hành động của Bác Hồ?
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.

Rồi Bác đi dém chăn
Từng người, từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng.
Bác đã nói gì với anh đội viên ?
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
-Bác ơi! Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm không.

Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Vâng lời anh nhắm mắt
Nhưng bụng vẫn bồn chồn.
-Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.
-Chú cứ việc ngủ ngon
Vẻ mặt trầm ngâm, ngồi đinh ninh, chòm râu im phăng phắc, cao lồng lộng.
Hình dáng, cử chỉ, hành động và lời nói của Bác đã nói lên điều gì ?
Tấm lòng yêu thương, sự chăm sóc ân cần chu đáo dành cho các anh bộ đội.
-Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.
-Chú cứ việc ngủ ngon
Vẻ mặt trầm ngâm, ngồi đinh ninh, chòm râu im phăng phắc, cao lồng lộng.
Tấm lòng yêu thương, sự chăm sóc ân cần chu đáo dành cho các anh bộ đội.
b/ Tâm trạng của anh đội viên:
Tìm những chi tiết nói lên tâm trạng của anh đội viên ở lần thức dậy thứ nhất ?
ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
....
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
-Bác ơi! Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm không.
Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Vâng lời anh nhắm mắt
Nhưng bụng vẫn bồn chồn.

Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.

Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc, lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi.
- Càng nhìn lại càng thương
- Thổn thức ... bụng vẫn bồn chồn ... lòng cứ bề bộn...
Tâm trạng của anh đội viên ở lần thức dậy thứ nhất là gì ?
Ngạc nhiên, băn khoăn, lo lắng.
1. Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” là của tác giả nào ?
A. Tô Hoài B. Minh Huệ C. Đoàn Giỏi
Minh Huệ
CỦNG CỐ
2. Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” được sáng tác vào năm nào?
A. 1950 B. 1951 C. 1952
1951
CỦNG CỐ
3. Bài thơ đó được viết dựa trên sự việc có thực nào?

A. Bác mới về nước lãnh đạo cách mạng.

B. Khi Bác ở nước ngoài hoạt động.

C. Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy chiến dịch Biên giới 1950.
C. Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy chiến dịch Biên giới 1950.
CỦNG CỐ
4. Tõm tr?ng c?a anh d?i viờn ? l?n th?c d?y th? nh?t l� gỡ?
Anh ngạc nhiên, băn khoăn, lo lắng.
5. Qua c?m nh?n c?a anh d?i viờn, chỳng ta th?y du?c tỡnh c?m n�o c?a Bỏc H??
Tấm lòng yêu thương, sự chăm sóc ân cần chu đáo dành cho các anh bộ đội.
Xin chân thành cảm ơn sự lắng nghe của các thầy cô !