Bài 23. Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền

BÀI 23: Cơ Cấu Trục Khuỷu
Thanh Truyền

11A9 – TỔ 1
I. Giới Thiệu Chung
Trong đó pit-tông, thanh truyền, trục khuỷu là các chi tiết chính.
Khi động cơ làm việc, pit-tông, thanh truyền, trục khuỷu chuyển động như thế nào ?
Pit-tông:
Chuyển động tịnh tiến trong xilanh.
Trục khuỷu:
Chuyển động quay tròn.
Thanh truyền:
Truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu, vừa chuyển động tịnh tiến, vừa quay tròn.


II. PIT- TÔNG:

1. Nhiệm vụ:
.
- Cùng với xi-lanh và nắp máy tạo thành không gian làm việc.
- Nhận lực đẩy của khí cháy rồi truyền lực cho trục khuỷu để sinh công.
- Nhận lực từ trục khuỷu để thực hiện các quá trình nạp, nén và thải khí.
2. Cấu tạo
Đỉnh
Đầu
Thân
Pit-tông gồm những phần nào ? Nhiệm vụ của đỉnh pit - tông
Đỉnh pit-tông có nhiệm vụ nhận lực đẩy của khí cháy.
- Đỉnh pit-tông có 3 dạng : đỉnh bằng, đỉnh lồi, đỉnh lõm.
Đỉnh bằng
Đỉnh lồi
Đỉnh lõm
- Kết cấu đơn giản.
- Diện tích chịu nhiệt nhỏ.
- Thường dùng trong động cơ diezen.
- Mỏng, nhẹ, sức bền lớn.
- Diện tích chịu nhiệt lớn.
- Động cơ xăng 4 kỳ và 2 kỳ xupap treo.
- Tạo xoáy lốc nhẹ.
- Sức bền kém, sức chịu nhiệt lớn hơn đỉnh bằng.
- Động cơ xăng và diezen.
1
2
3
4
Cấu tạo của pit-tông
1. Rãnh xecmăng khí
2. Rãnh xecmăng dầu
3. Lỗ thoát dầu
4. Lỗ lắp chốt pit-tông
Đầu pit-tông có các rãnh để lắp xecmăng khí và xecmăng dầu. Xecmăng dầu được lắp ở phía dưới.
- Xecmăng có nhiệm vụ bao kín buồng cháy.
- Xecmăng khí ngăn không cho khí trên buồng cháy lọt xuống cacte.
- Xecmăng dầu ngăn không cho dầu bôi trơn từ cate lọt vào buồng cháy.
Xecmăng có nhiệm vụ gì?
- Đáy rãnh lắp xecmăng dầu có khoan các lỗ nhỏ thông vào bên trong để thoát dầu.
Lỗ thoát dầu
Thân pit- tông có nhiệm vụ dẫn hướng cho pit – tông chuyển động trong xilanh và liên kết với thanh truyền để truyền lực. Trên thân pit-tông có lỗ ngang để lắp chốt pit-tông.
Thân
Chốt pit-tông
Lỗ lắp chốt pit-tông
Thân pit-tông có nhiệm vụ gì?
Thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
III. Thanh Truyền
1. Nhiệm vụ
Thanh truyền
2. Cấu tạo
Đầu to
Thân
Đầu nhỏ
Đầu nhỏ thanh truyền có dạng hình trụ rỗng để lắp chốt pit-tông.
Đầu nhỏ
Chốt pit-tông
- Thân nối đầu nhỏ với đầu to, thường có tiết diện ngang hình chữ I.
- Đầu to làm liền khối hoặc cắt làm hai nửa.
- Bên trong đầu nhỏ và đầu to thanh truyền có lắp bạc lót hoặc ổ bi.
 Giảm ma sát giữa các chi tiết khi động cơ làm việc.
Tại sao ở đầu nhỏ và đầu to thanh truyền cần phải lắp bạc lót hoặc ổ bi?
 Dễ dàng tháo lắp, thay thế khi sửa chữa.
1. Nhiệm vụ:
IV. Trục khuỷu:
- Nhiệm vụ chính: nhận lực từ thanh truyền để tạo ra momen quay để kéo máy công tác.
- Ngoài ra, trục khuỷu còn làm nhiệm vụ dẫn động các cơ cấu và hệ thống động cơ.
Cấu tạo trục khuỷu tùy thuộc vào loại và kích cỡ của động cơ.
2. Cấu tạo:
Đuôi
Thân
Đầu
2. Cấu tạo
Cổ khuỷu
Cổ khuỷu 3 là trục quay của trục khuỷu
Chốt khuỷu
Chốt khuỷu 2 để lắp đầu to thanh truyền
Má khuỷu
Má khuỷu 4 để nối cổ khuỷu với chốt khuỷu
Đối trọng
Đối trọng có thể làm liền với má khuỷu hoặc làm riêng rồi hàn hoặc lắp với má khuỷu bằng gugiông.
Trên má khuỷu làm thêm đối trọng để làm gì?
- Đối trọng cân bằng khối lượng cho trục khuỷu để động cơ hoạt động êm dịu
 
Đuôi trục khuỷu
Đuôi trục khuỷu 6 được cấu tạo để lắp bánh đà, cơ cấu truyền lực tới máy công tác.
1.Tại sao không làm pit-tông vừa khít với xilanh để không phải sử dụng xecmăng
Không thể được vì cần độ dãn nở của kim loại. Nếu không có bạc xecmăng thì khi nguội có thể nổ máy được nhưng khi máy nóng thì pittông sẽ giãn nở và làm bó máy. Bạc xecmăng cũng cần có độ hở vài gem.Và nhất là cũng cần phải có những lỗ nhỏ cho nhớt đi qua.
2. Đầu pit-tông có rãnh để lắp xéc măng, các xéc măng được lắp như thế nào?
A. Xéc măng khí và xéc măng dầu được lắp xen kẽ.
B. Xéc măng khí được lắp ở trên, xéc măng dầu được lắp ở dưới.
C. Xéc măng khí được lắp ở dưới, xéc măng dầu được lắp ở trên.
D. Lắp tùy ý.
3.Trong cấu tạo thanh truyền, đầu to thanh truyền được lắp với chi tiết nào?
A. Chốt pit-tông
B. Chốt khuỷu
C. Đầu trục khuỷu
D. Lỗ khuỷu
4. Pit-tông được làm bằng vật liệu gì?
A. Đồng hợp kim
B. Gang hợp kim
C. Nhôm hợp kim
D. Thép hợp kim
5. Chốt pit-tông được làm bằng vật liệu gì?
A. Đồng
B. Nhôm
C. Gang
D. Thép