Bài 23. Ẩn dụ

ẨN DỤ
Tiếng việt
TRƯỜNG THCS CAO THẮNG
TỔ VĂN-CÔNG DÂN
Tuần :26 –Tiết 95-Ngày 27 tháng 02 năm 2011
Gv :Huỳnh Thị Thùy Dương
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nhân hoá là gì?
Câu 2: Tìm và xác định kiểu nhân hoá trong câu sau?
Núi cao chi lắm núi ơi?
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương. (Ca dao)
Đáp án
Núi cao chi lắm núi ơi?
→ Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương.
→ Dùng từ vốn chỉ hoạt động của người để chỉ hoạt động của vật.
Ẩn dụ là gì?
1. Khái niệm:
Bài 1(SGK -T68)
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)
Tiếng việt-Tiết 95 : ẨN DỤ
Ẩn dụ là gì?
1. Khái niệm:
Bài 1(SGK -T68)
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)
- Người Cha :
chỉ Bác Hồ
Tiếng việt-Tiết 95 : ẨN DỤ
I.Ẩn dụ là gì?
1. Khái niệm:
Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.
2. Tác dụng:
Bài 2 (SGK -T68): So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt sau đây:
Bác Hồ như Người cha
Đốt lửa cho anh nằm
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 1:
Cách 2:
Cách 3:
Bác Hồ mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Ẩn dụ là gì?
2. Tác dụng:
Bài 2 (SGK -T68):
a. Bác Hồ như Người Cha

(Tố Hữu)
b. Người Cha mái tóc bạc


(Minh Huệ)
Đốt lửa cho anh nằm
Đốt lửa cho anh nằm.
Vế A
Vế B
Vế B
I.Ẩn dụ là gì?
1. Khái niệm:
2. Tác dụng:
Nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Ghi nhớ
Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng
này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng
sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn
đạt.
I.Ẩn dụ là gì?
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
Bài tập 1 (SGK-T68)
Về thăm nhà Bác làng Sen,
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
(Nguyễn Đức Mậu)
3
- lửa hồng
chỉ “màu đỏ” của hoa râm bụt.
 “màu đỏ” được ví với lửa hồng.
(hai sự vật trên có hình thức tương đồng)

Bài tập 1 (SGK-T68)
Về thăm nhà Bác làng Sen,
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
(Nguyễn Đức Mậu)
→ Ẩn dụ hình thức
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
- Ẩn dụ hình thức.
3
- thắp
chỉ sự “nở hoa”
 “nở hoa” được ví với hành động thắp.
(chúng giống nhau về cách thức thực hiện).
II.Các kiêu ẩn dụ:
Bài tập 1 (SGK-T68)
Về thăm nhà Bác làng Sen,
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
(Nguyễn Đức Mậu)
→ Ẩn dụ cách thức
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
Ẩn dụ hình thức.
Ẩn dụ cách thức.
II.Các kiêu ẩn dụ:
Bài tập 2 (SGK – T69)
Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. (Nguyễn Tuân)
Nắng giòn tan
Nắng to, chói chang
Vị giác
Thị giác
(Chuyển đổi cảm giác)
I.Ẩn dụ là gì?
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
Ẩn dụ hình thức.
Ẩn dụ cách thức.
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Bài tập 3 trang 69
Ví dụ
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
(MinhHuệ)

II.Các kiểu ẩn dụ:
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
Ẩn dụ hình thức.
Ẩn dụ cách thức.
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Ẩn dụ phẩm chất.
Ghi nhớ
I.Ẩn dụ là gì?
Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặp là :
-Ẩn dụ hình thức;
-Ẩn dụ cách thức;
-Ẩn dụ phẩm chất;
-Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
II.Các kiểu ẩn dụ:
I.Ẩn dụ là gì?
II.Các kiểu ẩn dụ:
III.Luyện tập:
2. Hoạt động nhóm :
a/ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
c) Thuyền về có nhớ bến chăng ? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Tiết 95 : Ẩn dụ
2. Hoạt động nhóm :
a/ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
“Sự hưởng thụ thành quả lao động” (ẩn dụ cách thức)
“Người lao động, người tạo ra thành quả” (ẩn dụ phẩm chất)
b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
“cái xấu”
“cái tốt, cái hay, cái tiến bộ”
(ẩn dụ phẩm chất)
2. Hoạt động nhóm :
c) Thuyền về có nhớ bến chăng ? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
“người đi xa”
“người ở lại”
(ẩn dụ phẩm chất)
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
“Bác Hồ”
(ẩn dụ phẩm chất)
(Viễn Phương)

Bài 3 : Tìm ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu tác dụng của ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự vật hiện tượng.
Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng
lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt. (Tụ Ho�i)

c) Ngo�i th?m roi chi?c lỏ da
Ti?ng roi r?t m?ng nhu l� roi nghiờng (Tr?n Dang Khoa)

Diễn tả chính xác tâm trạng thích thú, yêu quý sản vật, mùi vị của quê hương.

chảy
Gợi tả không gian tĩnh lặng, thể hiện cảm nhận tinh tế, nhạy cảm của nhà thơ,
mỏng
-Chu?n b? : so?n b�i Hoỏn d? theo n?i dung cõu h?i SGK trang 82-84.
Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài:
- Học thuộc ghi nhớ
- Làm Bài tâp 3 (c,d)
Xin kính chào!