Bài 23. Ẩn dụ

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh
Sinh viên : Phạm thị Hòa

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/ Ví d?:
2/ Nh?n x�t:
Ngu?i Cha�: Bác Hồ
? Ẩn d?
Th?o lu?n nhúm l?n 3`
Xét ví dụ:
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
(Minh Huệ)

? Trong khổ thơ trên, cụm từ Người Cha dùng để chỉ ai? Vì sao có thể ví như vậy?
Ngu?i Cha
Tương đồ�ng
-Tuổi tác
-Tình cảm
(Chăm sóc)
(Yêu thương)

? Bác Hồ

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?:
2/ Nh?n x�t::

- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? Ẩn d?

? Em h�y so sánh 2 cách diễn đạt :
-Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
-Cách 2: Người Cha cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
Cách diễn đạt nào hay hơn ? Vì sao?
* Ghi nh?: (sgk/68)
A�n dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Vd1: sgk/68

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?:
2/ Nh?n x�t:

- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
Hai cách diễn đạt sau có gì giống và khác nhau?
T�c gi? d� d�ng nh?ng bi?n ph�p tu t? n�o?
- Cách 2: Bác Hồ như người cha
Đốt lửa cho anh nằm
- Cách 3:Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
* Ghi nh?: (sgk/68)
A�n dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Vd1: sgk/68
*Giống nhau:
-Đều là các biện pháp tu từ ,làm tăng sức gợi cảm
cho sự diễn đạt .
- Đều dựa trên nét tương đồng.
* Khác nhau :

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ
? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)

II. Các ki?u ?n du:
1/:
2/ Nh?n x�t:
Ví dụ: Các từ in đậm dưới đây được dùng để chỉ những sự vật hoặc hiện tượng nào?
a/ Về thăm nhà Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
(Nguyễn Đức Mậu)

b/ Chao ôi, trông con sông ,vui như thấy nắng giòn tan sau kỳ mưa dầm,vui như nối� lại chiêm bao đứt quãng.
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng:� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Nắng giòn tan:nắng to,rực rỡ
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
( Nguyễn Tuân)
* Ghi nh?: (sgk/68)
Ví dụ: sgk/68-69

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/ Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)

II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:
* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1. B�I T?P 1: (SGK 69)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Tìm các ẩn dụ hình tượng trong những ví dụ dưới đây. Nêu lên nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được so sánh ngầm với nhau
a/ A�n quả nhớ kẻ trồng cây.
b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
c/ Thuyền về có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
d/ Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng
Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ.
-Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
-L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
- nắng giòn tan:nắng to,rực rỡ
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
-Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t



TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:

- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)

II. Các ki?u ?n du:
1/�Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:
* Ghi nh?: (sgk/68)
II/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/69)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Tìm các ẩn dụ hình tượng trong những ví dụ dưới đây. Nêu lên nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được so sánh ngầm với nhau
a/ A�n quả nhớ kẻ trồng cây.
b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
c/ Thuyền về có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
d/ Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng
Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ.
-Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
-L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
- Nắng giòn tan:nắng to,rực rỡ
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
-Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.A�n qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạo ra thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
a/ ăn quả:

Kẻtrồng cây:


b/ Mực,đen:
Đèn ,sáng:

c/ Thuyền :
Bến :

d/ Mặt trời:

Hưởng thụ

Người lao động


Cái xấu
Cáitốt,cáihay

Người ra đi
Người ở lại

Bác Hồ
Cách hưởng thụ
thành quảlao động ?
Vấ�t vả làm việc
tạo nên thành quả ?

Đen, tối
Sáng, đẹp ?

Di chuyển
Cố định ?

Xua tan đê�m tối, đem
ánh sáng,sự sống ?

Cách thức

Phẩm chất


Phẩm chất


Phẩm chất


Phẩm chất

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)
Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nêu lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự việc, hiện tượng.
II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2. Nh?n x�t:
* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/69)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng:� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
-nắng giòn tan:nắng to,rưc rỡ
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt.
( Tô Hoài)
b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn
A�nh nắng chảy đầy vai.
( Hoàng Trung Thông)
c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)
Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nêu lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự việc, hiện tượng.
II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:
* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/69)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Thấy nắng giòn tan
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tao ra thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt.
( Tô Hoài)
b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn
A�nh nắng chảy đầy vai.
( Hoàng Trung Thông)
c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Tìm hiểu bài�: Vd: sgk/68
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ
? ?n d?
2/ Ghi nh?: (sgk/68)
II. Các ki?u ?n du:
1/Tìm hiểu bài�:Vd: sgk/68-69
2/ Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/70)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
nắng giòn tan:nắng to, rực rỡ
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
thấy mùi hồi chín chảy qua mặt:cảm nhận mùi hồi bằ�ng thị giác ? hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi.
Cha lại dắt con đi trên cát mịn
A�nh nắng chảy đầy vai.
( Hoàng Trung Thông)
c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)
II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:

* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/69)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Thấy nắng giòn tan
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằ�ng thị giác ? hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi

b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn
A�nh nắng chảy đầy vai.
( Hoàng Trung Thông)
c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví du: sgk/68
2/ nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)
II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:

* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/70)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Thấy nắng giòn tan
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt:cảm nhận mùi hồi bằ�ng thị giác ? hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi
b. A�nh nắng chảy đầy vai: Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt ? sinh động ,gợi cảm

c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Tìm hiểu bài�: Vd: sgk/68
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ
? ?n d?
2/ Ghi nh?: (sgk/68)
II. Các ki?u ?n du:
1/Tìm hiểu bài�:Vd: sgk/68-69
2/ Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/70)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Thấy nắng giòn tan
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằ�ng thị giác ? hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi
b. A�nh nắng chảy đầy vai:Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt ? sinh động ,gợi cảm



c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
( Trần Đăng Khoa)

TIẾT 95: ẨN DỤ
I. Ẩn dụ là gì?
1/Ví d?: sgk/68
2/ Nh?n x�t:
- Ngu?i Cha�: Bác Hồ ? ?n d?
* Ghi nh?: (sgk/68)
II. Các ki?u ?n du:
1/Ví d?: sgk/68-69
2/ Nh?n x�t:

* Ghi nh?: (sgk/68)
III/ luyện tập:
1/BÀI TẬP 1( SGK/70)
2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)
Th?p�: s? n? hoa
? ?n d? cách th?c
L?a h?ng� mầu đỏ c?a hoa
? ?n d? hình th?c
Thấy nắng giòn tan
? ?n d? chuy?n đ?i c?m giác
Ngu?i Cha : BácHồ
? ?n d? ph?m ch?t
d.Mặt Trời :
a.Ăn qủa
:s? hu?ng th?
kẻtrồng cây:
Ngu?i lao động tạora thành qu?
b.mực (đen)
đèn (sáng)
: cái xấu
: cái tốt, cái hay
c.thuy?n :
b?n :
Ngu?i di xa
Ngu?i ? lại
Bác Hồ
3/BÀI TẬP 3( SGK/70)
a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằ�ng thị giác ? hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi
b. A�nh nắng chảy đầy vai:Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt ? sinh động ,gợi cảm



c.Tiếng rơi. mỏng. nghiêng:Nghe tiếng lá rơi mà cảm nhận đươc độ dày ,mỏng , sự nghiêng ngả ?bất ngờ ,lý thú.

TIẾT 95: ẨN DỤ
1/ BÀI CŨ:
Làm đủ các bài tập.
Học các Ghi nhớ SGK trang 68-69.
- Tìm thêm các câu văn ,câu thơ có phép dụng ẩn dụ.
2/ SOẠN BÀI MỚI:
LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢ
Đọc kỹ 3 yêu cầu ở SGK trang 71
- Tập trả lời các câu hỏi.
-Lập dàn ý các đề bài.
-Thảo luận trong tổ và cử đại diện trình bày trước lớp.
DẶN DÒ
Kiến thức cần nhớ
1/ A�n dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
2/ Có 4 kiểu ẩn dụ thường gặp:
- Ẩn d? cách th?c.
- Ẩn d? hình th?c.
- Ẩn d? ph?m ch?t.
- Ẩn d? chuy?n đ?i c?m giác.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC,
XIN CẢM ƠN VÀ CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ