Bài 23. Ẩn dụ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
NGỮ VĂN 6


KIỂM TRA BÀI CŨ
ẨN DỤ
Tuần 24 - Tiết 95
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
1. Ví dụ: Mục I/Sgk 68
ẨN DỤ
Người cha chỉ Bác Hồ.
“Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.”
Minh Huệ
Vì Người cha với Bác Hồ có những phẩm chất giống nhau (tương đồng nhau) như: tuổi tác, tình cảm (sự yêu thương, chăm sóc…)…
Hãy giải thích vì sao có thể ví Bác Hồ như Người Cha?
ẨN DỤ
So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt sau đây (BT1/Sgk 69)
Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 2: Bác Hồ như người cha
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 3: Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
1. Ví dụ: Mục I/Sgk 68
Người cha chỉ Bác Hồ.
2. Ghi nhớ: Sgk 68
ẨN DỤ
Phép so sánh và ẩn dụ có điểm gì giống và khác nhau qua 2 câu sau? (BT1/Sgk 69)
Câu 1: Bác Hồ như người cha
Đốt lửa cho anh nằm
Câu 2: Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Khác nhau:
+So sánh: thường có vế A và vế B để đối chiếu.
+Ẩn dụ: chỉ có vế so sánh (vế B) còn vế được so sánh (vế A) ẩn đi (hiểu ngầm)
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
1. Ví dụ: Mục I/Sgk 68
Người cha chỉ Bác Hồ.
Gợi hình, gợi cảm.
Ẩn dụ.
2. Ghi nhớ: Sgk 68
Câu 1: Bác Hồ như người cha
Câu 2: Người cha mái tóc bạc
Giống nhau: có nét tương đồng, có tính gợi hình, gợi cảm.
Vế A
(ẩn đi)
Bác Hồ
ẨN DỤ
1/ “Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.”
Minh Huệ
2/ “Về thăm nhà Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.”
Nguyễn Đức Mậu
3/ “Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng”
Nguyễn Tuân
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
1. Ví dụ: Mục I và II/Sgk 68
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
1. Ví dụ: Mục I và II/Sgk 68
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
1/ “Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.”
Minh Huệ
2/ “Về thăm nhà Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.”
Nguyễn Đức Mậu
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
1. Ví dụ: Mục I và II/Sgk 68
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
3/ “Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng”
Nguyễn Tuân
Thị giác
Vị
giác
chuyển đổi cảm giác
2. Ghi nhớ: Sgk 69
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
III. LUYỆN TẬP:
+ BT 2:
CÂU HỎI THẢO LUẬN:
Chỉ ra phép ẩn dụ và kiểu ẩn dụ trong các câu sau, cho biết sự vật hiện tượng tương đồng nào được gọi tên?
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
(Tục ngữ)
N1
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
(Tục ngữ)
N2
Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
(Ca dao)
N3
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
(Viếng lăng Bác – Viễn Phương)
N4
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
III. LUYỆN TẬP:
+ BT 2:
N1
N2
N3
N4
- Cách thức
- Phẩm chất

Ẩn dụ phẩm chất

Ẩn dụ phẩm chất

Ẩn dụ phẩm chất
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
III. LUYỆN TẬP:
+ BT 2:
+ BT 3:
Tìm phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và cho biết công dụng của chúng trong các câu sau;

a) Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt.
(Tô Hoài)
b) Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai.
(Hoàng Trung Thông)
c) Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
(Trần Đăng Khoa)
d) Em thấy cả trời sao
Xuyên qua từng kẽ lá
Em thấy cơn mưa rào
Ướt tiếng cười của bố.
(Phan Thế Cải)
ẨN DỤ
I. ẨN DỤ LÀ GÌ?
II. CÁC KIỂU ẨN DỤ:
III. LUYỆN TẬP:
+ BT 2:
+ BT 3:
a) Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt.
(Tô Hoài)
b) Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai.
(Hoàng Trung Thông)
c) Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
(Trần Đăng Khoa)
d) Em thấy cả trời sao
Xuyên qua từng kẽ lá
Em thấy cơn mưa rào
Ướt tiếng cười của bố.
(Phan Thế Cải)
Học bài, học thuộc bài thơ, phần ghi nhớ SGK 74
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Soạn bài: “MÂY VÀ SÓNG”
+ Đọc, tìm hiểu phần Chú thích Sgk.
+ Trả lời các câu hỏi phần Đọc-hiểu văn bản.
Soạn và trả lời các câu hỏi hướng dẫn đọc thêm văn bản “Con cò” của Chế Lan Viên.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY, CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH