Bài 23. Ẩn dụ

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ tiết học!

Kiểm tra bài cũ
Câu sau có sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Em hãy chỉ rõ

Đối với các chiến sĩ, Bác Hồ như người cha thân yêu của mình.

Bác Hồ như người cha
Vế A (PDSS) TSS Vế B
Biện pháp nghệ thuật so sánh
Tiết 95 – Bài 23
Ẩn dụ
GV: …


Lớp 6A1
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
(Minh Huệ)
? Vì sao có thể ví như vậy?
? Cụm từ Người Cha dùng
để chỉ ai?
- Người cha: Bác Hồ
Người Cha được ví như Bác
Hồ vì có nét tương đồng
(về tuổi tác, phẩm chất…).
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
? Cách nói ấy có tác dụng gì?
 tăng sức gợi hình, gợi cảm.
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ
? Từ việc phân tích ví dụ,
em hãy cho biết ẩn dụ là gì?
2. Kết luận
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
Ghi nhớ: SGK Tr 68
Ẩn dô:
Gäi tªn sù vËt, hiÖn tư­îng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tư­îng kh¸c cã nÐt tư­¬ng ®ång
- Nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t.

Ghi nhớ
Ẩn dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn t­îng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn t­îng kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t.
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 68
Bài tập vận dụng
So sánh ba cách diễn đạt sau đây:
Cách 1:
Bác Hồ mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 2:
Bác Hồ như người Cha
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 3:
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
( Minh Huệ)
Diễn đạt bình thường.
Sử dụng so sánh
Sử dụng ẩn dụ
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 68
II. Các kiểu ẩn dụ:
1. Ví dụ:
a) Về thăm nhà Bác làng Sen,
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.
(Nguyễn Đức Mậu)
-Thắp:
- Lửa hồng:
sự “nở hoa”
“màu đỏ” của hoa râm bụt.
 Giống nhau về hình thức
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
 Giống nhau về cách thức thực hiện
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 68
II. Các kiểu Ẩn dụ:
1. Ví dụ:
b) Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. (Nguyễn Tuân)
nắng to, rực rỡ
không thể dùng vị giác
để cảm nhận, mà phải dùng
thị giác để cảm nhận.
 Sử dụng từ giòn tan để nói về nắng là có sự chuyển đổi cảm giác (thị giác  vị giác).
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
II. Các kiểu Ẩn dụ:
- Nắng:
- Nắng giòn tan:
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 69
II. Các kiểu Ẩn dụ:
1. Ví dụ:
- Người cha: Bác Hồ
c) Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
(Minh Huệ)
 Tương đồng về phẩm chất
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
II. Các kiểu Ẩn dụ:
1. Ví dụ:
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 68
II. Các kiểu Ẩn dụ:
1. Ví dụ:
2. Kết luận:
(nắng) giòn tan – (nắng) “to, rực rỡ”.
Người Cha – Bác Hồ
thắp – “nở hoa”
Lửa hồng – “màu đỏ”
Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ phẩm chất).
Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cảm giác (ẩn dụ chuyển đổi cảm giác).
? Có mấy kiểu ẩn dụ? Là những kiểu nào?
- Có 4 kiểu Ẩn dụ:
- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về
cách thức thực hiện hành động
(ẩn dụ cách thức).
- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về
hình thức giữa các sự vật, hiện tượng
(ẩn dụ hình thức).
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
I. Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 69
II. Các kiểu Ẩn dụ:
1.Ví dụ:
2. Kết luận
Ghi nhớ: SGK Tr 69
III. Luyện tập:
Bài 2: SGK Tr70
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

 Tương đồng về cách thức
b. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

 Tương đồng về phẩm chất
c. Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền

Tương đồng về phẩm chất
Tiết 95 - Bài 23. ẨN DỤ
Ngữ văn:
sự hưởng thụ.
tốt
người chờ đợi (người con gái)
- Kẻ trồng cây:
- Ăn quả:
người lao động
- Mực:
cái xấu
đen:
xấu
- Đèn:
cái tốt
sáng:
- Bến:
người đi xa (người con trai)
- Thuyền:
ẨN DỤ
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc Ghi nhớ (SGK Tr.68 – 69)
- Làm các bài tập còn lại trong phần Luyện tập
Viết 1 đoạn văn từ 3 – 5 câu nội dung tự chọn
có sử dụng phép ẩn dụ.
Phân tích tác dụng của phép ẩn dụ ấy
- Chuẩn bị bài Luyện nói văn miêu tả.
Tiết học kết thúc
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh!