Bài 22. Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp

Kính chào quý Thầy Cô
Và các em học sinh
Đến tham dự buổi thao giảng hôm nay
Trường THPT Phước Bình
Gv: Dương Thị Bích Thủy
1. Hãy nối mốc thời gian ở cột A cho đúng với sự kiện ở cột B trong bảng hệ thống kiến thức sau:
Thời gian (A)
2. 1883 đến 1892
3. 1886 đến 1887
4. 1885 đến 1896
1. 13 -7-1885
Sự kiện (B)
a. Phong trào nông dân Yên Thế.
b. Khởi nghĩa Hương Khê.
c. Khởi nghĩa Bãi Sậy.
d. Khởi nghĩa Ba Đình.
e. Vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương cứu nước.
2.Theo em trong bốn cuộc khởi nghĩa
(Bãi sậy, Ba Đình, Hương Khê,Yên Thế), cuộc khởi nghĩa nào
không thể xếp vào phong trào cần Vương ? Vì sao ?
Năm 1858, thực dân pháp nổ súng tấn công bán đảo Sơn Trà ( Đà Nẵng), Gia Định(1859)
Ngay từ đầu, nhân dân ta đã đứng lên kháng chiến chống Pháp
Chở bao nhiêu đạo thuyền không thẳm.
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà!
Triều đình nhu nhược, ký hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp
Sau khi đàn áp các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương
Đến năm 1897, Pháp cơ bản bình định được Việt Nam và bước đầu đặt ách đô hộ lên nước ta
CHƯƠNG II
Pháp hoàn thành xâm lược Việt Nam
1.Những chuyển biến về kinh tế
a.Chính sách khai thác thuộc địa của Pháp ở Việt Nam
Nhóm 2,4
*Mục đích:
Vơ vét sức người,sức của nhân dân Đông Dương đến tối đa.
Năm 1897, toàn quyền Đu me thiết kế và tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất.
Các chính sách khai thác?
Nhóm 1,3
Mục đích của việc khai thác thuộc địa của Pháp ở Việt Nam là gì?

* Các chính sách khai thác của Pháp:
-Nông nghiệp:

Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất:
Pháp ép triều đình Nguyễn "nhượng" quyền "khai khẩn đất hoang" cho chúng.

+ Ở Bắc kì, 1902 Pháp chiếm 182 nghìn hecta.

+ Ở Nam kì: Giáo hội Pháp chiếm � ruộng đất.
Số liệu ruộng đất bị Pháp chiếm
Cả nước
(10.900 ha)
ha
Năm
Cả nước
(301.000 ha)
Bắc Kì
(470.000 ha)
Nam Kì
(1.528.000 ha)
- Công nghiệp khai thác than, kim loại, một số ngành khác như: xi măng,điện, nước.
Công nhân mỏ than
Tổng sản lượng khai thác than
* Các chính sách:
- Thương nghiệp: Độc chiếm thị trường,nguyên liệu và thu thuế.
* Các chính sách:
Giao thông vận tải: xây hệ thống giao thông vận tải để phục vụ khai thác lâu dài và mục đích quân sự.
+Đường Sắt.
+Đường bộ.
+Đường thuỷ.

Ga xe điện CHỢ LỚN
So sánh sự khác nhau của kinh tế Việt Nam
ở hai thời điểm: cuối thế TK XIX với đầu TK XX ?
b. Tác động:
Với những chính sách khai thác của Pháp đã tác động đến nền kinh tế nước ta như thế nào?
+ Tích cực : nền sản xuất Tư Bản Chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam.
Tiền giấy bạc thời Pháp thuộc.
+ Tiêu cực:
- Tài nguyên thiên nhiên bị bóc lột cùng kiệt.
- Nông nghiệp dậm chân tại chỗ, nông dân bị bóc lột tàn nhẩn, bị mất ruộng đất.
- Công nghiệp phát triển nhỏ giọt(trong đó công nghiệp nặngkhông phát triển).
Những chuyển biến về kinh tế trên có lợi cho ai(Pháp hay nhân dân Việt nam) ?
Những tác động của chính sách khai thác thuộc địa của Pháp
Nhóm I:
Trong xã hội Việt Nam đầu TK XX còn tồn tại các giai cấp cũ không ? Đó là những giai cấp nào ?
Nhóm II:
Cuộc khai thác thuộc địa của Pháp đã làm nảy sinh những lực lượng xã hội mới nào? Thân phận của họ có gì khác trước ?
2. Những chuyển biến về xã hội
Bên cạnh những giai cấp cũ, thì đã xuất hiện những giai cấp mới.
Nguyên nhân làm nảy sinh những lực lượng xã hội mới này ?
Là tay sai của Pháp => giàu có
Một số địa chủ vừa và nhỏ bị đế quốc chèn ép => ít nhiều có tinh thần dân tộc.
Mất ruộng đất => bị bần cùng hóa
Phần lớn là tá điền, một số trở thành công nhân trong các đồn điền, hầm mỏ, nhà máy.
Là lực lượng to lớn trong phong trào yêu nước.
Xuất thân từ những người buôn bán, địa chủ phong kiến hóa, sĩ phu yêu nước tiến bộ.
Bị chèn ép nặng nề, ít có khả năng cạnh tranh.
→ Có ý thức dân tộc -> là cơ sở thuận lợi để tiếp thu khuynh hướng DCTS từ bên ngoài.
Thành phần: tiểu thương, viên chức nhà báo, học sinh, sinh viên…
Có ý thức dân tộc, dễ tiếp thu trào lưu tư tưởng tiến bộ từ bên ngoài .
Giai
Cấp
cũ
Địa
chủ
PK
Nông
dân
Tầng
lớp
mới
Vừa mới ra đời còn non trẻ.
Chịu 2 tầng áp bức ( thực dân và phong kiến ).
Sớm có tinh thần đấu tranh chống áp bức dân tộc và áp bức giai cấp.
Thế nào là XH thuộc địa nửa phong kiến?
Phong kiến
Thuộc địa nửa phong kiến
Nông dân >< Địa chủ pk
>< dân tộc
>< giai cấp
Dân tộc Việt Nam >< TD Pháp
Nông dân >< Địa chủ pk
Công nhân >< Địa chủ pk, Tư sản
2. Những chuyển biến về xã hội
2. Những chuyển biến về xã hội
1. Hãy đánh dấu vào chữ cái trước mỗi câu trả lời đúng.
* Tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất đã dẫn đến sự hình thành những lực lượng mới nào trong xã hội Việt Nam ?
* Với việc du nhập phương thức kinh tế TBCN đầu thế kỉ XX về khách quan nó đã tác động tích cực như thế nào đối với kinh tế Việt Nam ?

A. Công nghiệp phát triển mạnh mẽ.
Nông nghiệp được đầu tư phát triển mạnh.
Kinh tế có sự tiến bộ nhất định.
Nghề thủ công truyền thống được quan tâm phát triển.
C
A. Công nhân, địa chủ, tiểu tư sản.
Tư sản, tiểu tư sản, nông dân.
C. Địa chủ, nông dân, công nhân.
D. Tư sản, công nhân, tiểu tư sản.
D
Xã hội biến đổi: Từ xã hội phong kiến → thuộc địa nửa phong kiến.
Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ 1 của thực dân Pháp.
Kinh tế: Xuất hiện những mầm mống kinh tế TBCN trrên nền QHSK PK
2. Những chuyển biến về cơ cấu kinh tế và xã hội Việt Nam dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp có gì đáng chú ý ?
3. Tại sao nói cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam đã tạo ra những điều kiện bên trong cho cuộc vận động giải phóng dân tộc theo khuynh hướng mới ?
Xuất hiện những lực lượng xã hội mới : dễ tiếp thu những khuynh hướng tiến bộ :
=> Tạo bước phát triển mới cho khuynh hướng cứu nước Việt Nam đầu thế kỉ XX.
Sự chuyển biến về kinh tế và xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX có mối quan hệ như thế nào?
* BÀI TẬP VỀ NHÀ
Cả lớp về nhà suy nghĩ trả lời ?
Sơ đồ bộ máy thống trị của Pháp ở Đông Dương
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
Bộ máy chính quyền cấp Xã, Thôn (Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Tỉnh, Huyện (Pháp + Bản xứ)
Bộ máy chính quyền cấp Kì (Pháp)
Bắc Kì
(Thống sứ)
Trung Kì
(Khâm sứ)
Nam Kì
(Thống đốc)
Lào
(Khâm sứ)
Cam-pu-chia
(Khâm sứ)
Sơ đồ tổ chức nhà nước Việt Nam
TOÀN QUYỀN ĐÔNG DƯƠNG
(PHÁP)
BẮC KÌ
(Thống sứ Pháp)
TRUNG KÌ
(Khâm sứ Pháp)
NAM KÌ
(Thống sứ Pháp)
TỈNH (PHÁP)
PHỦ, HUYỆN, CHÂU (PHÁP+BẢN XỨ)
LÀNG XÃ (BẢN XỨ)
Đồn điền café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
Đđiền chè, café
Đđiền caosu
Đđiền lúa
Rượu, bia, xay xát, sử chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của Pháp ở Việt Nam