Bài 22. Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Trình bày những nét cơ bản về cuộc khởi nghĩa Yên Thế
(1884 – 1913)
Câu 1: Lập bảng thống kê kiến thức về hai cuộc khởi nghĩa
Ba Đình (1886 – 1887) và khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896)
trong phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX.
CHƯƠNG II: VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỶ XX
ĐẾN HẾT CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1918)
Tiết 28. Bài 22: XÃ HỘI VIỆT NAM TRONG CUỘC KHAI THÁC
LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP
1. Những chuyển biến về kinh tế
Năm 1897, Pháp tiến hành cuộc
khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở
Việt Nam với quy mô lớn. Nhiều
cơ sở và thiết bị khai thác
được xây dựng.
- Nông nghiệp: đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất,
lập đồn điền trồng lúa, cà phê, cao su…
Trong công nghiệp, tập trung khai thác mỏ. Một số ngành công
nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến, chế tạo vật liệu xây dựng ra đời.
Pháp đã thực hiện khai thác về kinh tế trên những lĩnh vực nào và thực hiện khai thác ra sao?
Về giao thông vận tải, Pháp xây dựng hệ thống giao thông đường
sắt và đường bộ khá hiện đại
Pháp thực hiện chương trình khai thác thuộc địa ở Việt Nam
nhằm mục đích gì?
Nhằm khai thác, bóc lột, vơ vét của cải,
tài nguyên, biến Việt Nam trở thành thị
trường tiêu thụ của thực dân Pháp.
Biểu đồ thực dân Pháp chiến đoạt ruộng đất của nhân dân Việt Nam
trước và trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất.
Cả nước
10.900ha
Cả nước
301.000ha
Nam kỳ
1.528.000ha
Bắc kỳ
470.000ha
Biểu đồ sự khai thác than đá của thực dân Pháp
ở Việt Nam đầu thế kỷ XX
285.915 tấn
500.000 tấn
415.000 tấn
Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất
của thực dân Pháp, nền kinh tế Việt Nam
có những biến chuyển như thế nào?
Kinh tế Việt Nam bước đầu hòa nhập vào thị trường
thế giới và khu vực; phương thức sản xuất tư bản
Chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam.
Việc duy trì phương thức bóc lột phong kiến trong quá
trình thống trị của thực dân Pháp ở Việt Nam khiến cho
nền kinh tế nước ta trì trệ, sự phân hóa xã hội diễn ra
chậm chạp.
Nông
nghiệp
Trong cuộc khai thác lần thứ nhất
Cuối thế kỷ XIX
Thủ
CN
Thương
nghiệp
Nông
nghiệp
Công
nghiệp
Thủ
CN
Thương
nghiệp
Giao
thông
vận tải
Biến chuyển của kinh tế Việt Nam
2. Những chuyển biến về xã hội.
Trong cuộc khai thác thuộc địa của
thực dân Pháp, tình hình xã hội nước ta
phân hóa như thế nào?
Thái độ của từng giai cấp
đối với vấn đề giải phóng dân tộc?
Giai cấp địa chủ phong kiến
- Sự phân hóa xã hội diễn ra nhưng chưa mạnh mẽ
Một bộ phận giàu có, dựa vào
Pháp, chiếm đoạt ruông đất
của nông dân
Bộ phận địa chủ vừa và nhỏ bị
chèn ép, ít nhiều có tinh thần
yêu nước
Giai cấp nông dân
Số lượng đông đảo, bị áp bức nặng nề, bị
cướp ruộng đất, cuộc sống khổ cực
Sẵn sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu
tranh giành độc lập dân tộc.
Giai cấp công nhân
Có tinh thần đấu tranh chống giới chủ,
nhằm cải thiện đời sống
Xuất thân từ nông dân, làm việc ở đồn
điền, hầm mỏ, nhà máy, lương thấp,
đời sống khổ cực.
Tầng lớp tư sản
Là các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp,
xưởng thủ công, chủ hãng buôn…, bị thực
dân kìm hãm, tư bản chèn ép
Tầng lớp tiểu
tư sản thành thị
Là chủ các xưởng thủ công nhỏ, cơ sở
buôn bán nhỏ, viên chức cấp thấp,
những người làm nghề tự do
Tầng lớp sĩ phu
Có những chuyển biến tích cực về
tư tưởng, chính trị.
Giai cấp cũ
Địa chủ phong kiến
Giai cấp mới
Nông dân
Công nhân
Tầng lớp tư sản
Tầng lớp tiểu tư sản
Những chuyển biến trong xã hội,
nhất là sự xuất hiện những lực lượng
xã hội mới là cơ sở quan trọng
cho phong trào yêu nước
và cách mạng đầu thế kỷ XX
BÀI TẬP CỦNG CỐ
So sánh cơ cấu kinh tế - xã hội Việt Nam trước và trong
cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp
Chủ yếu là nông nghiệp,
công nghiệp, thương
nghiệp kém phát triển
Địa chủ phong kiến, nông
dân, công nhân, tư sản
tiểu tư sản
CN, TN, GTVT bước đầu
phát triển nhưng nông
nghiệp vẫn là chủ yếu
Hai giai cấp cơ bản là
địa chủ phong kiến và
nông dân
Kinh tế
Xã hội
Trong cuộc khai thác
Trước cuộc khai thác
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1. Trả lời câu hỏi 1,2 SGK trang 140
2. Học bài cũ, đọc bài mới