Bài 22. Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp

QUÁ TRÌNH PHÁP XÂM LƯỢC VŨ TRANG Ở VIỆT NAM
KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT
1858
1884
1896
1897
1913
Pháp xâm lược vũ trang VN
Hoàn thành xâm lược vũ trang Việt Nam
Cơ bản hoàn thành bình định VN
Hoàn thiện bộ máy cai trị

CHƯƠNG II
VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN HẾT
CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT(1918)
2

B�i 22
X� H?I VI?T NAM TRONG CU?C KHAI TH�C L?N TH? NH?T C?A TH?C D�N PH�P
1. S? chuy?n bi?n v? kinh t?- xó h?i Vi?t Nam trong cu?c khai thỏc thu?c d?a l?n th? nh?t c?a th?c dõn Phỏp
2. Mối quan hệ của sự chuyển biến về kinh tế và sự chuyển biến về xã hội
NHIỆM VỤ NHẬN THỨC TOÀN BÀI
1. NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ.
4
- 1897: chương trình khai thác thuộc địa lần I (1897- 1913)
Bài 22: XÃ HỘI VIỆT NAM TRONG CUỘC KHAI THÁC
LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP
b Mục đích:
- Vơ vét sức người, sức của và biến Việt Nam - thị trường tiêu thụ
a. Bối cảnh

c .Nội dung:
+ Nông nghiệp: cướp đoạt ruộng đất, lập đồn điền.
+ Công nghiệp: tập trung khai mỏ
+ Thương nghiệp: độc chiếm thị trường
+ Giao thông vận tải: đầu tư xây dựng -> phục vụ khai thác và đàn áp nhân dân ta.


Cuộc khai thác thuộc địa lần 1 của Pháp diễn ra trong bối cảnh như thế nào?
- 1896: về cơ bản bình định Việt Nam
Nội dung khai thác đã thể hiện mục đích đó như thế nào
5

_ Tích cực: Những yếu tố của nền sản xuất TBCN được du nhập vào Việt Nam (khách quan)
Bài 22: XÃ HỘI VIỆT NAM TRONG CUỘC KHAI THÁC LẦN THỨ NHẤT
CỦA THỰC DÂN PHAP
1. NHỮNG CHUYỂN BẾN VỀ KINH TẾ.
d Tác động
Tiêu cực:
Tài nguyên thiên nhiên : vơ vét cùng kiệt,
Nông dân bị bóc lột tàn nhẫn
Kinh tế Việt Nam _ nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc
a. Bối cảnh

b Mục đích
c .Nội dung
QUÁ TRÌNH PHÁP XÂM LƯỢC VŨ TRANG Ở VIỆT NAM
KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT
1858
1884
1896
1897
1913
Pháp xâm lược vũ trang VN
Hoàn thành xâm lược vũ trang Việt Nam
Cơ bản hoàn thành bình định VN
Hoàn thiện bộ máy cai trị

“Không một xứ sở nào trên cái thế giới này lại có nhiều nguồn lợi như cái xứ Bắc Kì...Biết bao nhiêu ngành kĩ nghệ cần phái thiết lập...Biết bao chiến dịch xán lạn cần phải vạch ra...Xứ Bắc Kì giàu có...Nơi đây chính quốc tha hồ mà bòn rút đầy tay đưa của cải về nước.Ngành xuất cảng của nước Pháp cũng sẽ thấy nơi đây là một nguồn tiêu thụ hàng hóa rất có lợi cho minh...Vậy thì hãy tiến lên, tiến lên”
( Những tài nguyên xứ Bắc Kì)
Mục đích của Pháp khi tiến hành khai thác thuộc địa ?
9
Biểu đồ TD Pháp chiếm đoạt ruộng đất
nhân dân Việt Nam cuối TK XI X-đầu TK XX
Cả nước
10.900 ha
Cả nước
301.000 ha
Nam Kỳ
1.528.000 ha
Bắc Kỳ
470.000 ha
10
Biểu đồ sự khai thác than đá của Pháp tại Việt Nam đầu TK XX
285.915 tấn
415.000 tấn
500.000 tấn
Hình ảnh giao thông vận tải
Đồn điền café
Rượu, giấy, diêm
Bông, vải , sợi, rựơu
Gỗ, diêm
Đđiền chè, café
Đđiền caosu
Đđiền lúa
Rượu, bia, xay xát, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Thiếc, chì,kẽm
Than đá
Sợi, ximăng, sửa chữa tàu
Xuất cảng
Các nguồn lợi của Pháp ở Việt Nam
CƠ CẤU KINH TẾ VIỆT NAM
CUỐI TK XIX
ĐẦU THẾ KỈ XX
Nông


nghiệp
Thủ
công

nghiệp
Thươg


nghiệp
Nông


nghiệp
Công


nghiệp
Thươg


nghiệp
Giao
thông
vận tải
Ngân


hàng
Sự khác biệt trong cơ cấu kinh tế Việt Nam ở 2 thời điểm: cuối TK XIX – đầu XX
21
2. NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI
1. NHỮNG CHUYỂN BẾN VỀ KINH TẾ.
Bài 22: XÃ HỘI VIỆT NAM TRONG CUỘC KHAI THÁC LẦN THỨ NHẤT
CỦA THỰC DÂN PHAP
22
CƠ CẤU XÃ HỘI VIỆT NAM
Cuối TK XIX
Thời kì khai thác
Địa chủ
Nông dân
Địa chủ
Nông dân
Tlớp
Tư sản
Tlớp Tiểu tư sản
G.cấp
Côngnhân
* Địa chủ : _Là tay sai của Pháp , một số địa chủ nhỏ có tinh thần dân tộc.
* Nông dân: _Bị bần cùng hóa cao độ -> lực lượng to lớn của cách mạng
* Tầng lớp tư sản:_ Là các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp, sĩ phu yêu nước
-> Những lớp người đầu tiên của tư sản VN
* Tlớp tiểu tư sản:_Là tiểu thương, tiểu chủ, viên chức, học sinh, sinh viên
_ Đời sống bấp bênh, bị Pháp chèn ép, khinh rẻ
* Giai cấp công dân:_ Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa
_ Sống tập trung ở các đồn điền, hầm mỏ, xí nghiệp
_ Chủ yếu đấu tranh kinh tế
a.Giai cấp cũ
b.Giai tầng mới
CỦNG CỐ BÀI
Nông nghiệp là chủ yếu
Thủ công nghiệp, thương nghiệp không phát triển
Nông nghiệp là chủ yếu

- Công nghiệp, thương nghiệp, giao thông vận tải phát triển
Hai giai cấp chính là địa chủ và nông dân
Giai cấp cũ: đia chủ &nông dân
Xuất hiện giai tầng mới: tư sản,
TTS, công nhân
=> Xã hội thuộc địa nửa phong kiến
Hướng dẫn tự học
Câu 1: Hoàn thành bảng theo mẫu sau
Câu 2: Tìm hiểu trước về Phan Bội Chau và Phan Châu Trinh
25
Giai cấp địa chủ phong kiến
26
Giai cấp nông dân

GIAI CẤP CÔNG NHÂN
28

Ở các tầng mỏ lúc nhúc công nhân.
Những sinh vật mặc quần áo tả tơi.
Họ cuốc than, hai cánh tay gầy còm.
Đằng sau những chiếc xe goòng nhỏ,
những đứa trẻ trạc 10 tuổi còng lưng,
Thân hình bé tí, khô cằn, mặt đầy mệt
nhọc như đã kiệt quệ.
(Theo: R. Dorgeles, Trên đường cái quan, Pari, 1929)
TẦNG LỚPTƯ SẢN
29

TẦNG LỚP TIỂU TƯ SẢN
30
