Bài 22. Tình hình kinh tế ở các thế kỷ XVI-XVIII

BÀI 22
TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ
XVI - XVIII
- Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII
- Sự phát triển của thủ công nghiệp
- Sự phát triển của thương nghiệp
- Sự hưng khởi của các đô thị
Những nội dung cơ bản của bài
  
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
1. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI - XVIII
* Từ cuối thế kỉ XV đến đầu thế kỉ XVI:
- Ruộng đất tập trung vào tay tầng lớp địa chủ, quan lại. Nhà nước không quan tâm đến sản xuất như trước.
- Đói kém, mất mùa xảy ra liên miên.
Nông dân nổi dậy đấu tranh.
* Từ nữa sau thế kỉ XVII nông nghiệp dần trở nên ổn định:
- Nhân dân hai đàng đều tiến hành khai hoang, mở rộng diện tích đất canh tác.
- Đắp đê, thủy lợi được chú trọng.
- Tạo ra nhiều giống lúa mới năng suất cao, trồng nhiều loại cây như: khoai, sắn, ngô, đậu, mía…
- Đặc biệt, Nam Bộ trở thành vựa lúa lớn phục vụ thị trường, nâng cao đời sống.
* Đây cũng là giai đoạn gia tăng tình trạng tập trung ruộng đất vào tay địa chủ phong kiến.
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Vì sao sau nữa thế kỉ XVII nông nghiệp dần ổn định trở lại ?
 - Do lãnh thổ ngày càng mở rộng vào Nam, dân cư ít, điều kiện sản xuất thuận lợi nên nông nghiệp Đàng Trong đã vượt qua yêu cầu tự cấp, tự túc trở thành
một vựa thóc lớn phục vụ thị trường Đàng Trong, giải quyết mâu thuẫn xã hội.
- Còn ở Đàng Ngoài: Là vùng đất lâu đời, đã được khai phá triệt để. Vì vậy nông nghiệp ít có khả năng mở rộng, phát triển.

BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
2. Sự phát triển của thủ công nghiệp:
- Các nghề thủ công truyền thống như làm gốm sứ, dệt vải lụa, làm giấy, làm đồ tran sức, đúa đồng… ngày càng phát triển và đạt trình độ cao.
Lư hương, Chân đèn, Lọ hoa gốm tráng men lam, một loại men nổi tiếng của Bát Tràng
Gốm Bát Tràng men lam hũ nút
Một chiếc đỉnh bằng gốm tráng men trang trí đắp nổi rồng (1736)
Tượng nghê bằng gốm - Bát Tràng
Một số sản phẩm gốm Bát Tràng ngày nay
Tranh khảm trai
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
2. Sự phát triển của thủ công nghiệp:
- Các nghề thủ công truyền thống như làm gốm sứ, dệt vải lụa, làm giấy, làm đồ tran sức, đúa đồng… ngày càng phát triển và đạt trình độ cao.
- Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện như nghề khắc in bản gỗ, làm đường trắng, làm tranh sơn mài…
- Nhiều làng nghề ra đời.
- Ngành khai mỏ phát triển ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài. Nhiều mỏ đồng, kẽm, thiếc… được khai thác. Một số chủ mỏ người Việt, người Hoa bao thầu khai thác.
So với thời kì trước thì thủ công nghiệp trong nhân dân có sự chuyển biến như thế nào?
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Hãy kể tên một số làng nghề thủ công mà bạn biết ?
 Trả lời: làng gốm Bát Tràng, làng gốm Thổ Hà, lụa Vạn Phúc (Hà Đông), làng gốm Minh Long…
Thế mạnh của thủ công nghiệp đương thời là gì ? Nó có ý nghĩa quan trọng như thế nào ?
Trả lời:
- Thế mạnh của thủ công nghiệp đương thời là có nhiều sản phẩm hấp dẫn, có trình độ kỹ thuật cao: lụa, đồ gốm... được người tiêu dùng, đặc biệt là thương nhân nước ngoài rất ưa thích.
- Ý nghĩa: Nhiều sản phẩm ra đời với chất lượng cao, đáp ứng được nhu cầu trao đổi hàng hóa trong và ngoài nước. Thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển
Lụa Vạn Phúc ( Hà Đông)
Gốm Minh Long
Gốm Bát Tràng
3. Sự phát triển của thương nghiệp:
a. Nội thương
- Từ thế kỉ XVI – XVIII, buôn bán trong nước phát triển. Chợ làng, chợ huyện, chợ phủ mọc lên. Một số làng buôn và trung tâm buôn bán xuất hiện.
- Một số nhà buôn bán lớn bỏ vốn mua hàng thủ công hoặc lúa thóc đi bán. Buôn bán giữa miền xuôi và miền ngược được tăng cường.
- Đàng Trong: nhiều nhà buôn mua thóc từ Gia Định mang bán ở miền Trung.
- Nhà nước lập nhiều trạm để thu thuế.
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Cảnh sinh hoạt ở chợ Hội An ngày nay
Cảnh sinh hoạt ở chợ Hội An thế kỉ XVI-XVII
3. Sự phát triển của thương nghiệp:
b. Ngoại thương
- Từ thế kỉ XVI, do bối cảnh chung của thế giới, việc giao lưu buôn bán giữa các nước được mở rộng. Ngoại thương Việt Nam cũng có bước phát triển nhanh chóng.
- Ngoài Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam còn buôn bán với các nước như Bồ Đồ Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp,…
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Họ chủ yếu trao đổi với nhau những hàng hóa gì ???
- Giữa thế kỉ XVIII ngoại thương suy yếu dần
- Họ bán vũ khí, thuốc súng, len dạ, bạc, đồng.
- Mua: Tơ lụa, đường gốm, nông lâm sản
Thương cảng Hội An thế kỉ XVIII
Hội An ngày nay
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Sự phát triển của thương nghiệp có tác dụng gì đối với nước ta thời bấy giờ ?
- Làm cho nền kinh tế hàng hóa nước ta phát triển
- Tạo điều kiện cho nền kinh tế nước ta tiếp cận với kinh tế thế giới
- Thúc đẩy sự hình thành và hưng khởi của các đô thị
 - Do chính sách mở cửa của chính quyền Trịnh, Nguyễn.
- Do phát kiến địa lý tạo điều kiện giao lưu Đông - Tây thuận lợi

Nguyên nhân thúc đẩy thương nghiệp phát triển ?
* Sự phát triển của kinh tế hàng hóa đã tạo điều kiện cho sự hình thành và hưng khởi của đô thị.
- Thế kỉ XVI-XVIII, nhiều đô tị ới đực hình thành ở miền Bắc và miền Nam
* Đàng Ngoài:
- Thăng Long phát triển với tên Kẻ Chợ gồm 36 phố phường và 8 chợ.
Phố Hiến (Hưng Yên) ra đời và phát triển phồn thịnh.
* Đàng Trong:
- Hội An là phố cảng lớn nhất. Nhiều thương nhân nước ngoài (Nhật Bản, Trung Quốc…) lui tới buôn bán và có những khu phố riêng.
- Thanh Hà đô thị mới ra đời bên sông Hương
* Ngoài ra, có một số trung tâm buôn bán nhỏ hơn, phồn vinh một thời như Gia Định, thị tứ nước Mặn.
BÀI 22: TÌNH HÌNH KINH TẾ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
4. Sự hưng khởi của các đô thị
 Đầu thế kỉ XIX, các đô thị suy tàn dần.
Thăng Long
Phố Hiến
Thanh Hà
Hội An
Gia Định
Hoàng thành Thăng Long
Phố Hiến
Phố cổ Hội An
Thanh Hà
Tr� choi � ch?
1
2
3
4
5
B Á T T R À N G
V Ạ N P H Ú C
P H Ù L Ư U
P H Ố H I Ế N
C H U Đ Ậ U
1. Một làng gốm nổi tiếng ở Hà Nội
5. Một khu chợ nổi tiếng ở Bắc Ninh
3. Đô thị lớn thứ 2 ở Đàng NgoàiĐô
4. Làng gốm nổi tiếng ở Hải Dương
2. Làng lụa nổi tiếng ở Hà Nội
Cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe
Nhóm 5 lớp 10A1