Bài 22. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền (thế kỉ XVI - XVIII)

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ GIÁO CÙNG TOÀN THỂ CÁC CON HỌC SINH TỚI DỰ TIẾT HỌC
BÀI 22.SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI –XVIII)
Tiết :49,II – CÁC CUỘC CHIẾN TRANH NAM – BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH – NGUYỄN
?
Kiểm tra bài cũ
Hãy điền năm, người lãnh đạo, địa điểm của các cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỷ XVI vào bảng biểu?
1511
Trần Tuân
Hưng Hóa và Sơn Tây
1512
Lê Hy, Trịnh Hưng
Nghệ An vàThanh Hóa
1515
Phùng Chương
Tam Đảo (Vĩnh Phúc)
1516
Trần Cảo
Đông Triều(Quảng Ninh)
1.Chiến tranh Nam – Bắc triều
a)Sự hình thành Nam – Bắc triều
-Triều đình nhà Lê suy yếu → các phe phái tranh giành quyền lực
+Mạc Đăng Dung tiêu diệt các thế lực đối lập ,thâu tóm quyền hành → 1527 thành lập triều Mạc (Bắc triều)
+Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hóa với sự giúp đỡ của vua Ai Lao lập Lê Duy Ninh làm vua → nhà Lê lập lại (Nam triều)
b)Nguyên nhân
Mâu thuẫn giữa nhà lê và nhà Mạc về quyền lực.
c)Diễn biến
Hai bên đánh nhau kéo dài trên 50 năm → 1592 cuộc chiến tranh chấm dứt.
Bắc triều
Nam triều
Cao Bằng
Cuộc chiến tranh đã gây tai họa gì cho nhân dân?
d) Hậu quả
+ Nhiều người dân bị bắt đi phu, đi lính
+Làng mạc tiêu tàn xơ xác,nhân dân đói khổ phiêu bạt,mùa màng bị tàn phá,ruộng đất bị bỏ hoang,dịch tễ phát sinh…
=> Cuộc chiến tranh làm cho nhân dân hai miền rất khổ cực.
Em có nhận xét gì về tính chất của cuộc chiến tranh?
e) Tính chất
Là cuộc hỗn loạn tàn khốc nhằm tiêu diệt lẫn nhau giữa các tập đoàn phong kiến đối lập,lôi kéo nhân dân vào cuộc tàn hại đau thương ,nhân dân cực khổ
→là cuộc chiến tranh phi nghĩa.
2.Chiến tranh Trịnh – Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong –Đàng Ngoài.
a) Tình hình đất nước sau chiến tranh Nam- Bắc triều
Tình hình nước ta sau chiến tranh Nam – Bắc triều?
Triều đình nhà Lê suy yếu các phe phái tranh giành quyền lực chém giết lẫn nhau.
Năm 1545 Nguyễn Kim bị mưu sát ,Trịnh Kiểm được vua Lê đưa lên thay nắm mọi quyền binh.
Nguyễn Hoàng con thứ của Nguyễn Kim xin vào trấn thủ đất Thuận Hóa ,Quảng Nam
Nguyễn Hoàng chết con là nguyễn Phúc Nguyên lên thay đã thoái thác cống nạp với nhà Lê tách khỏi sự phụ thuộc và đối địch với họ Trịnh → thế lực họ Nguyễn Đàng Trong chính thức được hình thành.

Đàng Trong – Đàng Ngoài do ai cai quản?
-Đàng ngoài :Chúa Trịnh xưng vương biến vua Lê thành kẻ bù nhìn

Đất nước bị chia cắt thành Đàng Trong ,Đàng Ngoài
Hãy nhận xét hình 50 SGK?
- Đàng Trong do chúa Nguyễn cai quản
Nguyên nhân của cuộc chiến tranh Trịnh –Nguyễn?
b) Chiến tranh Trịnh – Nguyễn
-Nguyên nhân:
Mâu thuẫn giữa hai nhà Trịnh – Nguyễn ngày càng thêm căng thẳng không thể nào giải quyết được → nên cuộc chiến đã bùng nổ
Diễn biến :
Lược đồ cuộc chiến tranh Trịnh –Nguyễn
1627
1627
1655
1655
1672
Cuộc cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn đã để lại nhữnh hậu quả gì cho nhân dân và đất nước ta?
+Một vùng đất lớn từ Nghệ An đến Quảng Bình là chiến trường khốc liệt
+Đời sống của nhân dân hai miên gặp nhiều khó khăn do phải cung cấp về người và của cho chến tranh
+Dân cư ở hai bên bờ sông phải chuyển đi nơi khác, không dược qua lại bên nhau
+ Dất nước ta bị chia cắt Đàng Trong –Đàng Ngoài đã gây trở ngại chơ giao thông,giao lưu kinh tế - văn hóa làm suy giảm tiềm lực của đất nước.
Tính chất của cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn?
Đây là cuộc chiến tranh tanh giành quyền lực thống trị đất nước giữa các tập đoàn phong kiến .Khi hai bên không tiêu diệt được nhau bằng chiến tranh thì thì đều củng cố địa vị của mình bằng cách kéo dài chia cắt đất nước
→ là cuộc chiến tranh phi nghĩa.
Nhận xét về tình hình chính trị - xã hội nước ta?
Tình hình chính trị nước ta giai đoạn này không ổn đinh do chính quyền luôn thay đổi , chiến tranh liên tiếp nổ ra, đời đời sống nhân dân khổ cực
Từ hai cuộc chiến tranh các con rút ra được bài học lịch sử gì
+Đất nước muốn phát triển tốt ,có tiềm lực về mọi mặt thì phải thống nhất
+Chính trị phải ổn định,giai cấp lãnh đạo phải chăm lo tới đời sống nhân dân,yêu dân như con,đặt lợi ích của dân lên hàng đầu, lấy dân làm gốc.
+Chống mọi âm mưu chia rẽ dân tộc

Hoạt động nhóm:cả lớp chia ra thành 3 nhóm thảo luận câu hỏi sau trong 4 phút
3. Củng cố
Câu 1: Ai là người khôi phục nhà Lê?
Nguyễn Hoàng
Trịnh Kiểm
Nguyễn Kim
Mạc Đăng Dung
Câu 2: ĐàngTrong và Đàng Ngoài do ai cai quản?
Chúa Nguyễn và chúa Trịnh
Chúa Nguyễn và vua Lê
Nhà Mạc và nhà Lê
Câu 3.Tính chất của hai cộc chiến tranh Nam Bắc triều và Trịnh – Nguyễn?
Chiến tranh xâm lược phi nghĩa B.Cuộc nội chiến
C.Nội chiến phong kiếnPhi nghĩa.

Câu4.Hậu quả của chiến tranh Trịnh – Nguyễn?

C
A
C
4. Dặn dò
Các con về nhà học bài cũ và chẩn bị bài mới