Bài 22. Sóng điện từ

TRUYỀN THÔNG BẰNG SÓNG ĐIỆN TỪ
KIỂM TRA BÀI CU
Sóng điện từ là gì ?
Quá trình lan truyền điện từ trường được gọi là sóng điện từ
Sóng điện từ khác sóng cơ ở điểm nào ?
Sóng điện từ truyền được trong chân không ,còn sóng cơ thì không.
Mạch dao động hở là gì ?
Mạch dao động hở : có 2 bản tụ C không song song ,có các vòng dây cuộn L cách xa nhau, điện từ trường bức xạ ra ngoài không gian thành sóng điện từ .
Anten là gì ?
Anten : ( mạch dao động hở) là dây dẫn dài có cuộn ở giữa ,đầu trên để hở đầu dưới tiếp đất .
1.MẠCH DAO ĐỘNG HỞ -ANTEN
2.NGUYÊN TẮC TRUYỀN THÔNG BẰNG SÓNG ĐIỆN TỪ
-Biến các âm thanh (hoặc hình ảnh ) muốn truyền đi thành các dao động điện tần số thấp gọi là các tín hiệu âm tần (hoặc thị tần).
-Dùng sóng điện từ có tần số cao (cao tần )mang các tín hiệu âm tần đi xa qua anten phát.
-Dùng máy thu với anten thu để chọn sóng và thu lấy sóng điện từ cao tần.
-Tách tín hiệu ra khỏi sóng cao tần ,rồi dùng loa để nghe âm thanh (hoặc dùng màn hình để xem ảnh )
TRUYỀN THÔNG BẰNG SÓNG ĐIỆN TỪ
HỆ THỐNG PHÁT THANH GỒM :
-Dao động cao tần : tạo ra dao động điện từ tần số cao ( cỡ MHz ).
-Ống nói : biến âm thanh thành dao động điện âm tần .
-Biến điệu : trộn dao động âm thanh và dao động cao tần thành dao động cao tần biến điệu .
-Khuếch đại cao tần : kđ dao động cao tần biến điệu để đưa ra anten phát.
-Anten phát : phát xạ sóng cao tần biến điệu ra không gian.
ô�ng
nói
BIẾN
ĐIỆU
KĐ
CAO TẦN
DAO ĐỘNG
CAO TẦN
Anten
phát
PHÁT THANH
MICRÔ
H(a)
H(b)
H(c)
Dao động cao tần
Dao động âm tần
Dao động cao tần biến điệu
THU THANH
TÁCH
SÓNG
KĐ
ÂM TẦN
CHỌN
SÓNG
Anten
thu
LOA
HỆ THỐNG THU THANH GỒM :
-Anten thu : cảm ứng với nhiều sóng.
-Chọn sóng : chọn lọc sóng muốn thu nhờ cộng hưởng điện.
-Tách sóng : lấy ra sóng âm tần từ sóng cao tần đã thu được .
-Khuếch đại âm tần : khuếch đại âm tần rồi đưa ra loa.
QUÁ TRÌNH TÁCH SÓNG
BIẾN
ĐIỆU
KĐ
CAO TẦN
TÁCH
SÓNG
KĐ
ÂM TẦN
CHỌN
SÓNG
DAO ĐỘNG
CAO TẦN
Anten
phát
Anten
thu
PHÁT THANH
THU THANH
LOA
MICRÔ
3.SỰ TRUYỀN SÓNG ĐIỆN TỪ QUANH MẶT ĐẤT
Hình dạng ,tính chất vật lý của mặt đất, trạng thái khí quyển (tầng điện li khoảng 80 km - 800 km ) ảnh hưởng đến sự lan truyền sóng điện từ
b) Các dải sóng điện từ và ứng dụng :
CÁC DẢI SÓNG ĐIỆN TỪ
ỨNG DỤNG
1- Sóng dài ; sóng trung ; sóng ngắn :
-Bị tầng điện li phản xạ với các mức độ khác nhau.
-Có thể đi vòng quanh trái đất qua nhiều lần phản xạ .
-Dùng trong truyền thanh và truyền hình trên mặt đất .
2- Sóng cực ngắn :
-Không bị phản xạ mà đi xuyên qua tầng điện li
-Truyền thẳng từ nơi phát đến nơi thu .
-Dùng trong thông tin vài chục Km , truyền thông qua vệ tinh
PHÁT
THU
TẦNG ĐIỆN LI
VỆ TINH
SÓNG CỰC NGẮN
SÓNG NGẮN, DÀI ,TRUNG
TRÁI ĐẤT
Tên lửa ARIANE 5 mang vệ tinh VINASAT-1 vào bệ phóng
V? TINH VINASÁT-1 ĐÃ VÀO ĐÚNG QUỸ ĐẠO TRONG KHÔNG GIAN
VỆ TINH VINASAT-1 CỦA VIỆT NAM
Tên lửa Ariane 5 mang theo vệ tinh VINASAT-1
đã sẵn sàng trên bệ phóng.
5h46`, vệ tinh Vinasat-1 đã vào đúng vị trí trong không gian. Ảnh chụp qua tivi.
5h17 giờ Hà Nội ngày 19/4, tên lửa Ariane 5 mang vệ tinh viễn thông đầu tiên của Việt Nam VINASAT-1 đã rời bệ phóng bay vào vào vũ trụ thành công. Với sự kiện này, Việt Nam đã trở thành nước thứ 6 trong khu vực và thứ 93 trên thế giới có vệ tinh riêng.
Vệ tinh VINASAT-1
5h50: Tại Trung tâm hội nghị Quốc tế (Lê Hồng Phong), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có bài phát biểu quan trọng khi VINASAT-1 được phóng thành công.
ANTEN THU SÓNG TRUYỀN HÌNH TỪ VỆ TINH
4-TRUYỀN THÔNG BẰNG CÁP
a)Phương pháp:
Sử dụng nhiều loại dây dẫn(bằng kim loại ;cáp quang )
để truyền sóng điện từ: như kĩ thuật truyền hình cáp ; internet cáp ,các cáp truyền thông dẫn ngầm qua biển giữa các châu lục . . .
b) Ưu điểm :
-Hạn chế việc mất mát năng lượng.
-Ít bị nhiễu bởi môi trường bên ngoài .
TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1.Mạch dao động hở: 2 bản tụ C không song song , các vòng dây cuộn L tách xa ra .Điện trường biến thiên ,từ trường biến thiên bức xạ ra ngoài không gian thành sóng điện từ .
2.Anten : ( mạch dao động hở ) là dây dẫn dài , có cuộn ở giữa , hở đầu trên đầu dưới tiếp đất .
3.Nguyên tắc truyền thông bằng sóng điện từ :
-Phần phát : tạo dao động cao tần ,nguồn tín hiệu , tạo dao động biến điệu ,anten phát .
-Phần thu : anten thu , chọn sóng , tách sóng , loa
4.Sự truyền sóng điện từ quanh trái đất :
-Các sóng dài , sóng trung , sóng ngắn : đều bị tầng điện li phản xạ với mức độ khác nhau (dùng trong truyền thanh và truyền hình )
-Sóng cực ngắn không bị phản xạ ,truyền thẳng ( dùng thông tin cự li xa , thông tin qua vệ tinh )
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
CỦNG CỐ
CÂU 1: Với mạch dao động hở thì ở vùng không gian.
quanh dây dẫn chỉ có từ trường biến thiên.
B.quanh dây dẫn chỉ có điện trường biến thiên.
C.bên trong tụ điện không có từ trường biến thiên.
D. quanh dây dẫn có cả từ trường biến thiên và điện từ trường biến thiên.
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
CÂU 2 : Sóng điện từ có tần số 12 MHz thuộc loại sóng nào dưới đây ?
Sóng dài
B. Sóng trung
C. Sóng ngắn
D. Sóng cực ngắn
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
CÂU 3 : Trong dụng cụ nào dưới đây có cả một máy phát và máy thu sóng vô tuyến
Máy thu thanh.
B. Máy thu hình .
C. Chiếc điện thoại di động .
D. Cái điều khiển tivi .
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
CÂU 4 : Chọn câu đúng .
Trong "máy bắn tốc độ" xe cộ trên đường .
Chỉ có máy phát sóng vô tuyến.
B. Chỉ có máy thu vô tuyến.
C. Không có máy phát và máy thu sóng vô tuyến.
D. Có cả máy phát và máy thu sóng vô tuyến.
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
CÂU 5 : Biến điệu sóng điện từ là gì ?
Là biến đổi sóng cơ thành sóng điện.
B. Là trộn dao động âm tần với dao động cao tần thành dao động cao tần biến điệu .
C. Là làm cho biên độ sóng điện từ tăng lên.
D. Là tách sóng âm tần ra khỏi sóng cao tần biến điệu .
chân thành cám ơn
quí thầy cô và các em học sinh