Bài 22. Quy luật sinh trưởng, phát dục của vật nuôi

I- Khái niệm về sự sinh trưởng và phát dục
Trong chăn nuôi,khái niệm sinh trưởng và phát dục được sử dụng để chỉ hai mặt cùa quá trình phát triển ở vật nuôi. Đó là quá trình biến đổi liên tục cả về chất và lượng từ khi trứng được thụ tinh tạo thành hợp tử, thành phôi thai, được sinh ra, lớn lên, trưởng thành rồi già cỗi.
Sinh trưởng và phát dục là hai quá trình khác nhau nhưng thống nhất với nhau,bổ sung và hỗ trợ nhau làm cho cơ thể phát triển ngày một hoàn chỉnh
Vai trò của sinh trưởng, phát dục trong quá trình phát triển được minh họa ở sơ đồ sau :
Sinh trưởng:
Tăng khối lượng, kích thước
của cơ thể
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CƠ THỂ VẬT NUÔI
Phát dục:
-Phân hóa để tạo ra các cơ
quan, bộ phận cơ thể
-Hoàn thiện, thực hiện các
chức năng sinh lí
Cơ thể vật nuôi:
-Lớn lên
-Hoàn chỉnh:
+Về cấu tạo
+Về chức năng sinh lí

II- Quy luật sinh trưởng và phát dục
Quá trình sinh trưởng, phát dục tuân theo một số quy luật cơ bản sau:
Quy luật sinh trưởng, phát dục theo giai đoạn
Trong quá trình phát triển, mỗi cá thể đều phải trải qua những giai đoạn nhất định
Ở mỗi giai đoạn cần phải có chế độ dinh dưỡng và chăm sóc thích hợp thì vật nuôi mớii có thể sinh trưởng, phát dục tốt, cho nhiều sản phẩm
Cá bột


GIAI ĐOẠN PHÔI THAI:
- Thời kì tiền phôi (hợp tử)
- Thời kì phôi
- Thời kì thai
GIAI ĐOẠN SAU PHÔI THAI:
- Thời kì bú sữa
- Thời kì sau bú sữa
Thời kì phôi
Cá hương
Cá giống
Cá trưởng thành
a) Tóm tắt các giai đoạn phát triển của gia súc
b) Tóm tắt các giai đoạn phát triển của cá
2. Quy luật sinh trưởng, phát dục không đồng đều
-Trong quá trình phát triển của vật nuôi, sự sinh trưởng và phát dục diễn ra đồng thời nhưng không đồng đều, tùy từng thời kỳ, có lúc sinh trưởng nhanh, phát dục chậm và ngược lại.
VD:
-Giai đoạn đầu của thời kì phôi thai, quá trình phát dục nhanh nhưng cuối giai đoạn phôi thai thì quá trình phát dục chậm và sinh trưởng nhanh hơn.
-Thời kì thành thục, khối lượng của vật nuôi tăng nhanh do cơ và xương phát triển mạnh, nhưng từ thời kì trưởng thành trở đi thì chủ yếu chỉ tích lũy mỡ.
3. Quy luật sinh trưởng phát dục theo chu kì
-Trong quá trình phát triển của vật nuôi, các hoạt động
sinh lí, các quá trình trao đổi chất của cơ thể diễn ra
lúc tăng, lúc giảm có tính chu kì. VD: ngày hoạt động
nhiều, trao đổi chất tăng, đêm ít hoạt động, trao đổi
chất giảm.
-Tính chu kì thể hiện rõ nhất ở họat động sinh dục của
vật nuôi cái: trứng chín vá rụng cùng với hiện tượng
động dục diễn ra theo chu kì nhất định về thời gian.
-Trong chăn nuôi nếu hiểu biết rõ quy luật này, người
chăn nuôi có thể điều khiển quá trình sinh sản của vật
nuôi để thu được nhiều lợi ích kinh tế.
III- Các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng
phát dục



môi trường sống của
vật nuôi
Sự sinh trưởng, phát dục
của vật nuôi

Chăm sóc
Quản lí

Thức ăn tự nhiên
Đặc tính di truyền của
giống
Tính biệt, tuổi
Đặc điểm của cá thể
Trạng thái sức khỏe
Sơ đồ các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát dục
của vật nuôi