Bài 22. Phương pháp tả người

Ngữ văn 6
Tiết 92
Em hãy trả lời các câu hỏi sau bằng cách điền vào bảng:
1. Mỗi đoạn văn trên tả ai?
2. Người được tả có đặc điểm gì nổi bật?
3. Đặc điểm đó được thể hiện ở những từ ngữ và hình ảnh nào?
Đối tượng được tả
Từ ngữ và hình ảnh
1
Dượng
Hương
Thư
Người chèo thuyền vượt thác có vẻ đẹp dũng mãnh
Ngoại hình: như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.
- Động tác: ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
Đoạn văn
Đặc điểm
nổi bật
2
Cai Tứ
Người đàn ông gian hùng
- Thân hình: thấp và gầy
- Tuổi tác: độ bốn lăm, năm mươi
- Gương mặt: vuông nhưng hai má hóp lại, cặp lông mày lổm chổm, đôi mắt gian hùng, mũi lão gồ sống mương, bộ râu mép lúc nào cũng hình như cố giấu giếm đậy điệm, cái mồm toe toét tối om như cửa hang, đỏm đang mấy chiếc răng vàng hợm của
3
Hai người
trong keo vật

Tài giỏi,
mạnh khỏe
Hành động :
+ Quắm Đen: lăn xả. đánh ráo riết.lấn lướt.vờn tả, đánh hữu, dứ trên, đánh dưới, thoắt biến, thoắt hoá.
Ông Cản Ngũ : lờ ngờ, chậm chạp, lúng túng, hai tay dang rộng ra để sát xuống mặt đất xoay xoay chống đỡ : bước hụt mất đà chúi xuống.
Quắm Đen : như một con cắt.ôm một bên chân ông ( Cản Ngũ ), bốc lên.
+ Ông Cản Ngũ : vẫn chưa ngã, đứng như cây trồng
Quắm Đen : loay hoay gò lưng không bê nổi.
Ông Cản Ngũ: vẫn đứng nghiêng mình nhìn Quắm Đen mồ hôi mồ kê nhễ nhại.thò tay nắm lấy khố Quắm Đen nhấc bổng anh ta lên.
Đoạn văn 3
Phần 1: Tả quang cảnh chung nơi diễn ra keo vật ( người và cảnh ).
Phần 2: Miêu tả chi tiết keo vật ( tả hành động, cử chỉ ).
Phần 3: Nêu cảm nghĩ và nhận xét về keo vật.
* Muốn tả người cần:
- Xác định đối tượng cần tả (tả chân dung hay tả người trong tư thế làm việc);
Quan sát, lựa chọn các chi tiết tiêu biểu;
- Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.
* Bố cục bài văn tả người thường có ba phần:
- Mở bài: giới thiệu người được tả;
- Thân bài: miêu tả chi tiết ( ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói,.);
- Kết bài: thường nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ của người viết về người được tả.
Ghi nhớ :

* Muốn tả người cần:
- Xác định đối tượng cần tả (tả chân dung hay tả người trong tư thế làm việc);
- Quan sát, lựa chon các chi tiết tiêu biểu;
Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.

* Bố cục bài văn tả người thường có ba phần:
- Mở bài: giới thiệu người được tả;
- Thân bài: miêu tả chi tiết ( ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói,.);
- Két bài: thường nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ của người viết về người được tả.

Bài tập trắc nghiệm:
Khoanh tròn vào chữ cái ở đầu ý đúng nhất trong câu hỏi dưới đây.
Dòng nào thể hiện chính xác các bước làm văn tả người :
Xác định đối tượng; trình bày chi tiết theo một thứ tự hợp lý; quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu.
B. Quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu; xác định đối tượng; trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự hợp lý.
C. Xác định đối tượng; quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu; trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự hợp lý.
D. Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự hợp lý ; xác định đối tượng; quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu.
Bài tập 1 :
Hãy nêu các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa chọn khi miêu tả các đối tượng :
Một em bé chừng 4 - 5 tuổi:
Một cụ già cao tuổi;
Cô giáo của em đang say sưa giảng bài trên lớp.
Tả người : - Tả ngoại hình;
- Tả hành động, cử chỉ, lời nói .

Bài tập 3:

Trên thềm cao, ông Cản Ngũ ngồi xếp bằng trên chiếu đậu trắng cạp điều. Ông ngồi một mình một chiếu; người ông đỏ như (.....), to lớn, lẫm liệt, nhác trông không khác gì (.......) ở trong đền. Đầu ông buộc một vuông khăn màu xanh lục giữ tóc, mình trần, đóng khố bao khăn vát.
(Theo Kim Lân)

Trên thềm cao, ông Cản Ngũ ngồi xếp bằng trên chiếu đậu trắng cạp điều. Ông ngồi một mình một chiếu; người ông đỏ như đồng tụ, to lớn, lẫm liệt, nhác trông không khác gì tượng hai ông tướng Đá Rãi ở trong đền. Đầu ông buộc một vuông khăn màu xanh lục giữ tóc, mình trần, đóng khố bao khăn vát.
(Theo Kim Lân)

Bài tập về nhà :
-