Bài 22. Phương pháp tả người

Kính chào quí thầy cô về dự lớp học.
Giáo viên : Nguyễn Văn Hòa
Tập thể lớp 61
TRƯỜNG THPT LONG PHÚ
Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1: Muốn tả cảnh ta cần phải làm gì ?
Trả lời: Muốn tả cảnh cần:
Xác định đối tượng miêu tả ;
Quan sát, lựa chọn được những hình ảnh tiêu biểu;
Trình bày những điều quan sát được theo một trình tự.
Câu hỏi 2: Bố cục bài văn tả cảnh gồm có những phần nào ?
Trả lời : Bố cục bài tả cảnh thường gồm có ba phần:
Mở bài: giới thiệu cảnh được tả ;
Thân bài : tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự ;
Kết bài : thường phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó.
Bài 22:
Tập làm văn:

PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
I. PHƯƠNG PHÁP VIẾT MỘT ĐOẠN VĂN, BÀI VĂN TẢ NGƯỜI :
Ví dụ: Các đoạn văn SGK trang 59-60

Đoạn 1: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
? Đoạn văn trên tả ai ? Người được tả có đặc điểm gì nổi bật ? Đặc điểm đó được thể hiện ở những hình ảnh, từ ngữ nào ?
 Đoạn văn tả người chèo thuyền vượt thác ( mạnh mẽ, nhiệt tình, thạo việc )

? Đoạn sau tả ai ? Người được tả có đặc điểm gì nổi bật ? Đặc điểm đó được thể hiện ở những hình ảnh, từ ngữ nào ?
Đoạn 2: Cai Tứ là một người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bốn lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại. Dưới cặp lông mày lổm chổm trên gò xương, lấp lánh đôi mắt gian hùng. Mũi lão gồ sống mương dòm xuống bộ râu mép lúc nào cũng hình như cố giấu giếm, đậy điệm cái mồm toe toét tối om như cửa hang, trong đó đỏm đang mấy chiếc răng vàng hợm của.
Tả chân dung một ông cai gian xảo

Đoạn 3 :SGK trang 60
? Em hãy chỉ ra ba phần của đoạn văn. Nêu nội dung chính của mỗi phần.
Đoạn mở bài: “Ông đô già…ầm ầm” ( giới thiệu chung về quang cảnh nơi diễn ra keo vật).
Đoạn thân bài: “ Ngay nhịp trống đầu …sợi dây ngang bụng vậy” ( miêu tả chi tiết keo vật ).
Đoạn kết bài :Đoạn còn lại ( nêu cảm nghĩ và nhận xét về keo vật )

? Nếu đặt tên cho văn bản trên thì em sẽ đặt như thế nào ?
Tên văn bản:
- Ông Cản Ngũ
- Cuộc đấu vật
- Cản Ngũ và Quắm Đen
- …
? Trong các đoạn văn trên, đoạn nào tập trung khắc họa nhân vật, đoạn nào tả người gắn với công việc ?
Đoạn 1 và 2 : tả chân dung nhân vật dượng Hương Thư và Cai Tứ.
Đoạn 3 : tả người gắn với công việc.
? Từ ngữ dùng để miêu tả ở mỗi đoạn có gì khác nhau ?
Tả chân dung thường gắn với các hình ảnh tĩnh ( dùng nhiều danh từ, tính từ )
Tả người gắn với công việc thường dùng nhiều động từ, tính từ.


? Muốn tả người ta cần phải làm gì ?
? Bố cục bài văn tả người thường gồm những phần nào ? Nhiệm vụ của từng phần là gì ?
GHI NHỚ : SGK trang 61
Muốn tả người cần:
- Xác định được đối tượng cần tả ( tả chân dung hay tả người trong tư thế làm việc );
- Quan sát, lựa chọn các chi tiết tiêu biểu;
- Trình bày kết quả quan sát theo một thứ tự.
Bố cục bài văn tả người thường có ba phần :
- Mở bài : giới thiệu người được tả;
- Thân bài : miêu tả chi tiết ( ngoại hình, cử chỉ, lời nói, hành động,…)
- Kết bài : thường nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ của người viết về người được tả.
II. LUYỆN TẬP:
1. Nêu chi tiết tiêu biểu cho đối tượng cần miêu tả : ( thảo luận trong bàn )
Em bé chừng 4-5 tuổi :
- Hình dáng khái quát : mập mạp hay bình thường ; đầu tóc, mặt mũi, nước da, ăn mặc,…
- Đặc điểm đáng chú ý : đôi mắt to, má ửng hồng, hàm răng sữa trắng muốt,…
- Tính nết ngây thơ : giọng nói, tình cảm, chơi đùa, nhận quà,…
b. Một cụ già cao tuổi :
- Dáng người : to hay nhỏ; đi lại còn nhanh hay chậm chạp…
- Tóc bạc trắng như cước; da nhăn điểm những chấm đồi mồi ;
- Đôi mắt : không còn tinh anh, đọc sách phải đeo kính;
- Hàm răng :…
- Bàn tay : nổi những đường gân xanh;
- Hoạt động : dạy cháu học, kể chuyện,…
Bài tập 2 : Lập dàn ý cho đối tượng miêu tả :( thảo luận 3 phút )
Một em bé chừng 4-5 tuổi;
Một cụ già cao tuổi;
Cô giáo của em đang say sưa giảng bài trên lớp.
Cô giáo em đang say sưa giảng bài trên lớp.
- Mở bài:
+ Cô giáo em dạy môn Ngữ văn; tuổi chừng 28;
+ Trong giờ giảng văn cô thường cuốn hút chúng em bởi lời giảng say sưa của cô.
- Thân bài:
+ Hình dáng khái quát : cao khoảng 1,60m; khuôn mặt trái xoan tròn trĩnh phúc hậu, đôi mắt tròn xoe như hai hòn ngọc bích; mái tóc thề chấm ngang vai,…
+ Cách ăn mặc khi lên lớp : cô thường mặc chiếc áo dài màu hồng hoặc màu xanh nước biển ( em thích nhất là mỗi khi cô mặc chiếc áo màu hồng có thêu nhành liễu rũ càng tạo cho cô một vóc dáng thướt tha như một thiên thần )
+ Trong giờ giảng văn:
 Thường bắt đầu bằng giọng văn giới thiệu như rót mật vào lòng chúng em
 Trong bài giảng ( đặc biệt về truyện cổ tích ) : giọng cô lúc trầm lúc bổng thật thiết tha ; có lúc cô buồn cho số phận nhân vật, có lúc cô vui cho sự hạnh phúc của nhân vật như chính cuộc đời của cô vậy, tất cả đều hiện lên trong mắt cô .
 Mỗi khi kết thúc bài giảng cô không bao giờ quên nhắc nhở chúng em những bài học quí báu trong bài giảng của mình.
+ Tình cảm của cô giành cho chúng em thật nồng nàn và chân thành.
- Kết bài :
+ Cô giáo em là người tận tụy với nghề, hết lòng vì học sinh;
+ Cô giáo em như người mẹ thứ hai của em;
+ Thương cô em quyết tâm học giỏi …
Bài tập 3 : Hướng dẫn về nhà làm ( như các bài tập THB )
hướng dẫn về nhà
Học lí thuyết phần ghi nhớ;
Làm các bài tập cho hoàn chỉnh;
Soạn văn bản : ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ ( các vâu hỏi trong SGK trang 67 )
Kính chúc quí thầy cô dồi dào sức khỏe
Chúc các em học giỏi