Bài 22. Nhân hoá

Bài 22:
Nhân hóa
I. Nhân hóa là gì?
1.Tìm phép nhân hóa trong khổ thơ sau:
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường.
(Trần Đăng Khoa)
Phép nhân hóa trong khổ thơ trên là:
_ Ông trời mặc áo giáp đen
_ Mía múa gươm
_ Kiến hành quân
Vậy em hiểu thế nào là nhân hóa?
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật,cây cối,đồ vật…bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.

2.So với cách diễn đạt sau, cách miêu tả sự vật,hiện tượng ở khổ thơ trên hay hơn ở chổ nào?

a.Bầu trời đầy mây đen

b.Muôn nghìn cây mía ngả nghiêng bay phấp phới

c.Kiến bò đầyđường





Câu văn giàu hình ảnh hơn:

Sự vật,sự việc gần gũi gắn với con người
Thể hiện suy nghĩ, cảm nhận hồn nhiên của trẻ thơ và tình cảm yêu mến thế giới động vật.

Từ sự so sánh trên, em hãy cho biết tác dụng của việc sử dụng những hình ảnh nhân hóa?

Làm cho thế giới loài vật,cây cối,đồ vật …trở nên gần gũi với con người,biểu thị được những suy nghĩ,tình cảm của con người.
3.Ghi nhớ:sgk/57
4.Bài tập 1:sgk/58
Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau:
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra.Tất cả đều bận rộn.
Đông vui
mẹ
con
anh
em
tíu tít
bận rộn


Làm cho quang cảnh bến cảng được miêu tả sống động hơn;người đọc dễ hình dung được cảnh nhộn nhịp,bận rộn của các phương tiện có trên cảng
II.Các kiểu nhân hóa.

1.Trong các câu dưới đây,những sự vật nào được nhân hóa?
a.Từ đó,lão Miệng,bác Tai,cô Mắt,cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
(Chân,Tay,Tai,Mắt,Miệng)
b.Gậy tre,chông tre chống lại sắt thép của quân thù.Tre xung phong vào xe tăng đại bác.Tre giữ làng,giữ mái nhà tranh,giữ đồng lúa chín.
c. Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ăn no cỏ trâu cày với ta.
Những sự vật được nhân hóa trong các câu thơ,câu văn trên là:
a.Miệng,tai,mắt,chân,tay
b.Tre
c.Trâu
2.Dựa vào các từ in đậm,cho biết mỗi sự vật trên được nhân hóa bằng cách nào?
a.Dùng từ ngữ vốn chỉ người để gọi sự vật.
b.Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động,tính chất của sự vật.
c.Trò chuyện,xưng hô với vật như với người
Từ ví dụ vừa phân tích trên,em nào có thể cho cô biết có mấy kiểu nhân hóa?Đó là những kiểu nào?

Có 3 kiểu nhân hóa thường gặp là:
1.Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
2.Dùng những từ vốn chỉ hoạt động,tính chất của người để chỉ hoạt động,tính chất của vật.
3.Trò chuyện,xưng hô với vật như đối với người.
3.Ghi nhớ:sgk/58
Câu hỏi thảo luận nhóm
Mỗi nhóm hãy lấy một hoặc hai ví dụ trong các tác phẩm văn chương mà em đã được học và đọc thêm có chứa phép nhân hóa,từ đó chỉ ra tác dụng của nó trong ví dụ mà em vừa tìm được.
Ví dụ:

1.Dế mèn phiêu lưu kí :sgk ngữ văn 6,tập 2.
Tôi đi đứng oai vệ .Mỗi bước đi,tôi làm điệu dún dẩy các khoeo chân,rung lên rung xuống hai chiếc râu.Cho ra kiểu cách con nhà võ.

Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật,làm cho sự vật được miêu tả sống động,gần gũi với con người
2.Vượt Thác: sgk ngữ văn 6,tập 2.
Càng về ngược,vườn tược mọc um tùm.Dọc sông,những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.

Dùng những từ vốn chỉ hoạt động,tính chất của người để chỉ hoạt động,tính chất của vật.
III.Luyện tập
Bài tập 2:sgk/58
Hãy so sánh cách diễn đạt trong đoạn văn ở bài tập 1 với đoạn văn dưới đây:
Bến cảng lúc nào cũng rất nhiều tàu xe.Tàu lớn,tàu bé đậu đầy mặt nước.Xe to,xe nhỏ nhận hàng về và chở hàng ra.Tất cả đều hoạt động liên tục.
Sự khác nhau trong cách diễn đạt trong hai đoạn văn là:



ở đoạn văn bài tập 1 sử dụng nhiều phép nhân hóa,nhờ vậy mà sinh động và gợi cảm hơn đoạn văn ở bài tập 2.
IV.Củng cố,dặn dò.
1.Củng cố
_Thế nào là phép nhân hóa?
_Có mấy kiểu nhân hóa thường gặp?
2.Dặn dò.
_Học thuộc lòng ghi nhớ sgk/57 & 58.
_Làm các bài tập còn lại.
_Chuẩn bị bài mới:phương pháp tả người.
Bài học kết thúc,chào tạm biệt các em.