Bài 22. Nhân hoá

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP.
Kiểm tra bài cũ:
Trong khổ thơ sau có sử dụng phép so sánh thuộc kiểu nào?Cho biết tác dụng tu từ của phép so sánh đó.
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
Tiết 91:
I/ Nhân hóa là gì ?
1- Miêu tả cảnh vật trước cơn mưa rào, nhà thơ Trần Đăng Khoa viết:
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường.. .

NHÂN HÓA
Ông
Mặc áo
Ra trận
Múa gươm
Hành quân
*GHI NHỚ:
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,… bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật… trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.
2- So với cách diễn đạt sau, cách miêu tả sự vật, hiện tượng ở khổ thơ trên hay hơn ở chỗ nào?
Bầu trời đầy mây đen.
Muôn nghìn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới.
Kiến bò đầy đường.
Tiết 91:
NHÂN HÓA
sự vật được gọi, tả bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi, tả con người
 làm cho thế giới loài vật,cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người,biểu thị được những suy nghĩ , tình cảm của con người.

II/ Các kiểu nhân hóa :
a. Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
Tiết91:
I/ Nhân hóa là gì ?
NHÂN HÓA
b. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
Trâu ơi , ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
1 – Trong các câu dưới đây, những sự vật nào đước nhân hóa ?
Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,… bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật… trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.
3 Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người
1  Dùng những từ vốn chỉ hoạt động , tính chất của người để chỉ hoạt động , tính chất của vật
2  Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật
Thảo luận nhóm
a. Lão, bác, cô, cậu.
b.Chống lại,xung phong,giữ.
c.Ơi , bảo
Dựa vào các từ dùng để nhân hóa trong các câu trên, cho biết mỗi sự vật được nhân hóa bằng cách nào? ( thời gian 1 phút)


II/ Các kiểu nhân hóa :
Tiết 91:
I/ Nhân hóa là gì ?
NHÂN HÓA
Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,… bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật… trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.
Có ba kiểu nhân hóa thường gặp là:
1- Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật .
2-Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật.
3-Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.
III/-Luyện tập:
Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau:
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
( Phong Thu)
Hãy so sánh cách diễn đạt trong đoạn văn trên với đoạn văn dưới đây: Bến cảng lúc nào cũng rất nhiều tàu xe. Tàu lớn, tàu bé đậu đầy mặt nước. Xe to, xe nhỏ nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều hoạt động liên tục.
III/-Luyện tập:
Bài tập 1:
Bài tập 2:
Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau:
Bến cảng đông vui. Tàu mẹ, tàu con . Xe anh, xe em tíu tít . bận rộn.
( Phong Thu)
Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?
- Cách1:
Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của cô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh người , trôngcứ như áo len vậy.
( Vũ Huy Thông)
III/ Luyện tập:
-Cách 2:
Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.
Bài tập 3 :
Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào.
III/ Luyện tập:
a)- Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương !
( ca dao)
b)- Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập ngược xuôi, thế là bao nhiêu cò, sếu,vạc,cốc,le,sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi . Suốt ngày, họ cãi nhau om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngaỳ ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào.
( Tô Hoài)
Bài tập 4 :
c)- Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước […] Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước.
( Võ Quảng)

III/ Luyện tập:
d)-Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương . Có những cây bị chặt đứt nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn.
( Nguyễn Trung Thành)
Bài tập 4 :
Bt5(sgk): Hãy viết một đoạn văn miêu tả ngắn với nội dung tự chọn, trong đó có dùng phép nhân hóa. (Có thể quan sát cảnh và miêu tả)
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH.