Bài 22. Nhân hoá

Kiểm tra bài cũ
Thế nào là phép so sánh? Có mấy kiểu so sánh? Lấy ví dụ minh hoạ cho mỗi kiểu?

¤ng trêi
MÆc ¸o gi¸p ®en
Ra trËn
Mu«n ngh×n c©y mÝa
Móa g­¬m
KiÕn
Hành qu©n
ĐÇy ®­êng
(TrÇn §¨ng Khoa)
Sự
vật
Trời -
Cây mía -
Kiến -
ông
mặc áo giáp
múa gươm
hành quân
ra trận
Những từ ngữ được dùng để gọi, tả sự vật trong đoạn thơ là những từ ngữ vốn dùng để gọi, tả con người
Nhân hoá

- Bầu trời đầy mây đen.
- Muôn nghìn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới.
- Kiến bò đầy đường.

Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường.

1.
2.
* Thảo luận: So sánh 2 cách diễn đạt sau và nhận xét:
Miêu tả cảnh vật một cách khách quan
Miờu t? bõ`u tro`i truo?c con mua la`m tang ti?nh biờ?u ca?m, l�m cho quang ca?nh truo?c con mua sụ?ng dụ?ng, gần gũi với con người hơn.

a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
Miệng
Tai
Mắt
Chân
Tay
Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả. (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
b/ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. (Thép Mới)
Miệng
Tai
Mắt
Chân
Tay
Gậy tre
chông tre
Tre
Tre
Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
Dùng những từ chỉ hoạt động, tính chất của
người để chỉ hoạt động, tính chất của vật
a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả. (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
b/ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. (Thép Mới)
c/ Trâu ơi, ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta. (Ca dao)
Miệng
Tai
Mắt
Chân
Tay
Gậy tre
chông tre
Tre
Tre
Trâu
Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật.
Dùng những từ chỉ hoạt động, tính chất của
người để chỉ hoạt động ,tính chất của vật
Trò chuyện, xưng hô với vật như với người
Các kiểu nhân hóa
Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật
Trò chuyện xưng hô với vật như với người
Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật

1
2
3
Dựa vào những tranh sau đặt câu có sử
dụng nhân hoá
1
1. Bài tập 1


Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
(Phong Thu)
Tác dụng: Làm cho quang cảnh bến cảng được miêu tả sống động, người đọc hình dung được cảnh nhộn nhịp, bận rộn của các phương tiện có trên cảng.



Bài 2:
Miêu tả sống động, ng­êi ®äc dÔ h×nh dung c¶nh bËn rén, nhén nhÞp cña bÕn c¶ng.
Quan s¸t, t­êng thuật một cách khách quan.
Thảo luận nhóm



Bài 3:
C¸ch 1:
Trong hä hµng nhµ chæi th× c« bÐ Chæi R¬m vµo lo¹i xinh x¾n nhÊt. C« cã chiÕc v¸y vµng ãng, kh«ng ai ®Ñp b»ng. ¸o cña c« còng b»ng r¬m thãc nÕp vµng t­¬i, ®­îc tÕt s¨n l¹i, uèn tõng vßng quanh ng­êi, tr«ng cø nh­ ¸o len vËy.
(Vò Duy Th«ng)
C¸ch 2:
Trong c¸c lo¹i chæi, chæi r¬m lµ lo¹i ®Ñp nhÊt. Chæi ®­îc tÕt b»ng r¬m nÕp vµng. Tay chæi ®­îc tÕt s¨n l¹i thµnh sîi vµ quÊn quanh thµnh cuén.
Thảo luận nhóm
C¸ch 1: T¸c gi¶ sö dông phÐp nh©n ho¸ (c¸c tõ g¹ch ch©n)
Trong hä hµng nhµ chæi th× c« bÐ Chæi R¬m vµo lo¹i xinh x¾n nhÊt. C« cã chiÕc v¸y vµng ãng, kh«ng ai ®Ñp b»ng. ¸o cña c« còng b»ng r¬m thãc nÕp vµng t­¬i, ®­îc tÕt s¨n l¹i, uèn tõng vßng quanh ng­êi, tr«ng cø nh­
¸o len vËy.


C¸ch 2:
Trong c¸c lo¹i chæi, chæi r¬m lµ lo¹i ®Ñp nhÊt. Chæi ®­îc tÕt b»ng r¬m nÕp vµng. Tay chæi ®­îc tÕt s¨n l¹i thµnh sîi vµ quÊn quanh thµnh cuén.

*Chổi rơm trở nên gần gũi với con người hơn nên chọn cách viết này cho văn bản miêu tả và biểu cảm.
*Cung cÊp cho ng­êi ®äc nh÷ng th«ng tin vÒ chæi r¬m, nªn chän c¸ch viÕt nµy cho v¨n thuyÕt minh




Bài 4: Phép nhân hoá trong mỗi đoạn trích dưới đâyđược tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào?
a. Nói cao chi l¾m nói ¬i
Nói che mÆt trêi ch¼ng thÊy ng­êi th­¬ng!
(Ca dao)

núi ơi
Trò chuyện, xưng hô với vật như với người.
b. N­íc ®Çy vµ n­íc míi th× cua c¸ còng tÊp nËp xu«i ng­îc, thÕ lµ bao nhiªu cß, sÕu, v¹c, cèc, le, s©m cÇm, vÞt trêi, bå n«ng, mßng, kÐt ë c¸c b·i s«ng x¬ x¸c tËn ®©u còng bay c¶ vÒ vïng n­íc míi ®Ó kiÕm måi. Suèt ngµy, hä c·i cä om bèn gãc ®Çm, cã khi chØ v× tranh mét måi tÐp, cã nh÷ng anh cß gÇy vªu vao ngµy ngµy b× bâm léi bïn tÝm c¶ ch©n mµ vÉn hÕch má, ch¼ng ®­îc miÕng nµo. (T« Hoµi)
Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật
tấp nập
cãi cọ om
anh
họ
Dùng từ vốn gọi người để gọi vật


Bài 5: Viết một đoạn văn miêu tả ngắn với nội dung
tự chọn, trong đó có dùng phép nhân hoá.
Phép nhân hoá
Khái niệm
là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật .
bằng những từ ngữ được dùng để gọi hoặc tả con người.
Dùng từ
Vốn gọi người
để gọi vật

Trò chuyện,
xưng hô
với vật
như với người
các kiểu
nhân hóa
Dùng từ
chỉ hoạt động, tính chất
của người
để chỉ hoạt động,
tính chất của vật
Tác dụng
Làm cho sự vật trở nên gần gũi với con người, biểu thị được suy nghĩ, tình cảm như con người
* Hướng dẫn về nhà
- Hoàn chỉnh bài tập
- Học thuộc nội dung bài học
- Soạn bài "ẩn dụ"