Bài 22. Nhân hoá

Câu 1: Chỉ ra câu văn có dùng phép so sánh trong đoạn trích sau. Phép so sánh đó thuộc kiểu so sánh nào ?

Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện (1). Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê (2).
( Tô Hoài)


KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu 2: So sánh là:
A. Đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình cho sự diễn đạt.
B. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác nét khác biệt để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
C. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
D. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng tính cụ thể của đối tượng so sánh.
Câu 3: Mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh là:
A. Vế A(Nêu tên sự vật, sự việc được so sánh).
B. Vế B(Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế A).
C. Vế B(Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh với sự vật, sự việc nói ở vế C).
D. Phương án(A,B) đúng.
Em hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng trước đáp án đúng:

TUẦN 25:
Tiết 91:
NHÂN HOÁ
I.NHÂN HOÁ LÀ GÌ?
1.Tìm phép nhân hóa trong khổ thơ sau:
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường
( Trần Đăng Khoa )
Đọc đoạn thơ và cho biết :
- “Bầu trời”được gọi bằng gì ?
- Các nhóm từ “ mặc áo, ra trận,
múa gươm, hành quân”
thường dùng chỉ người hay vật ?
- Ở đây chúng chỉ những gì ?
Sự vật, sự việc hiện lên sống động, gần gũi với con người
Miêu tả tường thuật một cách khách quan
2. So sánh 2 cách diễn đạt sau và nhận xét:
a
b
I/ NHÂN HOÁ LÀ GÌ ?
Tiết 91
NHÂN HOÁ
Ông trời - mặc áo giáp – ra trận
Cây mía – múa gươm
Kiến – hành quân
Nhân hoá

* Ghi nhớ:
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật,…bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người; làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật,…trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ, tình cảm của con người.
I/ NHÂN HOÁ LÀ GÌ ?
II/ CÁC KIỂU NHÂN HOÁ
1.Trong các câu dưới đây, những sự vật nào được nhân hóa?
a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả. (Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
b/ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. (Thép Mới)
c/ Trâu ơi, ta bảo trâu này Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta. (Ca dao)
Tiết 91
NHÂN HOÁ
Miệng
Tai
Mắt
Chân
Tay
Gậy tre
chông tre
Tre
Tre
Trâu
I/ NHÂN HOÁ LÀ GÌ ?
II/ CÁC KIỂU NHÂN HOÁ
2.Cho biết sự vật trên được nhân hóa bằng cách nào.
Tiết 91
NHÂN HOÁ
cô Mắt, bác Tai,…
Tre xung phong - giữ làng - giữ nước
Trâu ơi
(trò chuyện với vật)
(dùng từ gọi người để gọi vật)
(dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật)
*Ghi nhớ: Có ba kiểu nhân hoá thường gặp là:
1. Dùng những từ vốn để gọi người để gọi vật.
2. Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật.
3. Trò chuyện, xưng hô với vật như đối với người.

Bài 1:Hóy ch? ra v� nờu tỏc d?ng c?a phộp nhõn húa trong do?n van sau:
III/ Luyện tập
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
Bài 2: So sánh cách diễn đạt trong 2 đoạn văn dưới đây:
III/ Luyện tập


Miêu tả sống động, người đọc dễ hình dung cảnh nhộn nhịp, bận rộn
Quan sát, ghi chép, tường thuật một cách khách quan
Bài 3: Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh:
Cách 1:
Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. áo của cô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, uốn từng vòng quanh người, trông cứ như áo len vậy.
(Vũ Duy Thông)
Cách 2:
Trong các loại chổi, chổi rơm là loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.
Cách 1: Tác giả sử dụng phép nhân hoá (các từ gạch chân)
Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. áo của cô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, uốn từng vòng quanh người, trông cứ như áo len vậy.

Cách 2:
Trong các loại chổi, chổi rơm là loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.

*Chổi rơm trở nên gần gũi với con người hơn nên chọn cách viết này cho văn bản biểu cảm
*Cung cấp cho người đọc những thông tin về chổi rơm, nên chọn cách viết này cho văn thuyết minh
NHÂN HOÁ
Tiết 91
Bài 4: Phép nhân hoá trong mỗi đoạn trích sau được tạo ra bằng cách nào ? Tác dụng của phép nhân hoá đó ?
a/ Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương ! (Ca dao)
b/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu có, sếu, vạc, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két, ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào.
(Tô Hoài)

NHÂN HOÁ
Tiết 91
III/ LUYỆN TẬP
a/ Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương ! (Ca dao)


b/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu có, sếu, vạc, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két, ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào.
(Tô Hoài)
núi ơi
(Trò chuyện với vật)
(Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật; dùng từ gọi người để gọi vật).
Tác dụng: con người tâm tình với thiên nhiên để bộc lộ tâm tư, tình cảm.
anh
họ cãi cọ om
tấp nập
Tác dụng: Làm cho cảnh ao hồ sau trận mưa lớn trở nên sinh động, thế giới loài vật kiếm ăn huyên náo, nhộn nhịp.
NHÂN HOÁ
Tiết 91
III/ LUYỆN TẬP
a/ Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương ! (Ca dao)


b/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu có, sếu, vạc, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két, ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào.
(Tô Hoài)
núi ơi
(Trò chuyện với vật)
(Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật; dùng từ gọi người để gọi vật).
Tác dụng: con người tâm với thiên nhiên để bộc lộ tâm tư, tình cảm.
anh
họ cãi cọ om
tấp nập
Tác dụng: Làm cho cảnh ao hồ sau trận mưa lớn trở nên sinh động, thế giới loài vật kiếm ăn huyên náo, nhộn nhịp.
NHÂN HOÁ
Tiết 91
III/ LUYỆN TẬP
c/ Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.[…] Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước.
(Võ Quãng)







dáng mãnh liệt đứng
trầm ngâm lặng nhìn

(dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt
động, tính chất của vật).
Tác dụng: Làm cho những chòm cổ thụ trở nên gần gũi và trở thành những người từng trải chững kiến biết bao lần người dân vượt thác.
I/ NHÂN HOÁ LÀ GÌ ?
II/ CÁC KIỂU NHÂN HOÁ

d/ Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn. (Nguyễn Trung Thành)
III/ LUYỆN TẬP
NHÂN HOÁ
Tiết 91
thân
bị thương
vết thương
cục máu
mình
BỨC TRANH BÍ MẬT
SỐ 1
SỐ 2
SỐ 3
SỐ 4
SỐ 1
SỐ 3
SỐ 4
SỐ 2
Quan sát bức tranh, em hãy viết một đoạn văn có sử dụng phép nhân hoá.
TIẾT 91 NHÂN HOÁ
II/ CÁC KIỂU NHÂN HOÁ
III/ LUYỆN TẬP
I/ NHÂN HOÁ LÀ GÌ ?
Tạm biệt quí thầy cô.
Chúc thầy cô sức khỏe !
Hướng dẫn về nhà
- Hoàn thành nốt bài tập
- Học kỹ bài.
- Soạn bài sau: Phương pháp tả người