Bài 22. Nhân hoá

Về dự giờ ngữ văn lớp 6!
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô
KiểM TRA B�I Cũ:
?Em hãy chỉ ra phép so sánh trong câu thơ trên và cho biết nhà thơ đã dùng kiểu so sánh nào ?Vì sao em biết ?
“ Đường nở ngực.
Những hàng dương liễu nhỏ
Đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm.”
(Bài ca xuân 61 - Tố Hữu)

Phép so sánh: Những hàng dương liễu nhỏ (đã lên xanh) so sánh với tóc tuổi mười lăm. ->so sánh ngang bằng (từ ngữ so sánh -như).


-> Sự tươi tốt, mượt mà, đầy sức sống của hàng dương liễu.
=> Niềm vui mừng, niềm hân hoan của nhà thơ Tố Hữu khi miền Bắc đã độc lập và đang tiến lên xây dựng xã hội mới - XHCN.
Tiết 91:
Nhân hoá
Trời
ông
mặc áo giáp đen, ra trận
Cây mía
múa gươm
Kiến
hành quân
Sự vật
bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
gọi
tả
Đây là phép nhân hóa
? Nêu sự giống nhau và khác nhau giữa hai cách diễn đạt: Cách 1 Cách 2
1. Ông trời mặc áo giáp đen ra trận 1. Bầu trời đầy mây đen.
2. Muôn nghìn cây mía múa gươm 2. Muôn nghìn cây mía ngả
nghiêng, lá bay phấp phới.
3. Kiến hành quân đầy đường 3. Kiến bò đầy đường.
------------------------------
* Giống nhau: Cùng miêu tả về từng sự vật (trời, cây mía, kiến).
* Khác nhau: - Cách 1: cã sử dụng phép nhân hóa, thể hiện tình cảm yêu mến thiên nhiên của nhà thơ.
- Cách 2:kh«ng sử dụng phép nhân hóa và lời văn chỉ mang tính chất miêu tả, tường thuật.
Miêu tả sống động, người đọc dễ hình dung cảnh nhộn nhịp, bận rộn qua đó thấy đựơc niềm vui, tự hào của người trong cuộc nhân hóa
Quan sát, ghi chép, tường thuật một cách khách quan của người ngoài cuộc
2. Bài 2: So sánh cách diễn đạt trong 2 đoạn văn dưới đây và nêu tác dụng của cách diễn đạt đó?
Biện pháp tu từ nhân hóa
Cách diễn đạt
bình thường
Bến cảng
Tàu
Tất cả (tàu, xe)
Giúp người đọc dễ hình dung cảnh nhộn nhịp, phương tiện và thấy được không khí lao động khẩn trương, phấn khởi của con người. ->nhân hóa

Bận rộn
Tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra
Tàu mẹ, tàu con
Đông vui
Giúp người đọc quan sát, nhìn nhận một cách khách quan.->Cách diễn đạt bình thường
Hoạt động liên tục
Nhận chở hàng và chở hàng ra.
Tàu lớn, tàu bé
Rất nhiều tàu xe
Tác dụng:
Xe
Xe anh, xe em
Xe to, xe nhỏ
a) Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau , mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
b) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
c, Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta
Dựa vào các từ màu đỏ trong các ví dụ, em hãy cho biết
mỗi sự vật trên được nhân hoá bằng cách nào ?
* Ví dụ II/1/a/b/c/ ( SGK/57 )
a/ Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô
Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân
mật sống với nhau, mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)

b/ Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. ( Thép Mới )

c/ Trâu ơi, ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
( Ca dao )
PHÉP NHÂN HÓA
Khái niệm
Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật … bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
Các kiểu
nhân hóa
Tác dụng:
Làm cho loài vật, cây cối, đồ vật …trở nên gần gũi với
con người, biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người.
*Bài tập 3(SGK-58): Hai cách viết dưới đây có gì khác nhau? Nên chọn cách viết nào cho văn bản biểu cảm và chọn cách viết nào cho văn bản thuyết minh?.
- Cách 1: Trong họ hàng nhà chổi thì cô bé Chổi Rơm vào loại
xinh xắn nhất. Cô có chiếc váy vàng óng, không ai đẹp bằng. Áo của cô cũng bằng rơm thóc nếp vàng tươi, được tết săn lại, cuốn từng vòng quanh người, trông cứ như áo len vậy. (Vũ Duy Thông)


- Cách 2: Trong các loại chổi, chổi rơm vào loại đẹp nhất. Chổi được tết bằng rơm nếp vàng. Tay chổi được tết săn lại thành sợi và quấn quanh thành cuộn.
.
- Nhóm 1 : Phần a - Nhóm 3 : Phần c
Nhóm 2 : Phần b - Nhóm 4 : Phần d
Thời gian : 5 phút
Bài 4(sgk-59): Thảo luận nhóm
Bài 4 (sgk-59)_
Núi
Núi ơi
Trò chuyện, xưng hô với núi như với người
Giãi bày tâm trạng mong nhớ người thương của người nói
- Cua cá - Sếu, -Vạc,.
- Tấp nập, cãi nhau, - Anh Cò
Dùng từ ngữ vốn để chỉ hoạt động, tính chất của người hoặc để gọi người để chỉ con vật
Làm cho đoạn văn trở nên sinh động, hóm hỉnh. Thế giới loài vật thêm gần gũi với con người
Chòm cổ thụ
Mãnh liệt, trầm ngâm, nhìn
Dùng từ ngữ vốn để chỉ hoạt động, tính chất của người hoặc để gọi người để chỉ cây cối.
Hình ảnh mới lạ, gợi suy nghĩ cho con người về cách đối xử với thiên nhiên
Rừng xà nu
Bị thương, vết thương, máu
Dùng từ ngữ vốn để chỉ hoạt động, tính chất của người hoặc để gọi người để chỉ cây cối
Gợi sự cảm phục, xót thương và căm thù nơi người đọc
Trong văn tả cảnh, tài nào của người viết được thể hiện rõ nhất?
Có mấy kiểu nhân hóa?
Tên của một nhân vật nữ chính trong truyện ngắn: “Bức tranh của em gái tôi”?
Thế là mùa xuân mong ước đã đến.
Chỉ rõ phó từ trong câu văn trên?
Lá trong vườn vẫy chào người bạn nhỏ.
Xác định phép tu từ có trong câu văn trên?
Da bạn ấy mịn như nhung.
Câu văn có sử dụng phép tu từ nào?
Quan sát
3
kiểu
Kiều Phương
Phó từ: đã
Nhân hóa
So sánh
Quan sát bức tranh, em hãy viết ba đến năm câu có sử dụng phép nhân hóa.
Sau cơn mưa, mọi vật như được bừng tỉnh. Các chị cây đã được tắm gội sạch sẽ. Chị gà mái mơ dẫn các cô công chúa của mình đi kiếm mồi. Anh mèo mướp ngồi ngắm cảnh ở cửa sổ rất say mê. Các chị gió lại tiếp tục công việc của mình. Mọi người thật bận rộn.
Hướng dẫn về nhà
Làm bài tập 5 (SGK trang 59)
Hiểu và nhớ được:
Nhân hóa là gì?
Các kiểu nhân hóa
3. Chuẩn bị bài: Phương pháp tả người
chúc sức khoẻ thầy cô và các em!
Giờ học kết thúc