Bài 22. Nhân hoá

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ thực tập
Mơn:Ng? van
Lớp 6A
TRƯỜNG THCS THẮNG LỢI- THƯỜNG TÍN- HÀ NỘI
KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ So sánh là gì ?
2/ Có mấy kiểu so sánh ?
So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật , sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt
Có 2 kiểu so sánh :
So sánh ngang bằng
So sánh không
-ngang bằng
TI?T 95
Nhân hóa
Nhân hóa là gì?
1. Ví dụ:

“Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường.”
Hãy kể tên các sự vật được nói tới? Các sự vật ấy được gán cho những hành động gì? Của ai?
Ông trời
Mía
Kiến
Mặc áo giáp
Ra trận
Múa gươm
Hành quân
Dùng từ ngữ
gọi,tả
người để
gọi tả con
vật, cây cối
Nhân hóa
Nhận xét hai cách diễn đạt sau
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật ... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
2. Tác dụng của nhân hóa
Chỉ có tính chất miêu tả, tường thuật, một cách khách quan
Miêu tả bầu trời trước cơn mưa trở nên sống động, gần gũi với con người.
* Tác dụng của nhân hóa:
- Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật ... gần gũi với con người.
Biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người.

Xác định phép nhân hóa:

Cái trống trường em
Mùa hè cũng nghỉ
Suốt ba tháng liền
Trống nằm ngẫm nghĩ
Buồn không hả trống!...
(Thanh Hào)
*Ghi nhớ:
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật,cây cối, đồ vật ... bằng
những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.
Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật ... gần gũi với
con người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người.
a) Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau , mỗi người một việc, không ai tị ai cả.
Trong ví dụ sau, những sự vật nào đã được nhân hoá ?
II. Các kiểu nhân hóa :
1. Ví dụ :
(b). Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
(Thép Mới)
“Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.”
Miệng, tai, mắt, chân, tay

Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật
Dựng t? v?n ch? ho?t d?ng, tớnh ch?t c?a ngu?i d? ch? ho?t d?ng tớnh ch?t c?a v?t.
Trò chuyện xưng hô với vật như với người
*Ghi nhớ:
Có mấy kiểu nhân hóa ?
Có 3 kiểu nhân hóa
- Dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi vật
- Dùng từ ngữ vốn để chỉ hoạt động tính chất, đặc điểm của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật
- Trò chuyện xưng hô với vật như với người

* Bài tập 1 ( SGK/58 ):Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của phép nhân hóa trong đoạn văn sau:
Bến cảng lúc nào cũng đông vui. Tàu mẹ, tàu con đậu đầy mặt nước. Xe anh, xe em tíu tít nhận hàng về và chở hàng ra. Tất cả đều bận rộn.
(Phong Thu)
Luyện tập
Bài 2: So sánh cách diễn đạt của 2 đoạn văn sau:
*Bài tập 4. Làm việc nhóm ( nhóm1:4a,nhóm 2:4b,nhóm 3:4c;nhóm4:4d )
Hãy cho biết phép nhân hóa trong mỗi đoạn trích dưới đây được tạo ra bằng cách nào và tác dụng của nó như thế nào?
a. Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương!
( Ca dao)
b. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào?
( Tô Hoài )
c. Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. … Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước.
( Võ Quảng )

d. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn.
( Nguyễn Trung Thành )
a. Núi cao chi lắm núi ơi
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương!
=>Núi ơi (trò chuyện xưng hô với vật như với người)
-Tác dụng : giãi bày tâm trạng của con người.
b. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào?
( Tô Hoài )
=>Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật : cua cá cũng tấp nập, cãi cọ om bốn góc đầm. Xưng hô với vật như đối với con người :anh Cò. Tác dụng : làm cho đoạn văn sinh động.
c. Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. … Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước.
( Võ Quảng )
=>Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật :những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước; thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về.
Tác dụng : làm cho đoạn văn sinh động.

d. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn.
( Nguyễn Trung Thành )
=>Dùng những từ ngữ vốn gọi người để gọi vật : bị thương, đứt ngang nửa thân mình, cục máu lớn. Tác dụng : biểu cảm, gợi ra sự tan thương của rừng xà nu dưới sự tàn phá của giặc.
* Bài tập5: Viết đoạn văn ngắn chủ đề tự chọn, có sử dụng phép nhân hóa.
Sau cơn mưa, mọi vật như được bừng tỉnh. Các chị cây đã được tắm gội sạch sẽ. Chị gà mái mơ dẫn các cô công chúa của mình đi kiếm mồi. Anh mèo mướp ngồi ngắm cảnh ở cửa sổ rất say mê. Các chị gió lại tiếp tục công việc của mình. Mọi người thật bận rộn.

Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật,cây cối, đồ vật ... bằng
những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người.


Dùng từ
ngữ vốn gọi
người để gọi
vật
- Trũ chuy?n
xung hụ v?i v?t
nhu v?i ngu?i
Các kiểu
nhân hóa
- Dùng từ ngữ vốn để chỉ hoạt
động tính chất, đặc điểm của người
để chỉ hoạt động, tính chất của vật
TÁC DỤNG
Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật ... gần gũi với con người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người.
KHÁI NIỆM
Củng cố
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
 Đối với bài học tiết này:
- Nhớ khái niệm nhân hóa .
- Các kiểu nhân hóa? cho ví dụ mỗi kiểu.
- làm bài tập 3 SGK trang 58.Viết đoạn văn có sử dụng phép nhân hóa.
Đối với bài học tiết sau :
- Chuẩn bị bài: ẩn dụ

Chân thành

cảm ơn

quý thầy cô

và các em

học sinh !