Bài 22. Ngẫu lực

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
**Kiểm tra bài cũ: Nêu đặc điểm của hệ 3 lực song song cân bằng?

+ Ba lực đó phải có giá đồng phẳng
+ Hợp lực của hai lực phải cân bằng với lực thứ 3
Ta có:

* Nếu chỉ có hai lực và tác dụng vào vật rắn,có độ lớn F2 = F3

Hai lực song song , ngược chiều, có độ lớn bằng nhau và cùng tác dụng vào một vật.
Ta không tìm được hợp lực của chúng.

* Nhận xét đặc điểm của hai lực trên?
* Tìm hợp lực của chúng?
Hai lực có các đặc điểm như trên gọi là gì???
Dùng tay vặn vòi nước, ta đã tác dụng vào vòi nước những lực có đặc điểm gì?
Khi chế tạo bánh xe, bánh đà, tại sao phải làm cho trục quay đi qua trọng tâm của các vật đó?

Để trả lời được các câu hỏi trên
chúng ta tìm hiểu bài hôm nay.
I.Ngẫu lực là gì?
1. ĐN(sgk)
2. VD:
Tiết 34: NGẪU LỰC
a. Dùng tay vặn vòi nước ta đã tác dụng vào vòi một ngẫu lực.



c. Khi ô tô sắp qua đoạn đường ngoặt người lái xe tác dụng một ngẫu lực vào tay lái (vô lăng).
b. Dùng tuanơvit để vặn đinh ốc, ta tác dụng vào tuanơvit một ngẫu lực.

NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa
2. Ví dụ
Các trường hợp nào dưới đây xuất hiện ngẫu lực?
a
c
b
ĐVĐ: Nếu vật rắn chỉ chịu tác dụng của ngẫu lực thì vật rắn sẽ như thế nào?
Tiết 34:NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa(sgk)
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
Đọc sgk và NX:


+ NX về xu hướng chuyển động
li tâm của các phần ngược phía
so với trọng tâm của vật?

+ NX: *Trọng tâm G có chuyển
động không?
* Trục quay có chịu lực tác
dụng không?
+ Dưới tác dụng của ngẫu lực
vật rắn sẽ như thế nào?
NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa( sgk)
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
Nếu vật chỉ chịu tác dụng của ngẫu lực thì nó sẽ quay quanh một trục đi qua trọng tâm và vuông góc
với mặt phẳng chứa ngẫu lực.
NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
2. Trường hợp vật có trục quay cố định
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
Đọc sgk và NX:
+ NX về chuyển động của trọng
tâm G đối với trục quay?
+ Dưới tác dụng của ngẫu lực
vật rắn sẽ như thế nào?
NX: Nếu vật quay càng nhanh thì
có hiện tượng gì xảy ra?
NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
2. Trường hợp vật có trục quay cố định
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
Dưới tác dụng của ngẫu lực vật sẽ quay quanh trục cố định.
G
* Trả lời hai câu hỏi đầu bài?
Dùng tay vặn vòi nước, ta đã tác dụng vào vòi nước những lực có đặc điểm gì?
Khi chế tạo bánh xe, bánh đà, tại sao phải làm cho trục quay đi qua trọng tâm của các vật đó?
*Thảo luận( 2 phút): Ngẫu lực tác dụng vào vật rắn có làm cho vật chuyển động tịnh tiến không?
Kết luận: Ngẫu lực tác dụng vào một vật chỉ làm cho vật quay chứ không tịnh tiến.
**Giới thiệu: Vậy dưới tác dụng của ngẫu lực vật rắn sẽ quay => Phải có mômen của ngẫu lực?
Thảo luận tìm biểu thức tính mômen của ngẫu lực?
NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
2. Trường hợp vật có trục quay cố định
3. Momen của ngẫu lực
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
M = Fd
M: momen của ngẫu lực (N.m)
F: Độ lớn của mỗi lực (N)
d: cánh tay đòn của ngẫu lực (m)
(d = d1 + d2)
(F1 = F2 = F)
Chứng minh rằng mômen của ngẫu lực không phụ thuộc vào vị trí của trục quay vuông góc với mặt phẳng chứa ngẫu lực?
*Với trục quay O ta có:
M = F1d1+F2d2 = F(d1+d2)=F.d
*Với trục quay O’ ta có:
M’=F1d’1+F2d’2= F(d’1+d’2)= F.d
NGẪU LỰC
I. NGẪU LỰC LÀ GÌ?
1. Định nghĩa
1. Trường hợp vật không có trục quay cố định
2. Trường hợp vật có trục quay cố định
3. Momen của ngẫu lực
2. Ví dụ
II. TÁC DỤNG CỦA NGẪU LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT RẮN
M = Fd
(F1 = F2 = F)
Nhận xét: Momen của ngẫu lực không phụ thuộc vào vị trí của trục quay vuông góc với mặt phẳng chứa ngẫu lực.
Củng cố:
Câu 1: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về ngẫu lực tác dụng lên một vật?
Ngẫu lực làm cho vật chuyển động tròn đều.
B. Ngẫu lực là cặp lực có thể tổng hợp thành một lực duy nhất.
C. Ngẫu lực là hệ 2 lực cùng giá, ngược chiều, cùng độ lớn.
D. Ngẫu lực là hệ 2 lực song song, ngược chiều và có cùng độ lớn.
Củng cố
Câu 2: Momen của ngẫu lực như hình vẽ là
A. F(x + d).
B. F(2x + d).
C. Fd
D. F(x – d).
F = F’
Câu 3: Momen của ngẫu lực như hình vẽ là
F(OA + OB)
B. F(OA + OB)cosα.
C. Fd
D. F(OA - OB).
Câu 4: Hai lực song song, ngược chiều và có độ lớn bằng 5N đặt tại hai điểm A và B, cánh tay đòn d = 10cm thì momen của ngẫu lực là:

A. 0,5N.m

B. 0,5J

C. 0,5N

D. 50N.m
Về nhà trả lời các câu hỏi và bài tập cuối sách giáo khoa và sách bài tập?
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em