Bài 22. Lực Lo-ren-xơ

MÔN VẬT LÍ 11 CƠ BẢN
�22: L?C LO-REN-XO
1/ Định nghĩa lực Lo-ren-XƠ:
-Lực từ tác dụng lên các hạt mang điện chuyển động trong từ trường gọi là lực Lo-ren-XƠ.
Ký hiệu : fL
A
B
B
FAB
I
2/ Xác định lực Lo-ren-XƠ.
Lực Lo-ren-XƠ tác dụng lên các hạt điện tích q0 chuyển động với vận tốc v trong từ trường B và hợp với B góc ? có :
+Phương :
+Điểm đặt :
Tại điện tích q0 .
Vuông góc với mặt phẳng chứa v và B.
+Chiều :
Theo quy tắc bàn tay trái " Để bàn tay trái mở rộng sao cho từ trường hướng vào lòng bàn tay,chiều từ cổ tay đến ngón là chiều của vectơ vận tốc khi q0 > 0 và ngược chiều khi q0 < 0. Lúc đó, chiều của lực Lo-ren-xơ là chiều ngón tay cái choãi ra;
Lực Lo-ren-xơ tác dụng
lên hạt mang điện dương
B
B
+Độ lớn :

fL = q0 .v.B.sin?
fL : löïc Lorentz (N).
q0 : Ñoä lôùn ñieän tích (C).
V: Vaän toác cuûa haït (m/s).
B: Caûm öùng töø (T).
α: Goùc hôïp bôûi v vaø B.(rad hay ñoä)
* Caùc tröôøng hôïp rieâng:
+ v song song B =>sinα = 0 => fL = 0.
+ v vuoâng goùc B =>sinα =1=> fLmax = q .v.B
II. CHUYỂN ĐỘNG CỦA HẠT ĐIỆN TÍCH TRONG TỪ TRƯỜNG ĐỀU
1. Chú ý :
Khi một hạt điện tích q0 có khối lượng m chuyển động dưới tác dụng duy nhất của của lực Lo-ren-xơ thì chuyển động của hạt là chuyển động tròn đều.
2. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều
Giả sử hạt chỉ chịu tác dụng duy nhất lực từ, phương trình chuyển động của hạt
Chuyển động của hạt điện tích là chuyển động phẳng trong mặt phẳng vuông góc với từ trường
Lực Lo-ren-xơ đóng vai trò lực hướng tâm
Có quỹ đạo là một đường tròn
Vậy, quỹ đạo của một hạt điện tích trong một từ trường đều, với điều kiện vận tốc đầu vuông góc với từ trường, là một đường tròn nằm trong mặt phẳng vuông góc với từ trường.
Bán kính:
III. Ứng dụng của lực Lo-ren-xơ
- Ứng dụng của lực Lo-ren-xơ trong vô tuyến truyền hình: làm cho quỹ đạo của electron bị uốn cong
3/Bài tập áp dụng:
Một electron bay vào từ trường đều. Cảm ứng từ B= 0,5T. Lúc lọt vào trong từ trường vận tốc của hạt là v=106m/s và vuông góc với B như hình vẽ . Tìm lực Lorentz tác dụng lên hạt đó. Vẽ hình.
Giải:
+Điểm đặt : Tại hạt electron.
+Phương : Vuông góc với mặt phẳng chứa v va B.
+Chiều : Theo quy tắc bàn tay trái.
+Độ lớn : A�p dụng công thức fL = e .v.B
= 1,6.10-19.106.0,5
= 8.10-14 (N).
B
+Điểm đặt : Tại điện tích q.
+Phương : Vuông góc với mặt phẳng chứa v và B.
+Chiều : Theo quy tắc bàn tay trái.
Củng cố: Lực Lorentz : Điểm đặt, phương, chiều, độ lớn, chia các trường hợp riêng.
+Độ lớn : fL = q0 .v.B.sin?
* Caùc tröôøng hôïp rieâng:
+ v song song B =>sinα =0 => fL = 0.
+ v vuoâng goùc B =>sinα =1 => fLmax = q0 .v.B
5/ Dặn Dò:
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
*Bài 6 sách giáo khoa trang 186.
*Và Học Thuộc Bài Mới.
q > 0
q < 0