Bài 22. Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật

SINH HỌC VI SINH VẬT
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT
Phần ba:
DINH DƯỠNG, CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT
Chương I:
Bài 22:
I. KHÁI NIỆM VI SINH VẬT
1. Khái niệm vi sinh vật
Thế nào là vi sinh vật???
Nhận xét về kích thước của VSV?
Nhận xét về mức độ tổ chức cơ thể của VSV?
Nhận xét về loại tế bào của nhóm vi sinh vật?
I. KHÁI NIỆM VI SINH VẬT
1. Khái niệm vi sinh vật
VSV là:
- Những cơ thể nhỏ bé, chỉ quan sát được dưới kính hiển vi.
- Thường là cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực, một số là tập hợp đơn bào.
2. Đặc điểm chung của vi sinh vật
Vi sinh vật thuộc nhóm phân loại nào?
Một trực khuẩn đại tràng (E.coli ) sau 20 phút lại phân chia một lần. Như vậy 1h phân chia 3 lần.
=> 24h phân chia 72 lần => tạo 4 722 366,5.1017 tế bào tương đương với 1 khối lượng ... 4722 tấn.
Hãy nhận xét tốc độ sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật?
Suy luận về tốc độ hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng của VSV?
Nhận xét về môi trường phân bố của VSV?
Trong tự nhiên có thể gặp VSV ở những đâu?
Ở những nơi điều kiện sống khắc nghiệt thì có sự có mặt của VSV không?
2. Đặc điểm chung của VSV
Gồm nhiều nhóm phân loại khác nhau.
Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh.
Sinh trưởng và sinh sản nhanh.
Phân bố rộng.
II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
Các loại môi trường cơ bản
Môi trường là gì?
Trong tự nhiên VSV phân bố ở những loại môi trường nào?
Trong phòng thí nghiệm VSV có thể sống trong mấy loại môi trường? Đó là những môi trường nào?
50 ml dd khoai tây nghiền
50 ml dd gồm khoai tây và 10 g glucose
50ml dd glucose 20%
A
B
C
Môi trường tự nhiên
Môi trường bán tổng hợp
Môi trường tổng hợp
A, B, C lần lượt là những loại môi trường nào? Tại sao?
II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
Các loại môi trường cơ bản
Trong tự nhiên VSV có mặt ở khắp nơi, trong các môi trường và điều kiện sinh thái rất đa dạng.
Môi trường phòng thí nghiệm: có 3 loại.
Môi trường dùng chất tự nhiên: gồm các chất tự nhiên.
Môi trường tổng hợp: gồm các chất đã biết thành phần hóa học và số lượng.
Môi trường bán tổng hợp: gồm các chất tự nhiên và các chất hóa học.
2. Các kiểu dinh dưỡng
Kiểu dinh dưỡng là gì?
Các tiêu chí cơ bản phân chia kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật là gì?
Dựa vào các tiêu chí đó phân chia sinh vật làm mấy kiểu? Đó là những kiểu nào?
Các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật
Hợp chất
hữu cơ
Hợp chất hữu cơ
CO2
Ánh sáng
Hoàn thành PHT
Tìm ví dụ các vi sinh vật ứng với mỗi kiểu dinh dưỡng.
Vi sinh vật quang tự dưỡng
Vi sinh vật quang dị dưỡng
Vi sinh vật hóa tự dưỡng
Vi sinh vật hóa dị dưỡng
Hoàn thành bảng so sánh

Chất hữu cơ
Ánh sáng
CO2
Đồng hóa
Chất hữu cơ
Dị hóa
III. HÔ HẤP VÀ LÊN MEN
Dựa vào nhu cầu oxi phân biệt các dạng hô hấp của VSV?
1. Hô hấp
Có mấy dạng hô hấp?
Hoàn thành PHT

Là quá trình ôxi hóa các phân tử hữu cơ
Là quá trình phân giải cacbon hidrat để thu năng lượng cho tế bào
Năng lượng
CO2, H2O, năng lượng
+Phân tử vô cơ (không phải là ôxi phân tử).
+ NO-3, SO2-4
Ôxi phân tử
+Ở sinh vật nhân thực chuỗi truyền điện tử ở màng trong ti thể.
+Ở sinh vật nhân sơ diễn ra ngay trên màng sinh chất
2. Lên men
Quan sát sơ đồ cho biết:
Chất cho điện tử,
Chất nhận điện tử,
Sản phẩm tạo thành của quá trình lên men.
2. Lên men
Chất cho điện tử: các phân tử hữu cơ.
Chất nhận điện tử: các phân tử hữu cơ.
Sản phẩm tạo thành của quá trình lên men: rượu, acid lactic, acid acetic …
Một số sản phẩm lên men thường gặp

Tại sao dưa muối lại chua, ăn ngon và giữ được lâu?
Tại sao ủ sữa và yaourt một thời gian thì sữa lại chua và có hương vị đặc trưng?
Tại sao rắc bột men vào rá xôi rồi ủ lại một thời gian xôi lại chuyển thành rượu nếp nóng rực?


Muối chua dưa cải dựa trên cơ sở khoa học là quá trình lên men của vi khuẩn lactic, đồng thời vi khuẩn này hoạt động làm giảm pH môi trường => ức chế hoạt động của VSV gây hỏng thực phẩm nên dưa lâu hư.
Vì trong yaourt chứa nhiều vi khuẩn lactic sẽ sử dụng chất hữu cơ trong sữa thực hiện quá trình lên men tạo ra acid lactic làm chua sữa.
Trong bột men chứa nhiều nấm men có khả năng thực hiện quá trình lên men rượu dựa trên cơ chất là xôi. Đồng thời quá trình này tạo năng lượng nên xôi nóng rực lên.
BÀI HÔM NAY ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT!