Bài 22. Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật

Giới khởi
sinh
Giới nguyên
sinh
Giới
nấm
Giới thực vật
Giới động vật
Nhóm Vi sinh vật
Nấm men
Vi khuẩn
ĐV nguyên sinh và tảo đơn bào
Virus
SINH HỌC VI SINH VẬT
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT
Phần ba:
DINH DƯỠNG, CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT
Chương I:
Bài 22:
I. KHÁI NIỆM VI SINH VẬT
1. Khái niệm vi sinh vật
Thế nào là vi sinh vật???
Nhận xét về kích thước của VSV?
cơ thể nhỏ bé
Nhận xét về mức độ tổ chức cơ thể của VSV?
Cơ thể đơn bào hoặc tập hợp đơn bào
Nhận xét về loại tế bào của nhóm vi sinh vật?
Có thể nhân sơ hoặc nhân thực
I. KHÁI NIỆM VI SINH VẬT
1. Khái niệm vi sinh vật
VSV là:
- Những cơ thể nhỏ bé, chỉ quan sát được dưới kính hiển vi.
- Thường là cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực, một số là tập hợp đơn bào.
2. Đặc điểm chung của vi sinh vật
Vi sinh vật thuộc những nhóm phân loại nào?
2. Đặc điểm chung của VSV
- Gồm nhiều nhóm phân loại khác nhau: vi khuẩn, vi tảo, ĐV nguyên sinh, nấm…
Một trực khuẩn đại tràng (E.coli ) sau 20 phút lại phân chia một lần. Như vậy 1h phân chia 3 lần.
=> 24h phân chia 72 lần => tạo 4 722 366,5.1017 tế bào tương đương với 1 khối lượng ... 4722 tấn.
Hãy nhận xét tốc độ sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật?
Suy luận về tốc độ hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng của VSV?
2. Đặc điểm chung của VSV
- Gồm nhiều nhóm phân loại khác nhau: vi khuẩn, vi tảo, ĐV nguyên sinh, nấm ….
- Sinh trưởng và sinh sản nhanh.
- Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh
Trong tự nhiên có thể gặp VSV ở những nơi đâu?
Em có nhận xét gì về sự phân bố của VSV?
2. Đặc điểm chung của VSV
- Gồm nhiều nhóm phân loại khác nhau: vi khuẩn, vi tảo, ĐV nguyên sinh, nấm ….
- Sinh trưởng và sinh sản nhanh.
- Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh.
- Phân bố rộng.
Hãy kể tên một số VSV mà em biết, nó có lợi ích và tác hại gì?
II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
Các loại môi trường cơ bản

Trong tự nhiên VSV có mặt ở khắp nơi, trong các môi trường và điều kiện sinh thái rất đa dạng.
Trong tự nhiên VSV phân bố như thế nào? Ở những nơi điều kiện sống khắc nghiệt thì có sự có mặt của VSV không?
II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
Các loại môi trường cơ bản
Trong tự nhiên VSV có mặt ở khắp nơi, trong các môi trường và điều kiện sinh thái rất đa dạng.
Môi trường phòng thí nghiệm: có 3 loại.
Môi trường dùng chất tự nhiên: gồm các chất tự nhiên.
Môi trường tổng hợp: gồm các chất đã biết thành phần hóa học và số lượng.
Môi trường bán tổng hợp: gồm các chất tự nhiên và các chất hóa học.
Trong phòng thí nghiệm người ta nuôi cấy VSV trong những môi trường nào? Các loại môi trường đó khác nhau như thế nào ?
50 ml dd khoai tây nghiền
50 ml dd gồm khoai tây và 10 g glucose
50ml dd glucose 20%
A
B
C
Môi trường tự nhiên
Môi trường bán tổng hợp
Môi trường tổng hợp
A, B, C lần lượt là những loại môi trường nào? Tại sao?
2. Các kiểu dinh dưỡng

Dựa vào nhu cầu của VSV về nguồn năng lượng và nguồn cacbon người ta chia hình thức dinh dưỡng của VSV thành mấy kiểu ? Là những kiểu nào?
II. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
1. Các loại môi trường cơ bản
2.Các kiểu dinh dưỡng
Dựa vào nhu cầu của VSV về nguồn năng lượng và nguồn Cacbon người ta chia hình thức dinh dưỡng thành 4 kiểu:
+ Quang tự dưỡng
+ Hóa tự dưỡng
+ Quang dị dưỡng
+ Hóa dị dưỡng
2. Các kiểu dinh dưỡng

Nếu chỉ dựa vào nhu cầu của VSV về nguồn năng lượng người ta chia hình thức dinh dưỡng của VSV thành mấy kiểu ? Là những kiểu nào?
Nếu chỉ dựa vào nhu cầu của VSV về nguồn Cacbon người ta chia hình thức dinh dưỡng của VSV thành mấy kiểu ? Là những kiểu nào?
Nghiên cứu bảng trong SGK em hãy hoàn thành bảng sau
Ánh sáng
CO2
Chất hữu cơ
Ánh sáng
Nghiên cứu bảng trong SGK em hãy hoàn thành bảng sau
Chất vô cơ hoặc chất hứu cơ
CO2
Chất hữu cơ
Chất hữu cơ
Nghiên cứu bảng trong SGK em hãy hoàn thành bảng sau
Chất vô cơ hoặc chất hứu cơ
CO2
Chất hữu cơ
Chất hữu cơ
Nghiên cứu bảng trong SGK em hãy hoàn thành bảng sau
Chất hữu cơ
Ánh sáng
CO2
Chất hữu cơ
Em hãy nêu ví dụ minh họa cho mỗi kiểu dinh dưỡng ?
Vi sinh vật quang tự dưỡng
Vi sinh vật quang dị dưỡng
Vi sinh vật hóa tự dưỡng
Vi sinh vật hóa dị dưỡng
III. HÔ HẤP VÀ LÊN MEN
Khi nào thì VSV tiến hành hô hấp hiếu khí, kị khí hoặc lên men?
VSV
Hô hấp hiếu khí
Hô hấp kị khí hoặc lên men
Môi trường có O2
Môi trường không có O2
III. HÔ HẤP VÀ LÊN MEN

Khi môi trường có O2 VSV hô hấp hiếu khí
Khi môi trường không có O2 VSV hô hấp kị khí hoặc lên men
1. Hô hấp
Hô hấp
Hiếu khí
Kị khí
Ở VSV có mấy hình thức hô hấp?
Dựa vào thông tin trong SGK em hãy hoàn thành bảng sau?
Là quá trình ôxi hóa các cacbonhidrat
Là quá trình phân giải cacbon hidrat để thu năng lượng cho tế bào
Năng lượng và SP trung gian
CO2, H2O, năng lượng
+ Phân tử vô cơ như NO3-, SO42-
Ôxi phân tử
+Ở sinh vật nhân thực chuỗi truyền điện tử ở màng trong ti thể.
+Ở sinh vật nhân sơ diễn ra ngay trên màng sinh chất
Có một số VSV hiếu khí, khi MT thiếu một số nguyên tố vi lượng làm rối loạn trao đổi chất ở giai đoạn kế tiếp trong chu trình Creb. Thì VSV này tiến hành hô hấp gì?
Hô hấp hiếu khí không hoàn toàn
Hô hấp hiếu khí không hoàn toàn: sản phẩm ngoài năng lượng và CO2 ra còn có một số sản phẩm trung gian
Dựa vào kiến thức về hô hấp ở VSV, em hãy giải thích tại sao có nơi thi nước sông có màu đen và có mùi?
Các vi khuẩn sunfat phân giải các chất hữu cơ trong điều kiện kị khí, tạo ra H2S nên có mùi.H2S kết hợp với Fe tạo FeS nên có màu đen.
2. Lên men
Quan sát sơ đồ cho biết:
Chất cho điện tử?
Chất nhận điện tử?
Sản phẩm tạo thành của quá trình lên men?
2. Lên men
Khái niệm: Là quá trình chuyển hóa kị khí diễn ra trong tế bào chất
- Chất cho điện tử và chất nhận điện tử là các phân tử hữu cơ.
- Sản phẩm tạo thành của quá trình lên men: rượu, acid lactic, acid acetic …
Đây là một số sản phẩm người ta ứng dụng quá trình lên men VSV
Nước chấm từ
đậu tương
Nem chua từ thịt
Rươu nho
Đây là một số sản phẩm người ta ứng dụng quá trình lên men VSV
CỦNG CỐ
Trong phòng thí ngiệm có mấy loại môi trường nuôi cấy VSV ?
Phòng thí ngiệm
MT dùng chất tự nhiên
MT tổng hợp
MT bán tổng hợp
Dựa vào nhu cầu của VSV về nguồn năng lượng và nguồn Cacbon người ta chia hình thức dinh dưỡng của VSV thành mấy kiểu? là những kiểu nào?
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
Câu 1. VSV Sử dụng nguồn Cacbon là CO2 và nhận năng lượng từ các hợp chất hóa học gọi là VSV:
A. Hóa tự dưỡng
B. Hóa dị dưỡng
C. Quang tự dưỡng
D. Quang dị dưỡng
A. Hóa tự dưỡng
CỦNG CỐ
Câu 2: Ý nào sau đây đúng về hô hấp hiếu khí?
A. Là sự khử Oxii phân tử
B. Là sự khử sunphat
C. Là sự khử nitrat
D. Là sự khử các hợp chất hữu cơ
A. Là sự khử Oxii phân tử
CỦNG CỐ
Câu 3: Ýnào sau không đúng với hô hấp kị khí?
A. Với VSV kị khí thì Oxi là chất độc
B. Là sự khử các chất hữu cơ trung gian
C. Chất nhận e lấy từ bên ngoài
D. Là sự khử Oxi khí quyển
D. Là sự khử Oxi khí quyển
CỦNG CỐ
Câu 3: Ý nào sau đúng với lên men?
A. Chất nhận e cuối cùng là Oxi phân tử
B. Chất nhận e cuối cùng là chất hữu
C. Chất nhận e cuối cùng là nitrat
D. Chất nhận e cuối cùng là sunphat
B. Chất nhận e cuối cùng là chất hữu
Dặn dò
Về nhà học bài
Trả lời các câu hỏi cuối bài
Đọc mục “em có biết”
Xem trước bài mới
Hoàn thành bảng sau:

Có
không
không
PT hữu cơ
PT hữu cơ
PT hữu cơ
Oxi PT
PT hữu cơ
PT hữu cơ
CO2, H2O, NL
CO2, H2O, NL và SP trung gian
CO2 và HC hữu cơ