Bài 22. Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật

1. Khái niệm vi sinh vật
Vi sinh vật là những cơ thể nhỏ bé , chỉ nhìn rõ chúng dưới kính hiển vi
Phần lớn là cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực
Đặc điểm chung :
- Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh , sinh trưởng và sinh sản rất nhanh, phân bố rộng
2.Môi trường và các kiểu dinh dưỡng
2.1 Các loại môi trường cơ bản
Vi sinh vật cần khoảng 10 nguyên tố để với hàm lượng lớn để tổng hợp nên cacbohidrat, lipit, prôtêin, axit nuclêic,…
Rất nhiều nguyên tố tuy hàm lượng ít nhưng lại cần thiết để hoạt hóa các enzim…
Vi sinh vật có mặt ở khắp nơi , trong các môi trường và điều kiện sinh thái rất đa dạng
Căn cứ vào các chất dinh dưỡng , môi trường nuôi cấy vi sinh vật được chia làm ba loại cơ bản :
Môi trường dùng chất tự nhiên
Môi trường tổng hợp
Môi trường bán tổng hợp
Các môi trường nuôi cấy vi sinh vật có thể có dạng đặc ( có thạch ) hoặc lỏng
2.2 Các kiểu dinh dưỡng
Dựa vào nhu cầu của vi sinh vật về nguồn năng lượng và nguồn cacbon , người ta chia các hình thức dinh dưỡng thành 4 kiểu
3.Hô hấp và lên men
3.1 Hô hấp
Trong môi trường có ôxi phân tử , một số vi sinh vật tiến hành hô hấp hiếu khí


Còn môi trường không có ôxi phân tử , thì vi sinh vật tiến hành lên men hoặc hô hấp kị khí
Hô hấp là một hình thức hóa dị dưỡng các hợp chất cacbohidrat
a) Hô hấp hiếu khí
Hô hấp hiếu khí là quá trình ôxi hóa các phân tử hữu cơ , mà chất nhận electron cuối cùng là ôxi phân tử .
Ở vi sinh vật nhân thực , chuỗi chuyền electron ở màng trong ti thể , còn ở vi sinh vật nhân sơ diễn ra ngay trên màng sinh chất
Sản phẩm cuối cùng của quá trình phân giải đường là CO2 và H2O
b) Hô hấp kị khí
Hô hấp kị khí là quá trình phân giải cacbohidrat để thu năng lượng cho tế bào , chấp nhận electron cuối cùng của chuỗi chuyền electron là một phân tử vô cơ không phải là ôxi phân tử
3.2 Lên men
Lên men là quá trình chuyển hóa kị khí diễn ra trong tế bào chất , trong đó , chất cho electron và chất nhận electron là các phân tử hữu cơ .

Ví dụ : lên men rượu , lên men lactic ,...