Bài 22. Buổi học cuối cùng

Về dự giờ ngữ văn lớp 6a2
Trường thcs hoài đức


GV : Trần Hoàng Hải
Kiểm tra bài cũ
Qua bài văn “ Vượt thác ” của Võ Quảng, em cảm nhận như thế nào về thiên nhiên và con người lao động đã được miêu tả ?
Thiên nhiên được miêu tả: Cảnh dòng sông Thu Bồn và hai bên bờ đó là cảnh thiên nhiên hùng vĩ, rộng lớn vừa thơ mộng vừa dữ dội.
Hướng trả lời:
Con người lao động ( Dượng Hương Thư ): Hình ảnh con người lao động quả cảm, dũng mãnh, nhanh nhẹn trong công việc, khiêm nhường, giản dị trong cuộc sống.
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( Chuyện của một em bé người An-dát )
An – phông – xơ Đô - đê
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
I. Tìm hiểu chung văn bản :
1. Tác giả, tác phẩm :

- An- phông –xơ Đô- đê ( 1840- 1897 ) sinh ở Ni-mơ miền Prô-văng-xơ. Thuở nhỏ sống ở Li-ông. Vì gia đình nghèo túng ông phải bỏ học giữa tuổi thiếu niên để đi dạy học giúp gia đình.

- Ông đến Pari, bước vào sự nghiệp văn chương và trở thành nhà văn nổi tiếng được đánh giá là bậc thầy về sự rung cảm, duyên dáng và trào lộng.

Ông là tác giả của nhiều truyện ngắn nổi tiếng.
Hoàn cảnh sáng tác:
Truyện “ Buổi học cuối cùng” lấy bối cảnh từ một biến cố lịch sử : Sau cuộc chiến tranh Pháp - Phổ năm 1870 – 1871 , nước Pháp thua trận, hai vùng An – dát và Lo- ren giáp biên giới với Phổ bị nhập vào nước Phổ. Cho nên các trường học ở hai vùng này bị buộc học bằng tiếng Đức. Truyện viết về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở một trường làng thuộc vùng An- dát.
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
2. Đọc, tìm hiểu chú thích :
* Đọc
* Tìm hiểu chú thích
3. Bố cục :
?(TB)Văn bản được chia thành mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?


I. Tìm hiểu chung văn bản :
1. Tác giả, tác phẩm :
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
3. Bố cục : 3 phần


Phần 1: Từ đầu – “ mà vắng mặt con” :Quang cảnh trên đường đến trường và cảnh ở trường qua sự quan sát của Phrăng.
Phần 2: Tiếp – “ buổi học cuối cùng này” : Diễn biến của buổi học cuối cùng.
Phần 3: Còn lại : Cảnh kết thúc buổi học cuối cùng

?(TB)Truyện được kể theo ngôi kể thứ mấy? Kể như thế có tác dụng gì?
+ Nhân vật chính trong truyện là ai? Ngoài ra còn có những nhân vật nào khác?
4/Ngôi kể : Ngôi thứ nhất ->Nhân vật Phrăng. Tác dụng : cách kể tạo ấn tượng về một câu chuyện có thật, đồng thời cũng thể hiện được tâm trạng, ý nghĩ của nhân vật kể chuyện
+ Nhân vật chính : Cậu bé Prăng và thầy giáo Ha-men. Ngoài ra còn một số nhân vật phụ khác.( cụ Hô-de, các học trò, dân làng)
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
I. Tìm hiểu chung văn bản:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1. Nhân vật Phrăng :
a. Tâm trạng Phrăng trước buổi học
(?) Vào buổi sáng hôm ấy, Phrăng có ý định gì?
ý định : trốn học
(?) Vì sao chú bé lại có ý định ấy?
Lí do : +Giờ lên lớp đã trễ, chú bé sợ thầy Ha- men quở trách, càng sợ thầy hỏi bài về các phân từ mà cậu “chẳng thuộc lấy một chữ”.
(?) Phrăng có thực hiện được ý định đó không? Cậu có hành động gì?
Cậu đã cưỡng lại được ý nghĩ đó
+ Thiên nhiên lại rất đẹp : “ Sáo hót ven rừng và trên cánh đồng cỏ, lính Phổ tập sau xưởng cưa”.
+Hành động: Cậu vội vã chạy đến trường
(?) Trên đường đến trường, Phrăng đã thấy những gì?
* Trên đường đến trường :
-Qua trụ sở xã : thấy nhiều người xem dán cáo thị.
- Đến gần lớp học :
chú thấy mọi sự đều bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật, không có tiếng ồn ào như mọi khi.
- Khi đến lớp học :
+ Không khí thật bình tĩnh, trang nghiêm.
+ Thấy thầy Ha-men mặc trang phục như trong dịp đại lễ, Phrăng đến muộn mà thầy không la mắng, quở trách.
+ Thấy cuối lớp có cả dân làng ngồi lặng lẽ như chúng tôi.
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
I. Tìm hiểu chung văn bản :
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1. Nhân vật Phrăng
a.Tâm trạng Phrăng trước buổi học
(?) Qua những điều quan sát thấy cậu cảm nhận được điều gì?
Cảm nhận : Một cái gì nghiêm trọng, khác thường về ngày hôm ấy, về buổi học ngày hôm ấy chắc chắn sẽ diễn ra.
b. Tâm trạng Phrăng trong buổi học cuối cùng
(?) Khi nghe thầy Ha-men thông báo đây là buổi học cuối cùng, thái độ của Phrăng diễn biến ra sao?
* Khi nghe thầy thông báo:
+ Lúc đầu thấy choáng váng vì đột ngột.
+ Thấy tiếc nuối vì mình mới chỉ biết viết tiếng Pháp “tập toạng”
+ Thấy ân hận về sự lười học, ham chơi của mình.
(?) Khi bị thầy giáo gọi lên đọc bài hình ảnh của Phrăng hiện lên như thế nào?
* Khi thầy gọi đọc bài:
+ Lúng túng, đung đưa người trước ghế dài vì không thuộc bài.
+ Lòng rầu rĩ không dám ngẩng đầu lên.
(?) Với những hình ảnh trên cho ta thấy tâm trạng của Phrăng lúc này như thế nào?
=> Xấu hổ, giận mình đã không thuộc quy tắc phân từ.
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
I. Tìm hiểu chung văn bản :
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1. Nhân vật Phrăng
a.Tâm trạng Phrăng trước buổi học
b. Tâm trạng Phrăng trong buổi học cuối cùng
(?) Trong tâm trạng đó khi nghe thầy đọc bài học về ngữ pháp,Phrăng có cảm giác như thế nào?
* Khi thầy đọc và giảng bài :
Thấy dễ hiểu và rõ ràng đến thế, thấy chưa bao giờ mình lại chăm chú nghe đến thế.
(?) Nguyên nhân nào dẫn đến cảm giác đó của Phrăng?
- Nguyên nhân : Tình yêu tiếng Pháp, tình yêu nước Pháp được bùng lên khi nghe tiếng Pháp bị cấm đoán, bị thay thế bằng thứ tiếng khác.
(?) Qua phần vừa phân tích giúp em cảm nhận và hình dung Phrăng là một chú bé như thế nào?
=> Hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải, yêu tiếng Pháp, quý trọng và biết ơn thầy .
Tiết 89: Buổi học cuối cùng ( tiết 1)
( An-phông- xơ Đô- đê )
Câu 1: Câu chuyện “ Buổi học cuối cùng” xảy ra trong bối cảnh nào?
Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất.
Chiến tranh Thế giới lần thứ hai.
Chiến tranh Pháp - Phổ cuối thế kỉ XIX.
Chiến tranh Pháp - Đức đầu thế kỉ XX.
Câu 2: Tâm trạng của chú bé Phrăng trong buổi học cuối cùng là gì?
A. Hồi hộp và xúc động.
B. Lúc đầu ham chơi, sau ân hận và xúc động.
C. Bình thường, như những buổi học khác.
D. Thờ ơ không để ý.
Luyện tập củng cố

Tóm tắt truyện.
Học thuộc phần nội dung phân tích.
Nghiên cứu phần còn lại ( câu 5,6,7* sgk)
Hướng dẫn về nhà
Kể tóm tắt truyện :Phrăng là một học sinh của lớp học thầy Ha-men. Thường ngày, cậu lười học. Sáng hôm ấy, cậu đến lớp trễ, sợ thầy quở mắng. Cậu định trốn học nhưng rồi cưỡng lại được , rồi đi đến lớp. Trên đường đến lớp, cậu nhận ra sự khác biệt, nhất là lớp học khác mọi ngày. Mọi người ngồi ngay ngắn, cậu lo sợ bước về chỗ ngồi và sợ thầy sẽ quát mắng. Nhưng thầy rất dịu dàng, bảo cậu về chỗ và bắt đầu buổi học.
Phrăng nhận ra cách ăn mặc trang trọng khác ngày thường của thầy giáo. Lạ hơn nữa là dân làng cũng tham gia lớp học. Thầy giáo tuyên bố đây là buổi học bằng Pháp văn cuối cùng. Phrăng hoảng hốt khi biết rằng mình đã bỏ phí thời gian. Khi ý thức được ý nghĩa của việc học, Phrăng cảm thấy cậu tiếp thu bài dễ dàng hơn. Cả lớp chăm chú lắng nghe thầy giảng bài, thầy thì dốc hết sức, kiên nhẫn giảng giải để truyền thụ toàn bộ tri thức cho học trò.
Phrăng nhận ra ý nghĩa lớn lao của ngôn ngữ dân tộc và hình ảnh lớn lao của thầy trên bục giảng.