Bài 22. Buổi học cuối cùng

Chào mừng quý thầy cô và các em
Kiểm tra bài cũ
Chú bé ngạc nhiên trước những điều khác lạ, không hiểu sự việc nghiêm trọng gì sắp xảy ra.
H. Trong tâm trạng ngạc nhiên ấy, Phrăng được thầy Ha- men cho biết điều gì?
Thầy cho biết đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng.
Tâm trạng của Phrăng được miêu tả như thế nào trước khi diễn ra buổi học cuối cùng?
TIẾT 93: VĂN BẢN
BUỔI HỌC CUỐI CÙNG


(Chuyện của một em bé người An- dát)
- An-phông-xơ Đô-đê
Truyện kể về buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở lớp học của thầy Ha-men ở một trường làng thuộc vùng An- dát, nước Pháp, lúc đó đang bị quân Phổ chiếm đóng. Buổi sáng hôm ấy cậu bé Phrăng đến lớp. Dọc đường cậu thấy có những điều khác hẳn mọi ngày. Khi vào lớp Phrăng càng ngạc nhiên hơn vì thầy Ha-men ăn mặc khác mọi ngày, thầy không trách mắng mà còn nói với Phrăng bằng giọng dịu dàng. Không khí trong lớp học rất trang nghiêm. Cuối lớp có cụ già Hô-de, bác phát thư và nhiều người khác. Lúc này, Phrăng mới biết đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng, cậu rất ân hận vì mình đã không thuộc bài, nhất là khi thầy Ha-men giảng bài học cuối cùng thật xúc động. Kết thúc buổi học thầy viết lên bảng dòng chũ thể hiện lòng yêu nước của mọi người “Nước Pháp muôn năm”.
Đọc và thảo luận chú thích
Bố cục
Tìm hiểu văn bản
1. Nhân vật Phrăng
a. Tâm trạng của Phrăng trước buổi học
b. Tâm trạng của Phrăng diễn ra trong buổi học cuối cùng
Tác giả tả tiếng bọ dừa bay vào cửa sổ, tiếng bồ câu gù khẽ trên mái nhà nhằm mục đích gì?
+ Đối lập với không khí thanh bình yên ả với không khí nặng nề của chiến tranh, sự tàn bạo, khắc nghiệt.
+ Âm thanh đó làm nổi rõ sự chăm chú, tập trung của lũ học trò...
2. Nhân vật thầy giáo Ha-men
Chỉ ra những lời nói của thầy về tiếng Pháp?
... Đó là ngôn ngữ hay nhất thế giới, trong sáng nhất, vững vàng nhất: phải giữ lấy nó trong chúng ta và đừng bao giờ quên lãng nó, bởi vì khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù...
Em hiểu như thế nào và có suy nghĩ gì về lời nói đó của thầy Ha- men?
Tiếng nói của mỗi dân tộc được hình thành và cun đắp bằng sự sáng tạo của biết bao thế hệ, qua hàng ngàn năm, đó là thứ tài sản tinh thần quý báu của mỗi dân tộc. Vì vậy khi bị kẻ xâm lược đồng hóa về ngôn ngữ, tiếng nói dân tộc mình bị mai một thì dân tộc ấy khó có thể dành lại được độc lập; Thậm chí có thể sẽ bị rơi vào nguy cơ diệt vong.
Cuối tiết học có những âm thanh, tiếng động gì đáng chú ý ? Ý nghĩa của những âm thanh, tiếng động ấy?
2 phút
Có những âm thanh, tiếng động đáng chú ý:
+ Tiếng ngòi bút sột soạt trên giấy.
+ Tiếng chim bồ câu gù thật khẽ.
+ Tiếng đồng hồ nhà thờ điểm 12 giờ, tiếng chuông cầu nguyện.
+ Tiếng kèn của lính Phổ.
- Tất cả âm thanh đó tác động mạnh đến tâm lý của thầy Ha-men.
- Những âm thanh đầu gợi cuộc sống bình yên muôn đời. Âm thanh cuối cùng gợi lên tình hình hiện tại, tiếng kèn của quân xâm lược vang lên chói gắt, báo hiệu giờ phút kết thúc buổi học cuối cùng trong tự do, cũng là giờ phút chấm dứt việc dạy và học tiếng Pháp ở cả vùng An- dát.
Tiếng nói là một giá trị văn hóa cao quý của dân tộc, yêu tiếng
nói là yêu văn hóa dân tộc. Tình yêu tiếng nói dân tộc là một biểu
hiện cụ thể của lòng yêu nước. Sức mạnh củ tiếng nói dân tộc
là sức mạnh của văn hóa, không một thế lực nào có thể thủ tiêu.
Tự do của một dân tộc gắn liền với việc giữ gìn và phát triển tiếng nói của dân tộc mình.
* Ý nghĩa của truyện.
Hướng dẫn học bài ở nhà
Đọc kỹ bài “nhân hóa”, trả lời các câu hỏi:
Học thuộc mục 2, 3 trong vở ghi và ghi nhớ SGK/55
H. Tìm phép nhân hóa trong khổ thơ SGK/56
H. Thế nào là nhân hóa? Có mấy kiểu nhân hóa? Cho ví dụ?
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh !
Kính chào tạm biệt !