Bài 21. Vượt thác

Ông là nhà văn nào?
Ông sinh năm 1925, mất năm 1989, quê ở Tiền Giang, viết văn từ thời kì kháng chiến chống Pháp. Tác phẩm của ông thường viết về cuộc sống thiên nhiên và con người Nam Bộ, trong đó có những cuốn dành cho thiếu nhi như: Đất rừng phương Nam, Cuộc truy tầm kho vũ khí, Hoa hướng dương…
Nhà văn này quê ở Quảng Nam, ông sinh năm 1920 và mất năm 2007, là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi. Các tác phẩm của ông là:Tảng sáng, Quê nội…
Tiết 85 - văn bản
Giáo viên thực hiện
Nguyễn Thị Lý
– Tổ KHXH trường THCS Mai Đình
Vượt thác
Em hãy giải mật mã trong những hộp sau.
: Nhiều vô kể và trải ra
trên một diện tích rất rộng.
: Cây to, sống đã lâu năm.
: (Nước) chảy mạnh và nhanh
từ trên cao xuống, dòng nước
như bị ngắt ra.
: Người có sức mạnh và lòng hào hiệp,
hay bênh vực kẻ yếu và cứu giúp
người gặp nạn.
Bạt ngàn
Cổ thụ
Chảy đứt đuôi rắn
Hiệp sỹ
1.
2.
3.
4.
Em hãy cho biết nội dung sau có điểm nào thiếu chính xác và hãy đính chính lại cho đúng.
1. “Quê nội” là một cuốn hồi kí được kể theo ngôi thứ ba.
2. Văn bản “Vượt thác” có phương thức biểu đạt chính là tự sự.
“Quê nội” là một cuốn truyện được
kể theo ngôi thứ nhất.
Văn bản “Vượt thác” có phương thức
biểu đạt chính là miêu tả.


Em hãy xác định bố cục văn bản bằng cách điền những chữ số thích hợp vào ô trống.
đoạn đầu: Con thuyền qua đoạn sông
phẳng lặng trước khi đến chân
thác.
đoạn tiếp theo: Con thuyền vượt qua
quãng sông có nhiều thác dữ.
đoạn cuối: Con thuyền ở đoạn sông
đã qua thác dữ.
3
3
1
Sự thay đổi của dòng sông và đôi bờ Thu Bồn
Đoạn sông ở vùng đồng bằng
Êm đềm, thơ mộng thuyền bè tấp nập
Rộng rãi, trù phú bãi dâu bạt ngàn
Bằng phẳng, êm ả
Sắp đến đoạn có nhiều thác dữ
Vườn tược um tùm, những chòm cây cổ thụ trầm ngâm, núi cao như chắn ngang trước mặt
Cảnh vật hai bên bờ có sự thay đổi rõ rệt
Đoạn sông đã qua thác dữ
Hiểm trở và dữ dội
“Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn”  thác nước dữ dội
Nước chảy quanh co hiền hòa êm ái
Đoạn sông có nhiều thác dữ
Dãy núi cao sừng sững những cây to xen kẽ những bụi cây lúp xúp, đồng ruộng bằng phẳng

Bớt dần sự hiểm trở, trở lại sự bằng phẳng
Vị trí quan sát ấy có gì thích hợp?
Quan sát được toàn cảnh dòng sông và hai bên bờ.
Theo sát hành trình của con thuyền.
Có sự liên tưởng và nhận xét chính xác về cảnh vật.
Cả ba lợi thế trên.
Nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả thiên nhiên ở bài văn là:
So sánh, nhân hóa
So sánh, ẩn dụ
Nhân hóa, ẩn dụ
Hoán dụ, điệp ngữ
D
A
Hình ảnh dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác
Tổng kết
Với nghệ thuật tả cảnh, tả người từ điểm nhìn trên con thuyền theo hành trình vượt thác, cùng với sự thành công trong nghệ thuật nhân hóa và so sánh, bài văn đã miêu tả hết sức tự nhiên và sinh động cảnh vượt thác của con thuyền trên dòng sông Thu Bồn. Qua đó, làm nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ của vùng đất miền Trung Trung Bộ nước ta.
Cởi trần, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.
Co người phóng sào, ghì chặt đầu sào, thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt, ghì trên ngọn sào
…như một pho tượng đồng đúc
…như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ
…khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà
Thác nước đổ vào
sông Thu Bồn
Sông nước Cà Mau
Cầu Long Biên
trên sông Hồng lịch sử
1
2
3
1
2
3
4
5
Nhà văn ở tỉnh Quảng Nam
Cho ta “Quê nội” vô vàn yêu thương.
Con sông lắm thác nhiều ghềnh
Quê hương anh Trỗi muôn phần đẹp tươi.
Con người quả cảm phi thường
Qua sông vượt thác coi thường hiểm nguy.
Sinh nơi đảo nhỏ thân thương
Em đi lấy gỗ xây trường học vui.
Bốn cái tên đong đầy nỗi nhớ
Bài học hôm nay em chớ có quên.
Em hãy tìm chữ trung tâm qua gợi ý sau
ũ
ĩ
ạ
ờ
ậ
ổ
Bài tập về nhà
1. Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước. Hãy nêu lên những nét đặc sắc về nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả
2. Em hãy viết đoạn văn nêu lên cảm nhận của em về phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở hai văn bản nêu trên.