Bài 21. Vượt thác

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN
TRƯỜNG THCS TỪ LIÊM
Tuần 23, Tiết 85:
Bài 21 – VĂN BẢN
- Trích “ Quê Nội”,Võ Quảng-
VƯỢT THÁC
1 . Tác giả:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
- Võ Quảng (1920-2007)
- Quê Quảng Nam
- Chuyên viết cho thiếu nhi.
2. Tác phẩm:
Trích từ chương XI của truyện Quê nội (1974)

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
Hướng dẫn cách đọc:
+ Đoạn đầu miêu tả cảnh dòng sông ở đồng bằng thì đọc giọng nhẹ nhàng.
+ Đoạn tả cảnh vượt thác thì giọng sôi nổi, mạnh mẽ.
+ Đoạn cuối giọng chậm, thoải mái.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
: Nhiều vô kể và trải ra trên một diện tích rất rộng.
: Cây to, sống đã lâu năm.
: (Nước) chảy mạnh và nhanh
từ trên cao xuống, dòng nước
như bị ngắt ra.
: Người có sức mạnh và lòng hào hiệp, hay bênh vực kẻ yếu và cứu giúp người gặp nạn.
Bạt ngàn
Cổ thụ
Chảy đứt đuôi rắn
Hiệp sỹ
1.
2.
3.
4.
Em hãy giải mật mã trong những chiếc hộp sau:
1. “Quê nội” là một cuốn hồi kí được kể theo ngôi thứ ba.
2. Văn bản “Vượt thác” có phương thức biểu đạt chính là tự sự.
“Quê nội” là một cuốn truyện được kể theo ngôi thứ nhất.
Văn bản “Vượt thác” có phương thức
biểu đạt chính là miêu tả.


Em hãy cho biết các nội dung sau có điểm nào thiếu chính xác và hãy đính chính lại cho đúng.
1 . Tác giả:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
- Võ Quảng (1920-2007)
- Quê Quảng Nam
- Chuyên viết cho thiếu nhi.
2. Tác phẩm:
Trích từ chương XI của truyện Quê nội (1974)

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục:




- Hành trình vượt thác được kể theo trình tự nào?
-Từ trình tự đó hãy cho biết văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung chính của từng phần?
3 phần
Phần1: Từ đầu… “thác nước”
Phần 2: Tiếp theo… “thác Cổ Cò”
Phần 3: phần còn lại.
-> Cảnh dòng sông và hai bên bờ trước khi thuyền vượt thác.
-> Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư.
->Cảnh sau khi vượt thác.
2.Bố cục :
1 . Tác giả:
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
2. Tác phẩm:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích:
Bức tranh thiên nhiên
( dòng sông và đôi bờ ):
Cảnh dòng sông và hai bên bờ sông đã thay đổi như thế nào theo từng chặng đường của con thuyền?
?
Êm đềm, thơ mộng, hiền hoà
Rộng rãi, trù phú bãi dâu bạt ngàn
Bằng phẳng, êm ả
Sắp đến đoạn có nhiều thác dữ
Vườn tược um tùm, những chòm cây cổ thụ trầm ngâm,lặng nhìn…, núi cao như chắn ngang trước mặt
Cảnh vật hai bên bờ có sự thay đổi rõ rệt
Đoạn sông đã qua thác dữ
Hiểm trở và dữ dội
“Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn” thác nước dữ dội
Nước chảy quanh co hiền hòa êm ả
Đoạn sông có nhiều thác dữ
Dãy núi cao sừng sững những cây to xen kẽ những bụi cây lúp xúp
nom xa như cụ già …, đồng ruộng bằng phẳng

Bớt dần sự hiểm trở, trở lại sự bằng phẳng
Sự thay đổi của cảnh dòng sông và đôi bờ Thu Bồn
Đoạn sông ở vùng đồng bằng
I. GIỚI THIỆU CHUNG:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích:
a. Bức tranh thiên nhiên ( dòng sông và đôi bờ ):
+ Chưa đến thác: êm đềm, thơ mộng, hiền hòa…
+ Đến thác: hiểm trở ,dữ dội, hùng vĩ…
+ Qua khỏi thác: bớt hiểm trở.
=> Cảnh thiên nhiên da dạng, phong phú, giàu sức sống vừa tươi đẹp, vừa nguyên sơ, cổ kính.
->Nghệ thuật nhân hóa, so sánh đặc sắc, từ láy gợi hình.
….Dọc sông những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.
…Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trứơc.
SÔNG THU BỒN -TỈNH QUẢNG NAM
I. GIỚI THIỆU CHUNG:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích:
a. Bức tranh thiên nhiên ( dòng sông và đôi bờ ):
+ Chưa đến thác: êm đềm, thơ mộng, hiền hòa…
+ Đến thác: hiểm trở ,dữ dội, hùng vĩ…
+ Qua khỏi thác: bớt hiểm trở.
=>Cảnh thiên nhiên da dạng, phong phú, giàu sức sống vừa tươi đẹp, vừa nguyên sơ, cổ kính.
->Nghệ thuật nhân hóa, so sánh đặc sắc, từ láy gợi hình.
b. Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư:
Bức tranh đã minh hoạ cho đoạn nào? Em hãy đọc một vài câu văn có liên quan đến bức tranh?
Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư
“Dượng Hương Thư đứng trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp cho chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào xuống nước”.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích:
a. Bức tranh thiên nhiên ( dòng sông và đôi bờ ):
b. Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư:
-C�u 3 : Ti`m nhu~ng hi`nh a?nh so sa?nh v�` duo?ng Huong Thu va` ta?c du?ng cu?a các hình ảnh so sánh do?.
- C�u 2 : Ti`m nhu~ng chi ti�?t mi�u ta? ca?c dơ?ng ta?c duo?ng Huong Thu khi vuo?t tha?c.
- C�u 1 : Ti`m nhu~ng chi ti�?t mi�u ta? ngoa?i hi`nh duo?ng Huong Thu khi vuo?t tha?c.
Thảo luận nhóm
b. Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
- Ngoại hình:
+ “Đánh trần”
+ “Như một pho tượng đồng đúc”
+ “Bắp thịt cuồn cuộn”
+ “Hai hàm răng cắn chặt”
+ “Quai hàm bạnh ra”
+ “Cặp mắt nảy lửa”
- Động tác:
+ “Co người phóng sào”
+ “Ghì chặt đầu sào”
+ “Thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt”
+ “Ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ”
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả ngoại hình và hành động dượng Hương Thư?
-> So sánh đặc sắc.
=> Vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người lao động.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1.Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích:
a. Bức tranh thiên nhiên
b. Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư:
III. TỔNG KẾT:
- Ngoại hình:
+ “Đánh trần”
+ “Như một pho tượng đồng đúc”
+ “Bắp thịt cuồn cuộn”
+ “Hai hàm răng cắn chặt”
+ “Quai hàm bạnh ra”
+ “Cặp mắt nảy lửa”
- Động tác:
+ “Co người phóng sào”
+ “Ghì chặt đầu sào”
+ “Thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt”
+ “Ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ”
-> So sánh đặc sắc.
=> Vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người lao động.
( Ghi nhớ/SGK )
IV. Luyện tập:
Hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả.
Sông nước Cà Mau
Vượt thác

TIẾT 85 - VƯỢT THÁC
- VÕ QUẢNG -
Luyện tập
















Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước.Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của tác giả.
“Trò chơi”
Có 3 con bướm tương ứng với 3 câu hỏi
Củng
cố
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1. Học bài:
- Biết cách kết hợp giữa tả người và phong cảnh thiên nhiên.
- Nắm nội dung và nghệ thuật truyện?
- Đọc bài đọc thêm SGK/41
2. Soạn bài:
Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt)
Tập viết đúng những tiếng, những từ chứa các âm, các vần đễ mắc lỗi.
Câu 1. Nội dung miêu tả đầy đủ của văn bản là:
A. Sức mạnh của con thuyền.
B. Sức mạnh của con người.
C. Vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người trước thiên nhiên hùng vĩ.
D. Cảnh thiên nhiên hùng vĩ.
Câu 2. Nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của văn bản là:
Tả tâm trạng.
Tả thiên nhiên phong phú.
C. Tả hoạt động của con người.
D. Tả cảnh phối hợp tả người tự nhiên sinh động bằng những từ ngữ gợi tả, so sánh, nhân hoá.
M
Ộ
T
H
I
Ệ
Ĩ
S
P
Câu 3. Trong khi vượt thác, tác giả đã ví dượng Hương Thư với hình ảnh nào? (ô chữ gồm 9 chữ cái)