Bài 21. Vượt thác

Môn NGỮ VĂN 6
GV: Lê Kim Châu
Năm học 2011 - 2012
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY
CÔ VÀ HỌC SINH ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
Sông Thu Bồn
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
1. Tác giả:
- Võ Quảng (1920 – 2007), quê ở Quảng Nam.
- Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi.
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Từ khó:
Trích từ chương XI của truyện “Quê nội” (1974).
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
1. Tác giả:
- Võ Quảng (1920 – 2007), quê ở Quảng Nam.
- Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi.
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
b. Đọc – Từ khó:
c. Bố cục:
Trích từ chương XI của truyện “Quê nội” (1974).
+Đ1: từ đầu … “thác nước”
 Cảnh dòng sông và hai bên bờ trước khi thuyền vượt thác.
+Đ2: tiếp theo … “thác Cổ Cò”
 Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư.
+Đ3: phần còn lại.
 Cảnh sau khi vượt thác.
+ Đ1: từ đầu … “thác nước”
+ Đ2: tiếp theo … “thác Cồ Cò”
+ Đ3: phần còn lại
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Vì Người cha với Bác Hồ có những phẩm chất giống nhau (tương đồng nhau) như: tuổi tác, tình cảm (sự yêu thương, chăm sóc…)…
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“Gió nồm vừa thổi, dượng Hương nhổ sào. Cánh buồm nhỏ căng phồng. Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.

Chỉ một chốc sau, chúng tôi đã đến ngã ba sông, chung quanh là những bãi dâu trải ra bạt ngàn đến tận những làng xa tít.

Thỉnh thoảng chúng tôi gặp những thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu rái, những thuyền chở mít, chở quế. Thuyền nào cũng xuôi chậm chậm. Càng về ngược, vườn tược càng um tùm. Dọc sông những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt. Đã đến Phường Rạnh. Thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước”.
- Êm đềm, hiền hòa,thơ mộng.
- Cảnh núi rừng uy nghiêm, hùng vĩ.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Vì Người cha với Bác Hồ có những phẩm chất giống nhau (tương đồng nhau) như: tuổi tác, tình cảm (sự yêu thương, chăm sóc…)…
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“Chú Hai vứt sào,… Dòng sông cứ chảy quanh co dọc những núi cao sừng sững. Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước. Qua nhiều lớp núi, đồng ruộng lại mở ra. Đã đến Trung Phước”.
- Êm đềm, hiền hòa,thơ mộng.
- Cảnh núi rừng uy nghiêm, hùng vĩ.
Sử dụng phép nhân hóa, so sánh phong phú.
Miêu tả cảnh thiên nhiên đặc sắc.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
 Như vừa báo trước về một khúc sông dữ dội, hiểm trở, vừa mách bảo cho con người để chuẩn bị sức mạnh vượt thác.
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Ở đoạn đầu và đoạn cuối bài có hình ảnh miêu tả những cây cổ thụ trên bờ sông. Em hãy chỉ ra và nêu ý nghĩa của từng trường hợp?
Ở đoạn đầu: “những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước”
Ở đoạn cuối: “những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước”
 Biểu hiện tâm trạng phấn chấn, hào hứng của con người vừa chiến thắng thử thách của thiên nhiên
- Êm đềm, hiền hòa,thơ mộng.
- Cảnh núi rừng uy nghiêm, hùng vĩ.
Sử dụng phép nhân hóa, so sánh phong phú.
Miêu tả cảnh thiên nhiên đặc sắc.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“ Đến Phường Rạnh…. Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn. Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”!....

Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ”.
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“ Đến Phường Rạnh…. Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn. Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”!....

Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ”.
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
rắn chắc, khỏe khoắn.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“ … Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”!....

Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ”.
+ Ngoại hình:
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
nhanh nhẹn, mạnh mẽ, dứt khoát.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“ Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc”! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp cho chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào xuống nước.

Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như …, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ”.
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
+ Hành động:
rắn chắc, khỏe khoắn.
+ Ngoại hình:
nhanh nhẹn, mạnh mẽ, dứt khoát.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
Rắn chắc, khỏe mạnh, tầm vóc phi thường, quả cảm, dày dạn kinh nghiệm chinh phục thiên nhiên.
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
+ Hành động:
rắn chắc, khỏe khoắn.
+ Ngoại hình:
Qua các chi tiết miêu tả về ngoại hình và hành động của nhân vật, em có cảm nhận gì về dượng Hương Thư?
nhanh nhẹn, mạnh mẽ, dứt khoát.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu Bồn:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
“ Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ”.
Sử dụng phép so sánh phong phú và có hiệu quả.
2. Hình ảnh dượng Hương Thư:
+ Hành động:
rắn chắc, khỏe khoắn.
+ Ngoại hình:
Rắn chắc, khỏe mạnh, tầm vóc phi thường, quả cảm, dày dạn kinh nghiệm chinh phục thiên nhiên.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
- Miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, làm nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ.
- Tả cảnh, tả người tự nhiên sinh động.
III. TỔNG KẾT:
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
IV. LUYỆN TẬP:
Hai văn bản Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả.
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
VƯỢT THÁC
SÔNG NƯỚC CÀ MAU
Tiết 90, 91. Văn bản
VƯỢT THÁC - Võ Quảng -
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
III. TỔNG KẾT:
IV. LUYỆN TẬP:
Hai văn bản Sông nước Cà Mau và Vượt thác đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả.
Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã.
Cảnh thiên nhiên rộng lớn, thơ mộng, hùng vĩ.
Vừa bao quát, vừa cụ thể, sinh động
Tả cảnh, tả người tự nhiên, sinh động
TRÒ CHƠI BẮT BƯỚM
Miêu tả cảnh vượt thác, tác giả đã làm nổi bật?
Sức mạnh con thuyền;
Sức mạnh con người;
Cảnh thiên nhiên hùng vĩ;
Vẻ đẹp dũng mãnh và sức mạnh con người lao động trước cảnh thiên nhiên hùng vĩ.
Theo em, nghệ thuật đặc sắc trong bài Vượt thác của Võ Quảng là gì?
 Miêu tả cảnh và người một cách sinh động; sử dụng phép so sánh, nhân hóa phong phú, đặc sắc.
Em hãy cho biết tác giả của văn bản “ Vượt thác” là ai? Nêu năm sinh năm mất của tác giả đó?
 Võ Quảng (1920 – 2007)
Tên con sông trong truyện ngắn Quê nội (1974) của Võ Quãng là tên gì?
 Thu Bồn.
Em có cảm nhận gì về nhân vật dượng Hương Thư trong đoạn trích vừa học?
 Là một người rắn chắc, khỏe khoắn, nhanh nhẹn, mạnh mẽ, quả cảm, ….

- Học bài, đọc kĩ văn bản, nhớ được những chi tiết miêu tả tiêu biểu.
- Hoàn chỉnh phần luyện tập vào vở bài tập.
- Đọc thêm bài đọc thêm trong Sgk, trang 41.
- Chuẩn bị bài “ So sánh” (tiếp)
- Nhận xét tiết học
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH