Bài 21. Vượt thác

Ngữ văn 6
Hãy kể tên các thể loại truyện dân gian đã học ?

TRUYỆN DÂN GIAN
TRUYỆN
CƯỜI
TRUYỆN
NGỤ NGÔN
TRUYỆN
TRUYỀN
THUYẾT
TRUYỆN
CỔ TÍCH
TIẾT 54
Ôn tập truyện dân gian (t1)
Tiết 54:
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
TRÒ CHƠI:
XEM TRANH ĐOÁN TÊN TRUYỆN
CON RỒNG, CHÁU TIÊN
THÁNH GIÓNG
BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY
SƠN TINH, THỦY TINH
SỰ TÍCH HỒ GƯƠM
THẠCH SANH
EM BÉ THÔNG MINH
CÂY BÚT THẦN
ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG
ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG
THẦY BÓI XEM VOI
TREO BIỂN
LỢN CƯỚI, ÁO MỚI
Thảo luận nhóm
(5 phút)
Nêu định nghĩa của từng thể loại truyện dân gian đã học.
Nhóm 1: Truyện truyền thuyết
Nhóm 2: Truyện cổ tích
Nhóm 3: Truyện ngụ ngôn
Nhóm 4: Truyện cười
Mua vui hoặc phê phán
Kể những hiện tượng đáng cười
Treo biển
Lợn cưới, áo mới
Thánh Gióng
Con Rồng cháu Tiên
Bánh chưng bánh giầy
Sơn Tinh, Thủy Tinh
Sự tích Hồ Gươm
Mượn chuyện loài vật
nói chuyện con người
Thầy
bói
xem
voi
Ếch
ngồi
đáy
giếng
Kể về những vật quen thuộc
Yếu tố hoang đường
Thể hiện niềm tin và ước mơ
Thạch Sanh
Em bé thông minh
Cây bút thần
Ông lão đánh cá và con cá vàng
Chân Tay Tai Mắt Miệng
Tiết 54:
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Em hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết với truyện cổ tích.
- Đều là thể loại Tự sự của Văn học dân gian .
- Đều có sử dụng yếu tố tưởng tượng kì ảo .
- Có nhiều chi tiết giống nhau:
+ Sự ra đời kì lạ .
+ Nhân vật chính có những khả năng phi thường .
Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử.
Thể hiện cách đánh giá của nhân dân đối với nhân vật, sự kiện lịch sử được kể
- Người kể, người nghe tin là thật (theo sát lịch sử).
Kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc…
Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
- Người kể, người nghe cho là những câu chuyện không có thật.
Tiết 54:
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Em hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện ngụ ngôn với truyện cười.
Đều là thể loại Tự sự của Văn học dân gian.
Đều có yếu tố gây cười, yếu tố bất ngờ.

Loại truyện kể, bằng văn vần hoặc văn xuôi;
Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người;
Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống;
Nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
1
4
2
3
5
6
7
Kể
lại
chuyện
THẢO LUẬN
Em có nhận xét gì về việc sắp xếp trình tự nội dung của truyện dân gian?
Thường được kể theo thứ tự thời gian: Sự việc xảy ra trước kể trước, sự việc xảy ra sau kể sau, cuối cùng dẫn đến một kết thúc có ý nghĩa.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Bang
HƯỚNG DẪN TRÒ CHƠI

Ô chữ gồm có 12 hàng ngang, tìm ra hàng ngang sẽ có được một chữ chìa khóa.
Sắp xếp 12 chữ chìa khóa của 12 hàng ngang cho hợp lý sẽ có được hàng chữ chìa khóa.

1. Con gái của thần Nông?
U
C
Ấ
N
T
G
Ù
Ổ
A
H
T
Đ
V
T
Ơ
H
G
I
I
N
H
Ư
Ơ
M
A
V
À
N
G
T
Í
C
H
N
G
L
S
H
Ô
N
Ị
A
C
H
Ủ
À
N
G
Â
Đ
Á
H
T
Ó
N
Ơ
S
Ồ
H
R
C
L
C
Ạ
H
T
A
N
É
B
N
Á
1
2
2. Bánh Chưng tượng trưng cho gì?
3
3. Người anh hùng làng Phù Đổng?
1
2
3
4
4. Con r? c?a vua Hựng Vuong th? 18?
6
7
8
9
10
11
12
4
5
6
7
8
9
10
11
12
5
5. Tên gọi khác của hồ Tả Vọng?
6. V? s? th?n c?a Long Quõn?
7. Th? lo?i c?a truy?n "Cõy bỳt th?n"?
8. Ai được thần mách bảo làm bánh tế trời đất
9. Ngu?i b?n d?i b�ng c?u cụng chỳa?
10. Ngu?i cú t�i ?ng x? xu?t chỳng?
11. M?t k? b? Mó Luong tr?ng tr? thớch dỏng?
12. V? th?n dõn c?a Long Vuong noi bi?n c??
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
N
G
H
M
E
G
M
I
N
H
Ê
T
C
N
O
C
I
Ê
U
Đ
Ấ
T
T
Ổ
V
U
A
H
Ù
N
G
Ô CHỮ TRUYỆN DÂN GIAN
Nơi khai sinh cội nguồn đất Việt?
- Vào thời giặc Minh đặt ách đô hộ ở nước Nam, ...
- Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu..
- Hùng Vương thứ mười tám…

Ngày xưa, ở quận Cao Bình..
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá..
- Ngày xưa, có một ông vua nọ sai một viên quan …

Truyền thuyết
Cổ tích
Em có nhận xét gì về cách thức mở đầu của hai thể loại này?
Mở đầu bằng cách đưa ra một thời gian nhất định.
Mở đầu bằng cách đưa ra một quá khứ xa xôi.
HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ
TIẾT HỌC ÔN TẬP TIẾP THEO
Nắm vững kiến thức ôn tập về truyện dân gian.
Vẽ tranh ; Diễn kịch ; Kể chuyện sáng tạo về các truyện dân gian mà em đã học.
Truyện
ngụ ngôn
Truyện
cười
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN (t1)
Truyện
cổ tích
- Loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần;
Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người;
Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: Nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật;
Thường có yếu tố hoang đường;
Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
- Loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ;
Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo;
Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống;
Nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Tiết 54:
ÔN TẬP TRUYỆN DÂN GIAN
Thảo luận nhóm (3 phút)
? Dựa vào kiến thức đã học về Truyền thuyết và Cổ tích , em hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu của 2 thể loại truyện này? (dựa theo những tiêu chí của bảng sau)