Bài 21. Vượt thác

Chào mừng các thầy, cô giáo về dự tiết học Ngữ văn- Lớp 6D
GV thực hiện: Trần Thị Nga
Thác Bản Giốc - Cao Bằng
Thác Cẩm Ly – Đà Lạt
Tiết 85:
Bài 21- Văn bản:
- Võ Quảng-
VƯỢT THÁC
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
-Võ Quảng ( 1920-2007), quê ở tỉnh Quảng Nam
-Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi .
2.Tác phẩm:
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
- “Quê nội” (1974) là một trong những truyện thành công nhất của Võ Quảng.
- “Vượt thác” trích trong chương XI của tác phẩm này.
Quê nội là tác phẩm thành công nhất viết về cuộc sống ở một làng quê ven sông Thu Bồn vào những ngày sau cách mạng tháng 8 - 1945 v� nh?ng nam d?u cu?c khỏng chi?n ch?ng th?c dõn Phỏp.
VƯỢT THÁC
Văn bản :
(Võ Quảng)
I. Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
- Từ đầu đến chỗ“nhiều thác nước”: Con thuyền trước khi vượt thác.
- Tiếp theo đến chỗ…“thác Cổ Cò”:Thuyền qua đoạn sông có thác dữ.
- Phần còn lại: Thuyền đã qua thác dữ
- Thể loại:
truyện ngắn.
- Phương thức biểu đạt:
- Ngôi kể:
- Nhân vật chính:
Tự sự + miêu tả
Ngôi thứ nhất, xưng “chúng tôi”
dượng Hương Thư.
- Bố cục:
3 phần .
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
II. Tìm hiểu văn bản:
1/ Bức tranh thiên nhiên:
*Đoạn sông chưa có thác;
Thuyền rẽ sóng lướt bon bon…
Ngã ba sông những bãi dâu trải ra bạt ngàn…
Những thuyền chất đầy cau, mây, chở mít ,quế…
Dọc sông những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt…

Gió nồm vừa thổi, dượng Hương Thư nhổ sào. Cánh buồm nhỏ căng phồng. Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
Chỉ một chốc sau, chúng tôi đã đến ngã ba sông, chung quanh là những bãi dâu trải ra bạt ngàn đến tận những làng xa tít.
Thỉnh thoảng chúng tôi gặp những thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu rái, những thuyền chở mít, chở quế. Thuyền nào cũng xuôi chậm chậm. Càng về ngược, vườn tược càng um tùm. Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước. Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt. Đã đến phường Rạnh. Thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước.
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
1/ Bức tranh thiên nhiên:
Đến Phường Rạnh, dượng Hương sai nấu cơm ăn để được chắc bụng. Mùa nước càng to, có khi suốt buổi phải chống liền tay không phút hở. Ba chiếc sào bằng tre đầu bịt sắt đã sẵn sàng. Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn. Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc” ! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp cho chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào xuống nước. Chiếc sào của dượng Hương dưới sức chống bị cong lại. Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước.
* Đoạn sông có thác:
-Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng…
Nước bị cản văng bọt tứ tung.
Thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống quay đầu
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
* Đoạn sông qua thác dữ:
- Dòng sông cứ chảy quanh co…
1/ Bức tranh thiên nhiên:
Chú Hai vứt sào, ngồi xuông thở không ra hơi. Dòng sông cứ chảy quanh co dọc những núi cao sừng sững. Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước. Qua nhiều lớp núi, đồng ruộng lại mở ra. Đã đến Trung Phước.
- Dọc sườn núi những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp…
- Đồng ruộng mở ra.
Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng
mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn
xuống nước.
Những cây to mọc giữa những bụi
lúp xúp nom xa như những cụ già
vung tay hô đám con cháu tiến về
phía trước.
?
Bức tranh minh hoạ cho đoạn văn nào ?
Cuộc vượt thác của con thuyền dượng Hương Thư
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
II. Tìm hiểu văn bản:

2. Hình ảnh dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác;
Dượng Hương Thư đánh trần đứng sau lái co người phóng chiếc sào xuống lòng sông nghe một tiếng “soạc” ! Thép đã cắm vào sỏi! Dượng Hương ghì chặt trên đầu sào, lấy thế trụ lại, giúp cho chú Hai và thằng Cù Lao phóng sào xuống nước. Chiếc sào của dượng Hương dưới sức chống bị cong lại…
Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. Thuyền cố lấn lên. Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của trường Sơn oai linh hùng vĩ. Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.

Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
II. Tìm hiểu văn bản:
2. Hình ảnh dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác:
*Ngoại hình:
+ Đánh trần
+ Như pho tượng đồng đúc
+ Các bắp thịt cuồn cuộn
+ Hai hàm răng cắn chặt
+ Quai hàm bạnh ra
+ Cặp mắt nảy lửa
+ Như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ…
*Hành động:
+ Co người phóng sào
+ Ghì chặt đầu sào
+ Thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
2. Hình ảnh dượng Hương Thư trong cuộc vượt thác:

* Các hình ảnh so sánh:
- Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn …. giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
- Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng HT ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ,…
* Vẻ đẹp dũng mãnh, tư thế hào hùng của con người vững vàng chế ngự thiên nhiên.
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
Miêu tả con người trong cuộc chiến với thác dữ, nhà văn đã dùng nhiều phép so sánh nghệ thuật. Có so sánh bằng thành ngữ dân gian “nhanh như cắt”, nhưng phần nhiều là dùng những so sánh bằng hình ảnh hợp lí, góp phần vào việc khắc họa vẻ đẹp rắn chắc, dũng mãnh, tư thế hào hùng của nhân vật dượng Hương Thư, làm nổi bật cái “thần” nhằm tôn vinh hình ảnh con người trước thiên nhiên rộng lớn.
? . Nêu ý nghĩa của hình ảnh so sánh: dượng Hương Thư giống như “một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh”.
Tiết 85: VƯỢT THÁC
Trích “Quê nội” – Võ Quảng
III. Tổng kết;
1. Nghệ thuật :
2. Ý nghĩa văn bản:
Tả cảnh phối hợp tả người tự nhiên, sinh động bằng từ ngữ gợi tả, sử dụng phép so sánh, nhân hóa hợp lí.
Vượt thác là bài ca về thiên nhiên, đất nước, quê hương, về lao động; Từ đó nhà văn kín đáo nói lên tình yêu quê hương, đất nước của mình.
* Với những quan sát tinh tế, cụ thể,
Những so sánh mới lạ, sáng tạo, nhà văn đã đem đến cho người đọc một hình ảnh đẹp của người lao động trên sông nước mà ta vẫn gặp trong cuộc sống đời thường.
Vượt thác” không chỉ là vượt qua thác nước khó khăn, nguy hiểm thể hiện ý chí, lòng quả cảm, kinh nghiệm của con người mà ở đây còn có lớp nghĩa khác là chỉ ý chí, nghị lực vượt mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống của con người….
“Trò chơi bắt bướm”
Có 3 con bướm tương ứng với 3 câu hỏi
Củng
cố
Câu 1. Nội dung miêu tả đầy đủ của văn bản là:
A. Sức mạnh của con thuyền.
B. Sức mạnh của con người.
C. Vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người trước thiên nhiên hùng vĩ.
D. Cảnh thiên nhiên hùng vĩ.
Câu 2. Nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của văn bản là:
Tả tâm trạng.
Tả thiên nhiên phong phú.
C. Tả hoạt động của con người.
D. Tả cảnh phối hợp tả người tự nhiên sinh động bằng những từ ngữ gợi tả, so sánh, nhân hoá.
M
Ộ
T
H
I
Ệ
Ĩ
S
P
Câu 3. Trong khi vượt thác, tác giả đã ví dượng Hương Thư với hình ảnh nào? (ô chữ gồm 9 chữ cái)
IV. Luyện tập:
Hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả ?
Sông nước Cà Mau
Vượt thác
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1. Học bài:
- Biết cách kết hợp giữa tả người và phong cảnh thiên nhiên.
- Nắm nội dung và nghệ thuật truyện?
- Đọc bài đọc thêm SGK/41
2. Soạn bài:
Phương pháp tả cảnh .
Cảm ơn quý thầy cô và các em !
Xin chào tạm biệt !