Bài 21. Từ trường của dòng điện chạy trong các dây dẫn có hình dạng đặc biệt

Kiểm tra bài cũ
Câu 1
Vi�t c�ng th�c ��nh lu�t Ampe, n�u t�n g�i v� c�c ��i l�ỵng?
Câu 2
Trình bày qui tắc bàn tay trái ?
Câu 3
Nêu qui tắc về các đường sức từ?
Kiểm tra bài cũ
Câu 1
Vi�t c�ng th�c ��nh lu�t Ampe, n�u t�n g�i v� c�c ��i l�ỵng?
Trả lời câu 1
F : Lực từ (N).
I : Cường độ dòng điện (A).
l : chiều dài đoạn dây dẫn (m).
? : Góc hợp bởi dòng điện và đường sức từ (độ, rad).
Câu 2
Trình bày qui tắc bàn tay trái ?
Trả lời
"Đặt bàn tay trái sao cho các đường cảm ứng xuyên vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay trùng với chiều của dòng điện, khi đó ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực từ tác dụng lên dòng điện"
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu 3
Nêu qui tắc về các đường sức từ?
Trả lời
Qua mỗi điểm trong không gian chỉ vẽ được một đường sức từ.
Các đường sức từ là đường cong khép kín hoặc vô hạn ở hai đầu.
Chiều của đường sức từ tuân theo những qui tắc xác định (qui tắc nắm tay phải, qui tắc vào Nam ra Bắc)
Chỗ nào từ trường mạnh thì đường sức từ mau, chỗ nào yếu thì đường sức từ thưa.
Bài 21
Xét một dây dẫn có hình dạng xác định.
Cảm ứng từ tại một điểm M phụ thuộc vào các yếu tố:
cường độ dòng điện I: tỉ lệ với I
dạng hình học của dây dẫn.
vị trí của điểm M.
môi trường xung quanh.
B = ? B0

I. Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài.
Nhắc lại hình ảnh của đường cảm ứng từ của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài?
I. Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài.
Hình ảnh từ phổ
Chiều của đường cảm ứng từ như thế nào?
A
Véctơ cảm ứng từ tại điểm A:
Phương: Tiếp tuyến với đường cảm từ (hay vuông góc với mặt phẳng chứa dây và điểm A)
- Chiều: Tuân theo qui tắc nắm tay phải
- Điểm đặt: Tại A
- Độ lớn:
Chú ý:
I: là cường độ dòng điện chạy trong dây dẫn (A)
r: là khoảng cách từ điểm A đến dây (m)
Ví dụ:
Cho dòng điện cường độ 2 A chạy trong dây dẫn thẳng dài. Tính cảm ứng từ tại một điểm M cách dây 4 cm.
Dáp án :
II. Từ trường của dòng điện trong dây dẫn uốn thành hình tròn
Nhắc lại hình ảnh của đường cảm ứng từ?
Cho biết chiều của đường cảm ứng từ?
Chiều: Tuân theo qui tắc mặt Bắc - Nam (hoặc nắm tay phải)
Độ lớn:
- Điểm đặt: Tại O
Phương: vuông góc với mặt phẳng chứa dây dẫn
Trường hợp khung dây uốn thành N vòng:
Trong đó:
I là cường độ dòng điện chạy trong dây dẫn (A)
R là bán kính của khung tròn (m)
N là số vòng dây của khung dây
Ví dụ :
Đáp án:
Cho một dây dẫn uốn thành vòng tròn bán kính 4 cm. Cường độ dòng điện chạy trong dây là 4A. Hãy tính cảm ứng từ tại tâm của khung dây.
III. Từ trường của dòng điện chạy trong ống dây hình trụ
Từ trường trong lòng ống dây là từ trường đều
Véctơ cảm ứng từ trong lòng ống dây
- Điểm đặt: Tại điểm đang xét.
- Phương: song song với trục của ống dây
- Chiều: Xác định theo quy tắc nắm tay phải
- Độ lớn:
Trong đó:
N là số vòng dây của ống
l là chiều dài của ống dây (m)
n = N/l là số vòng dây trên một đơn vị chiều dài của ống.
Cho dòng điện có cường độ 1A chạy qua một ống dây có tổng số vòng dây là 2000 vòng, chiều dài ống dây là 20 cm. Tính cảm ứng từ trong lòng ống dây.
Ví dụ :
Đáp án :
A
Véctơ cảm ứng từ tại điểm A:
Phương: Tiếp tuyến với đường cảm từ (hay vuông góc với mặt phẳng chứa dây và điểm A)
- Chiều: Tuân theo qui tắc nắm tay phải
- Điểm đặt: Tại A
- Độ lớn:
Củng cố
Chiều: Tuân theo qui tắc mặt Bắc - Nam (hoặc nắm tay phải)
Độ lớn:
- Điểm đặt: Tại O
Phương: vuông góc với mặt phẳng chứa dây dẫn
Trường hợp khung dây uốn thành N vòng:
Củng cố
Véctơ cảm ứng từ trong lòng ống dây
- Điểm đặt: Tại điểm đang xét.
- Phương: song song với trục của ống dây
- Chiều: Xác định theo quy tắc nắm tay phải
- Độ lớn:
Củng cố