Bài 21. Từ trường của dòng điện chạy trong các dây dẫn có hình dạng đặc biệt

BÃO TỪ LÀ GÌ?
TỪ TRƯỜNG
TỪ TRƯỜNG
GIỚI THIỆU VỀ NAM CHÂM
Chương VII
Tại sao nam châm có thể hút hoặc đẩy nhau mặc dù chúng ởxa nhau?
TƯƠNG TÁC TỪ
Tương tác giữa hai nam châm :



_ Hai cực khác tên sẽ hút nhau


_ Hai cực cùng tên sẽ đẩy nhau

Tương tác từ->lực từ
Tương tác thông qua từ trường
Tương tác giữa hai điện tích :



_ Hai điện tích trái dấu sẽ hút nhau

_ Hai điện tích cùng dấu sẽ đẩy nhau
Tương tác điện->lực điện
Tương tác thông qua điện trường
Chúng tương tác với nhau thông qua môi trường nào?
Nam châm tương tác với nhau thông qua từ trường
Từ trường là môi trường tồn tại xung quanh nam châm,thông qua nó nam châm tác dụng lực từ lên nhau
Liệu ngoài nam châm ra có vật nào có thể tương tác với nam châm thử?
H.C.OERSTED-1822
Năm 1820 , trong buổi báo cáo với sinh viên , nhà vật lý học người Đan Mạch - Oserted đã vô tình đặt một nam châm thử gần một dây dẫn có dòng điện chạy qua , một sinh viên đã nhận thấy kim nam châm thử bị lệch và hỏi Oserted tại sao.Từ đó ông nghiên cứu hiện tượng này
TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN LÊN NAM CHÂM
Khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn đặt gần nam châm thử




Nam châm bị lệch
I
Ta biết :Xung quanh nam châm có từ trường
Xung quanh dây dẫn có dòng điện phải có từ trường
TƯƠNG TÁC GIỮA DÒNG ĐIỆN VÀ NAM CHÂM LÀ TƯƠNG TÁC TỪ
Hãy quan sát và so sánh với thí nghiệm sau
TƯƠNG TÁC GIỮA HAI DÒNG ĐIỆN :
Cùng chiều
Ngược chiều
Xung quanh dòng điện có từ trường
Tương tác giữa hai dòng điện là tương tác từ
KẾT LUẬN VỀ TƯƠNG TÁC TỪ
Tương tác từ là tương tác giữa nam châm với nam châm ; giữa dòng điện và nam châm ; giữa dòng điện và dòng điện
Khác với tương tác điện là chỉ có tương tác giữa các điện tích
Từ trường xung quanh nam châm và dòng điện có cùng bản chất không?
XÉT THÍ NGHIỆM SAU :
Chỉ khi có dòng điện chạy qua dây dẫn thì mới có từ trường
Dòng diện là dòng chuyển dời có hướng của các hạt mang điện
Có thể nói nguyên nhân sinh ra từ trường là do các hạt mang điện chuyển động
Người ta đã phân tích cấu tạo của nam châm vĩnh cửu và nhận thấy trong nam châm có vô số những dòng điện nguyên tố mà các điện tích chuyển động là các electron của các nguyên tử sắt cấu tạo nên nam châm đó
Còn trong các nam châm điện thì đó là các electron chạy trong dây dẫn quấn quanh lõi sắt
Vậy từ trường quanh nam châm và dòng điện có cùng bản chất
KẾT LUẬN VỀ TỪ TRƯỜNG:
Từ trường là môi trường vật chất tồn tại xung quanh nam châm , xung quanh dòng điện và hạt mang điện chuyển động
Nguồn gốc của từ trường : Do các hạt mang điện chuyển động gây ra .
Từ trường tác dụng lực từ lên nam châm, dòng điện , hạt mang điện chuyển động trong nó.
CỦNG CỐ
Hãy lập luận để thấy từ trường của nam châm và dòng điện có cùng bản chất?
Phân biệt từ trường và điện trường?
Điện và từ có mối liện hệ như thế nào?

TẠI SAO KIM LA BÀN LUÔN CHỈ ĐÚNG HƯỚNG BẮC NAM?
Trái đất là một nam châm khổng lồ
Cực bắc gần trùng với cực nam địa lý,còn cực nam gần trùng với cực bắc địa lý