Bài 21. So sánh (tiếp theo)

Chào Mừng Quý Thầy Cô Đến Dự Giờ
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 6A5

Người Thực Hiện: Châu Văn Nhân
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LONG TRƯỜNG

TRÒ CHƠI
Đuổi hình bắt chữ
Mẹ già như chuối chính cây
Trẻ em như búp trên cành
Tiết 86: Phần Tiếng Việt
SO SÁNH _ (Tiếp theo)
SO SÁNH (TT)
I. TÌM HIỂU BÀI:
1/ Các kiểu so sánh:
* Ví dụ : SGK/41
*Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau :

Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
Từ chẳng bằng
So sánh không ngang bằng
Từ chỉ ý không ngang bằng
TỪ SS
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
So sánh không ngang bằng
- A chẳng bằng ( hơn, kém, thua, hơn là, kém là, không bằng,…) B
B
PDSS
TỪ SS
A
*Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau :

Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
Từ là
So sánh ngang bằng
Từ chỉ ý ngang bằng
TỪ SS
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
- A là (như, y như, tựa như, giống như, bao nhiêu… bấy nhiêu,…) B
So sánh ngang bằng
A
B
TỪ SS
như
Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang,
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu
Qua đình ngả nón trông đình,
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.
như
Một giọt máu đào còn hơn ao nước lã
như
Quê hương là chùm khế ngọt
SO SÁNH (TT)
I. TÌM HIỂU BÀI:
1/ Các kiểu so sánh:
* Ví dụ : SGK/41
2/ Tác dụng:
* Ví dụ : SGK/42
như
+ Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn...
+ Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo...
+ Quá khứ của chiếc lá trên cành không bằng một vài giây...
+ …
 Gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.
 Gợi cảm (gợi cảm xúc) biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.
như
SO SÁNH (TT)
I. TÌM HIỂU BÀI:
1/ Các kiểu so sánh:
* Ví dụ : SGK/41
2/ Tác dụng của phép so sánh:
* Ví dụ : SGK/42
II. BÀI HỌC: Ghi nhớ 1, 2/ 42
III. LUYỆN TẬP
III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh và cho biết kiểu so sánh sau đó phân tích tác dụng của một phép so sánh mà em thích.
a) Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.
(Tế Hanh)


 So sánh ngang bằng
Tác dụng: cho thấy tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu quê hương tha thiết của tác giả.
III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh và cho biết kiểu so sánh sau đó phân tích tác dụng của một phép so sánh mà em thích.
b) Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi .
(Tố Hữu)
 So sánh không ngang bằng
Tác dụng: cuộc đời của mẹ đã trải qua biết bao vất vả, cực nhọc , thể hiện lòng yêu thương của tác giả đối với bầm.
III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Chỉ ra các phép so sánh và cho biết kiểu so sánh sau đó phân tích tác dụng của một phép so sánh mà em thích.
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng(1)
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng(2).
(Minh Huệ)
 So sánh ngang bằng
 So sánh không ngang bằng
Tác dụng: cho thấy tình cảm yêu kính của anh bộ đội nói riêng và của tất cả người dân Việt Nam nói chung dành cho Bác.
III. LUYỆN TẬP
1) Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.
Bài tập 2:
2) Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
3) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
4) Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
5) Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ.
6) Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.
Hình ảnh: Dượng Hương Thư… hùng vĩ.
(Phép so sánh thể hiện trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Hình ảnh nhân vật hiện lên đẹp, khỏe, hào hùng. Thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người)
Tìm những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ liên quan đến những hình ảnh so sánh?
KHÁI NIỆM
PHÂN LOẠI
TÁC DỤNG
SO SÁNH
CẤU TẠO
Vế A
Phương diện so sánh
Từ so sánh
Vế B
DẶN DÒ:
* Hướng dẫn bài tập về nhà
BT3 trang 43/SGK
- Nội dung: tả cảnh dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ
- Độ dài: khoảng từ 3 đến 5 câu
- Sử dụng hai kiểu so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.
* Soạn bài Nhân hóa trang 56/SGK
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh!