Bài 21. So sánh (tiếp theo)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GiỜ
MÔN TIẾNG VIỆT 6
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Thế nào là so sánh? Cho VD.
So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng , nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt
VD: Cô giáo như mẹ hiền
2.H�y nêu cấu tạo của phép so sánh ?
Cấu tạo của phép so sánh: Gồm 4 phần
-Vế A : Sự vật, sự việc được so sánh.
-Phương diện dùng để so sánh.
-Từ chỉ ý so sánh (gọi tắt là từ so sánh)
-V? B : Sự vật, sự việc d�ng d? so s�nh


I.Các kiểu so sánh


TIẾT 86
SO SÁNH (TT)
1.Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau :
Những ngôi sao thức ngoài kia .
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con .
Đêm nay con ngủ giấc tròn .
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
( Trần Quốc Minh)
1.Phép so sánh :
Những ngôi sao thức ngoài kia
chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
2.Từ ngữ so sánh trong các câu trên có gì khác nhau?
=> So sánh khoâng ngang baèng
-Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
=> So s�nh ngang bằng
SS
SS
3.: Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng ?
Là, như, y như,giống như,tựa, tựa như, bao nhiêu…bấy nhiêu...
Hơn, hơn là, kém, kém hơn, không bằng, chẳng bằng, chưa bằng…
? Qua tìm hiểu , em cho biết so sánh có mấy kiểu ? Đó là kiểu nào?
Có 2 kiểu so sánh:
+ So sánh ngang bằng
+ So sánh không ngang bằng

Có 2 kiểu so sánh:
-So sánh ngang bằng : A bằng B.
- So sánh không ngang bằng : A không bằng B.
TIẾT 86
SO SÁNH (TT)
II.TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH .
I.CÁC KIỂU SO SÁNH :
1.Tìm phép so sánh trong đoạn văn dưới đây :
Mỗi chiếc lá rụng có một tâm hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng .Có chiếc tựa mũi tên nhọn , tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện , cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, bay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng , khoan khoái, đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại : Cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn , nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại, rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại .
(Khái Hưng)
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng, khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại : cả cuộc đời của chiếc lá trên cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại, rut rè, rồi như gần tới mặt đất còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.
Phép so sánh:
+ Có chiếc lá như mũi tên . như cho xong chuyện .vo
+Có chiếc lá như con chim lảo đảo .
+ Có chiếc lá nhẹ nhàng . như thầm bảo ..
+ C? m?t th?i qu� kh? d�i d?ng d?c c?a chi?c l� khơng b?ng m?t v�i gi�y bay lu?n
+. Cĩ chi?c l� nhu s? h�i,ng?n ng?i, r?t r�, r?i nhu g?n t?i m?t d?t
2.Trong đoạn văn trên phép so sánh có tác dụng gì?
-Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc?
-Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết?
-Tác dụng gợi hình ảnh cách rụng khác nhau của chiếc lá, giúp cho việc miêu tả tốc độ rơi rụng của chiếc lá được cụ thể, sinh động ;
-Vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm hàm súc của người đọc, người nghe. Thể hiện quan niệm của tác giả về sự sống và cái chết ..
? Vậy tác dụng của phép so sánh là gì?
TIẾT 86
SO SÁNH (TT)
II.TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH .
I.CÁC KIỂU SO SÁNH :
So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả s? v?t, s? vi?c du?c c? th?, sinh động, v?a có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.

III.LUYỆN TẬP
III.LUYỆN TẬP
1.Chỉ ra phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây . Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích .
a.Quê hương tôi có con sông xanh biếc.
Nước gương trong soi tóc những hàng tre .
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè.
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng
( Tế Hanh )
SO SÁNH (TT)
II.TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH .
I.CÁC KIỂU SO SÁNH :
III.LUYỆN TẬP
1.Phép so sánh, kiểu so sánh, tác dụng .
TIẾT 86
III.LUYỆN TẬP
1.Chỉ ra phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây . Cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích .
a.Quê hương tôi có con sông xanh biếc.
Nước gương trong soi tóc những hàng tre .
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè.
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng
( Tế Hanh )
Tâm hồn tơi -> l� <- buổi trưa hè
so sánh ngang bằng
=> Nói lên tình c?m c?a t�c gi? v?i con sơng qu� huong
b. Con đi trăm núi ngàn khe.
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm ..
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi . (Tố Hữu)
Con đi trăm núi--> chưa bằng<--muơn n?i t�i t� lịng b?m
=> so sánh không ngang bằng
-Con đi đánh giặc --> chưa bằng <--.khó nhọc đời bầm.
=> so sánh không ngang bằng
T�c d?ng:Sự biết ơn sâu sắc của con trước công lao to lớn của mẹ.
c.Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
(Minh Huệ)
Anh đội viên ..như nằm trong giấc mộng
=> so sánh ngang bằng
Bóng Bác cao..?m hon ngọn .lửa hồng => so sánh
không ngang bằng
T�c d?ng: Nói lên sự lớn lao, vĩ đại, lòng cao cả của Bác
2.Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác”.
THẢO LUẬN NHÓM
TIẾT 86
SO SÁNH (TT)
II.TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH .
I.CÁC KIỂU SO SÁNH :
III.LUYỆN TẬP
1.Phép so sánh, kiểu so sánh, tác dụng .
2.Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác
Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng
Núi cao như đột ngột hiện ra .
Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu .
--Những động tác thả sào, rút sào… nhanh như cắt
-Döôïng Höông Thö nhö moät pho töôïng ñoàng ñuùc
-Hai haøm raêng caén chaët, quai haøm baïnh ra, caëp maét naûy löûa, ghì treân ngoïn saøo gioáng nhö moät hieäp só cuûa Tröôøng Sôn oai linh huøng vó .
2.Những câu văn sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác :

-Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng
-Núi cao như đột ngột hiện ra .
-Những động tác thả sào, rút sào nhanh như cắt
-Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc
-Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ .
-Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu .
Em thích hình ảnh so sánh nào? Vì sao?
3.Dựa vào bài “Vượt thác”, hãy viết một đoạn văn từ ba đến năm câu tả dượng Hương Thư đưa thuyền qua thác dữ trong đoạn văn có sử dụng cả hai phép so sánh đã được giới thiệu .
Bài tập ở nhà
1.Có mấy kiểu so sánh? Kể ra.
2.Nêu tác dụng của phép so sánh?
- Coù 2 kieåu so saùnh : So saùnh ngang baèng vaø so saùnh khoâng ngang baèng .
- Taùc duïng cuûa so saùnh : So saùnh vöøa coù taùc duïng gôïi hình, giuùp cho vieäc mieâu taû sự vật, sự việc được cụ thể, sinh ñoäng vừa coù taùc duïng bieåu hieän tö töôûng, tình caûm saâu saéc.

CỦNG CỐ
- H?c thuộc m?c I.II
-Chuẩn bị: Chương trình Ngữ văn địa phương.(Tiếng Việt)
-Ghi s?n ph?n n?i dung v�o t?p , d?c do?n van trong b�i Vu?t th�c t? "D?n Phu?ng R?nh..C? Cị" d? vi?t chính t? c�c t? khĩ .
DẶN DÒ
*HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
-Viết đoạn văn miêu tả có sử dụng hai ki?u so s�nh d� h?c .
CHÚC THẦY CÔ VUI KHỎE
CÁC EM HỌC TỐT